Thức dậy lúc 3-4 giờ sáng mà không rõ nguyên nhân có thể là dấu hiệu cảnh báo về sự mất cân bằng hormone cortisol trong cơ thể. Cortisol là một hormone quan trọng do tuyến thượng thận tiết ra, đóng vai trò trong việc quản lý căng thẳng, điều chỉnh giấc ngủ, chuyển hóa năng lượng, và thậm chí cả hệ miễn dịch.
Bình thường, mức cortisol đạt đỉnh vào buổi sáng, giúp cơ thể tỉnh táo và sẵn sàng cho các hoạt động trong ngày. Sau đó, mức cortisol sẽ giảm dần và đạt mức thấp nhất vào ban đêm để cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên thức dậy vào khoảng 3-4 giờ sáng, rất có thể là do mức cortisol đang tăng đột ngột vào thời điểm này, làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ tự nhiên.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng cortisol tăng cao vào ban đêm thường bắt nguồn từ căng thẳng mãn tính hoặc lối sống thiếu lành mạnh. Áp lực công việc, mối quan hệ không ổn định, hoặc lo âu kéo dài khiến tuyến thượng thận hoạt động liên tục, sản sinh cortisol nhiều hơn mức cần thiết. Ngoài ra, các thói quen xấu như uống cà phê quá trễ, ăn uống không điều độ, hoặc sử dụng điện thoại trước khi ngủ cũng có thể ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học và kích thích sự gia tăng của cortisol vào ban đêm.
Việc thức dậy đột ngột giữa đêm không chỉ làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn gây mệt mỏi, suy giảm sức khỏe tinh thần và dễ dẫn đến các vấn đề sức khỏe lâu dài.
Để giảm thiểu tình trạng thức giấc sớm do cortisol cao, bạn có thể áp dụng một số biện pháp như:
Thư giãn trước khi ngủ: Áp dụng các kỹ thuật như thiền, yoga nhẹ nhàng, hoặc hít thở sâu để giảm căng thẳng.Hạn chế caffeine và màn hình điện tử: Tránh caffeine sau buổi chiều và tắt các thiết bị điện tử ít nhất 1 giờ trước khi đi ngủ.
Tạo không gian ngủ lý tưởng: Giữ phòng ngủ yên tĩnh, tối và thoáng mát để giúp cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ.
Thay đổi lối sống: Bằng cách thực hành các biện pháp thư giãn như thiền, tập yoga hoặc hít thở sâu trước khi ngủ để giảm căng thẳng và giúp cơ thể thư giãn.
Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử ít nhất 1 giờ trước khi ngủ và tránh caffeine sau buổi chiều cũng là cách tốt để duy trì nhịp sinh học tự nhiên.
Nếu tình trạng tiếp tục kéo dài, bạn nên cân nhắc gặp chuyên gia y tế để được tư vấn và kiểm tra mức hormone trong cơ thể, vì sự mất cân bằng cortisol có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe trong dài hạn, bao gồm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao và tiểu đường.