1. Nói lời thẳng thắn thiếu suy nghĩ
Có một tâm hồn cổ xưa đã truyền đạt: "Ngồi im và suy ngẫm lỗi của mình, không nên nhắc đến sai lầm của người khác." Mặc dù nhiều người đều hiểu nguyên tắc đạo đức này, thực tế cho thấy nó không phải lúc nào cũng dễ thực hiện.
Khi chúng ta thấy người khác mắc lỗi mà không chỉ ra điều đó, thường có cảm giác như chúng ta đang nợ họ một khoản nào đó. Khi chúng ta chứng kiến hành vi không tốt của người khác mà không phê phán, thường cảm thấy bản thân mình thiếu lòng tôn trọng. Điều này tạo ra sự khó chịu trong chúng ta và thúc đẩy chúng ta đặt câu hỏi hoặc phê phán.
Trong cuốn "Tam Quốc Diễn Nghĩa," có một trích dẫn về "Cái chết của Dương Tu" mô tả tình huống như sau: Tào Tháo và quân đội của ông bị mắc kẹt ở ranh giới Tà Cốc, đối diện với sự lựa chọn khó khăn. Nếu tiến lên, quân đội của ông sẽ chắc chắn gánh thêm tổn thất, nhưng nếu rút lui, Lưu Bị sẽ chế nhạo ông. Trong tình hình khó khăn này, một người đầu bếp mang ra món gân gà cho Tào Tháo. Tào Tháo nói một cách bình thản: "vô vị." Mọi người lúng túng không hiểu, chỉ có Dương Tu mới thấu hiểu ý nghĩa của ông. Dương Tu lý giải rằng: "Gân gà có thể không ngon, nhưng nếu bỏ đi thì sẽ đáng tiếc, ý là rút lui." Khi binh lính nghe Dương Tu, họ chuẩn bị rút lui. Tào Tháo, cảm thấy tức giận, cho rằng Dương Tu đã làm lung lay tinh thần quân đội và ra lệnh giết hắn.
Thật ra, việc "kể hết mọi điều bạn biết" không phải lúc nào cũng là cách tốt nhất để hòa hợp với người khác, bởi đôi khi "im lặng hơn là nói ngàn lời." Việc không nói cũng là một cách để bảo vệ bản thân. Dương Tu, dù có hiểu đúng ý Tào Tháo hay không, cũng đã trả giá bằng cái chết vì dám mở lời trước "chủ". Không phải ai cũng muốn nghe lời khuyên, đặc biệt là những người có trí tuệ sâu sắc.
Ngạn ngữ nói: "Con người chỉ mất 3 năm để học nói, nhưng cần cả đời để học cách im lặng." Chúng ta nên học cách lắng nghe nhiều hơn, nói ít đi, hành động nhiều hơn và suy nghĩ kỹ trước khi nói. Lời nói thẳng thắn có thể tưởng chừng không gây tổn hại, nhưng thực tế lại dễ khiến chúng ta gây ra mất hòa và xung đột với người khác.
2. Không giữ thể diện cho người khác
Trong thế giới người trưởng thành, việc thể hiện bản thân thường được coi trọng hơn cả trái đất ở trên bầu trời. Xung quanh bạn, có thể gặp những trường hợp như sau: Một người trẻ đang nỗ lực để kiếm tiền, nhưng thường xuyên chia sẻ ảnh của mình đi du lịch và diện quần áo hàng hiệu để thể hiện sự thị hiếu trước bạn bè. Có những người thậm chí mặc đồ chỉ để khoe rằng chúng đắt đỏ và đẳng cấp.
Phụ nữ thường chia sẻ hình ảnh con cái lên mạng xã hội và viết về "nhật ký trưởng thành" của con cái như là một cách ghi nhận công lao của họ. Cả những người làm việc ở vị trí thấp hơn trong công ty cũng thường tự tôn vị trí của mình và tự hào về thành tựu của mình. Người giàu thường tự coi mình là trung tâm của sự chú ý. Họ luôn mong muốn sự kính trọng từ người khác ở mọi nơi.
Hiển thị bản thân là phần tất yếu của bản sắc con người, trong khi khiêm tốn là dấn thân vào việc tu dưỡng đạo đức. Tuy nhiên, ngay cả khi chúng ta nhận thức được hiện trạng này, chúng ta thường không thể ngăn cản người khác khoe khoang. Người thông minh thường "hiểu rõ mà không cần phải diễn tả." Điều này là do họ biết rằng không nên xô xát với người khác. Bằng cách để người khác tự thể hiện, họ cũng giữ lại lối thoát cho bản thân.
Khi tương tác với người khác, bất kể tình huống có khó khăn hay người đó có thái độ không tốt, chúng ta thường không cần phải thể hiện quá nhiều. Hãy giữ nụ cười, hạn chế những ý kiến không tích cực, và đối mặt với cuộc sống trong tâm thái bình tĩnh. Đây chính là cách ứng xử phù hợp nhất để tránh xung đột với người khác.
3. Vay mượn tiền chuyển bạn thành thù
Nhà văn Tam Mao đã từng bày tỏ: "Khi bạn trả bằng tiền, những thứ bạn mua có giá trị tương đương. Nhưng khi bạn trả bằng tình cảm, số tiền bạn trả không thể đo lường. Khi bạn mượn tiền từ người khác, bạn luôn hi vọng họ sẽ cho mình, nhưng khi đến lúc trả nợ, bạn cảm thấy nó đau lòng."
