Loại gia vị này có tên là bạch đậu khấu. Theo Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), bạch đậu khấu là một trong những loại gia vị cổ xưa nhất và nằm trong top 3 gia vị đắt đỏ nhất thế giới, chỉ sau nghệ tây và vani. Việt Nam được đánh giá là quốc gia tiềm năng trong việc sản xuất và xuất khẩu loại gia vị quý này.
Xuất khẩu bạch đậu khấu của Việt Nam tăng mạnh
Số liệu từ Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA) cho thấy, trong 6 tháng đầu năm nay, xuất khẩu bạch đậu khấu và nhục đậu khấu của Việt Nam đạt 1.684 tấn, tăng 8,4% so với cùng kỳ năm 2024. Kim ngạch xuất khẩu ghi nhận 15,3 triệu USD, tăng 21,6%.
Trong nửa đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu mặt hàng này tới 31 thị trường trên thế giới trong đó Hà Lan, Mỹ và Anh tiếp tục là ba thị trường chính, với khối lượng lần lượt 532 tấn, 352 tấn và 256 tấn. Hiện cả nước có gần 30 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu bạch đậu khấu.
Trước đó, trong năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu tổng cộng 3.402 tấn bạch đậu khấu – nhục đậu khấu, mang về kim ngạch 27,6 triệu USD. Hà Lan, Mỹ và Đức là ba thị trường nhập khẩu chủ lực, lần lượt đạt 950 tấn, 518 tấn và 369 tấn.
Bạch đậu khấu trên thị trường quốc tế
Trên thế giới, bạch đậu khấu được trồng phổ biến ở Guatemala, Ấn Độ, Sri Lanka, Papua New Guinea, Tanzania… Ngoài ra, loài cây này còn mọc hoang và được trồng tại Campuchia, Thái Lan, Việt Nam và Trung Quốc.
Guatemala là quốc gia sản xuất bạch đậu khấu lớn nhất thế giới, chiếm hơn 50% thị phần toàn cầu, với sản lượng khoảng 35.000-40.000 tấn mỗi năm.
Tại Ấn Độ, niên vụ 2023-2024 sản lượng đạt 22.868 tấn, nhưng dự kiến niên vụ 2024-2025 sẽ giảm 30-40% do thời tiết không thuận lợi. Tháng 2 vừa qua, bạch đậu khấu tại Ấn Độ có giá khoảng 2.800-3.200 Rupee/kg (820.000-940.000 đồng/kg), mức cao nhất kể từ năm 2019. Tại Việt Nam, khảo sát trên các trang thương mại điện tử cho thấy, giá bạch đậu khấu xuất xứ Ấn Độ dao động từ 1,5-1,9 triệu đồng/kg, trong khi trên các trang quốc tế, bạch đậu khấu Việt Nam được bán với giá hơn 1,5 triệu đồng/kg.
Bạch đậu khấu và nhục đậu khấu tại Việt Nam
Ở Việt Nam, bạch đậu khấu mọc tự nhiên và được trồng chủ yếu ở các vùng núi cao, khí hậu mát mẻ như Cao Bằng, Lào Cai. Cây cao khoảng 2-3m, sống lâu năm, với rễ bò ngang và lá mọc thành hai dãy.
Nhục đậu khấu cùng họ với bạch đậu khấu, có nguồn gốc từ quần đảo Maluku (Indonesia) và được trồng rộng rãi tại các nước nhiệt đới như Campuchia, Ấn Độ, Malaysia. Tại Việt Nam, loại cây này phổ biến ở các tỉnh phía Nam.