Cuộc sống thường xuyên chứng kiến những người lấy tiền mà không có ý định trả lại, và sau khi tiêu hết số tiền đó, họ lại tiếp tục mượn tiền mà không nghĩ đến việc trả lại. Người mượn và người cho mượn đều đánh mất điểm đạo đức và giá trị trong mối quan hệ. Vay tiền và sử dụng nó một cách bất cẩn không tạo ra điều gì tốt đẹp.
Vài năm trước, mẹ tôi mượn tiền từ chú tôi để xây dựng trang trại nuôi cừu. Chú tôi lý giải rằng tiền đã được đặt vào ngân hàng và không thể rút ra ngay lúc đó. Năm ngoái, con trai của chú tôi muốn mua một căn nhà ở Trường Sa và gọi điện thoại cho mẹ tôi mượn tiền. Mẹ tôi chỉ có 20 nghìn nhân dân tệ để cho chú tôi.
Trong dịp Tết Trung Thu, gia đình tụ tập để ăn tối cùng nhau. Chú tôi đề cập đến số tiền mượn và nói có một số người trong gia đình đã tiết kiệm hàng trăm nghìn nhân dân tệ, nhưng chỉ mượn cho chú tôi 20 nghìn. Mọi người đều biết chú tôi đang ám chỉ điều gì.
Lúc đó, tôi tự hỏi, thế giới này diễn ra theo cách nào? Việc mượn tiền giữa người thân thường rất bình thường. Nhưng khi bạn không thể mượn tiền cho người thân, bạn sẽ cảm thấy lạnh lùng khi phải từ chối họ nhiều lần. Ngược lại, nếu bạn mượn tiền cho người thân, bạn có thể thất vọng vì họ có thể xem đó là điều tự nhiên mà không biết trân trọng.
Khi bạn bước vào tuổi trung niên và trải qua những biến cố, liên quan đến tiền bạc, trong các mối quan hệ gia đình và bạn bè, bạn nhận ra rằng, dù bạn tiết kiệm, bạn vẫn phải giữ tiền của mình một cách chặt chẽ. Bạn cảm thấy rằng tốt hơn là làm mất lòng người khác thay vì mua tình cảm bằng tiền, dù đó là người thân, bạn bè, đồng nghiệp, bạn cùng lớp hoặc người yêu. Có nhiều cách để làm hỏng mối quan hệ, và việc mượn tiền là cách đơn giản nhất.
Có lẽ, ngay khi tiền bạc được đề cập, 50% cảm xúc của bạn sẽ giảm xuống ngay lập tức. Thậm chí khi bạn nhận lại số tiền đã mượn, 90% cảm xúc về mối quan hệ này có thể bị mất đi.
4. Không biết từ chối
Có những người thật lòng tốt bụng, nhưng thiếu phương án rõ ràng. Họ thường phụ thuộc quá nhiều vào sự lòng tốt của họ và dễ bị lợi dụng. Họ cố gắng đánh bại người khác về lòng tốt và luôn tỏ ra mình là người tốt, nhưng điều này có thể dẫn đến việc họ trở nên dễ bị lợi dụng và mất điều gì đó trong quá trình đó.
Có câu nói trong Tần Khang rằng: "Ác báo ác, thiện báo thiện. Nhưng tại sao người tốt không tồn tại lâu dài, trong khi kẻ xấu lại vẫn sống sót? Kẻ xấu không biết xấu, họ chỉ làm theo ý muốn của họ mà không cảm thấy ái ngại. Người tốt thường có quá nhiều nguyên tắc và luôn nghĩ nhiều, điều này có thể gây ra căng thẳng."
Khi bạn trưởng thành, bạn hiểu rõ rằng nếu bạn lựa chọn làm người tốt, bạn cũng cần có những giới hạn để bảo vệ bản thân. Nếu bạn cố gắng nói với những kẻ không lương lẻo về đạo đức và lễ nghĩa, bạn có thể trở thành kẻ tự cao và tự phụ. Nếu bạn giúp kẻ vi phạm pháp luật, bạn có thể bị đặt vào tình thế khó khăn. Nếu bạn hỗ trợ những kẻ xấu thực hiện âm mưu để hại người tốt, bạn sẽ không tránh khỏi hậu quả xấu.
Mong muốn làm mọi người vui lòng là điều tốt, nhưng bạn không thể làm mọi người hạnh phúc mãi. Người đòi hỏi sẽ luôn cảm thấy bạn đã cho họ quá ít, trong khi người không biết biết điều sẽ nói rằng bạn thái quá. Tất cả điều này xuất phát từ việc chúng ta tự đặt lời mời cho mình.
Khi bạn tiến vào tuổi trung niên, bạn thấu hiểu tâm tư của mình và thấy sự thay đổi của thế giới. Những người trung niên có thể đã trải qua biến động và học được từ kinh nghiệm sống, họ hiểu rằng lời nói quá nhiều có thể làm mất lòng người khác. Họ học cách giảm bớt gánh nặng cuộc sống, tự bảo vệ mình trong giao tiếp với người khác, kiểm soát cảm xúc, duy trì sự cân bằng và thậm chí là im lặng với một nụ cười.
Có câu nói "người trung niên trở nên keo kiệt", nhưng điều này có thể là kết quả của việc họ thấu hiểu rõ hơn về cuộc sống, có trách nhiệm với bản thân và gia đình, và học cách quản lý cả lời nói và tài sản. Họ sống một cách có lý, để không đắc tội với người khác.
