Ý nghĩa phong thủy đôi Hạc trên bàn thờ
Với truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, trong tâm thức của mỗi người con đất Việt luôn muốn tìm về những chốn tâm linh, như: đình, đền, chùa, miếu, lăng tẩm, nơi thờ tự … để thắp nén tâm hương tri ân các bậc tiền nhân. Tại những nơi này, chúng ta được chiêm ngưỡng những đồ án trang trí vô cùng đẹp mắt. Trong muôn vàn hình thù độc đáo ấy, nổi bật nhất là hình các “linh vật" rất quen thuộc trong dân gian, đó là nhóm "Tứ linh", gồm: Long (rồng), Lân, Quy (rùa), Phượng và thêm bốn loài khác là Lý Ngư (cá chép), Bức (con dơi), Hạc, Hổ, gọi chung là “bát vật” được các nghệ nhân dân gian thể hiện qua nghệ thuật trang trí rất sinh động và linh thiêng.
Đặc biệt, chúng ta thấy rất nhiều tranh, ảnh, điêu khắc, đồ thờ cúng...có hình ảnh chim Hạc. Hình tượng chim Hạc có gì đặc biệt và ảnh hưởng như thế nào đến văn hóa tín ngưỡng của người phương Đông nói chung và Việt Nam nói riêng? Mỗi chúng ta có nên hay không sử dụng những văn hóa phẩm chim Hạc để giúp tạo ra những điều an lành tốt đẹp trong cuộc sống?
Chim Hạc đồng thờ mang ý nghĩa tượng trưng cho những mong ước phát triển của con người được thể hiện qua hình dáng cao lớn, mỏ dài, nhọn, như mũi tên của sự vận động. Chim Hạc ngậm hoa sen tượng trưng cho sự giác ngộ, vươn tới ánh sáng, thoát khỏi u tối.
Không những thế với một nước gắn liền với nền công nghiệp lúa nước như Việt Nam, hình ảnh chim Hạc vô cùng gần gũi gắn liền với sự chịu thương, chịu khó của con người Việt Nam. Hình tượng chim Hạc còn mang đến ý nghĩa về cuộc sống thanh cao, viên mãn. Chim Hạc là loài chim có tuổi thọ kéo dài, sống khỏe mạnh trong mọi hoàn cảnh và thời tiết nên thường mang đến ý nghĩa trường thọ. Việc sử dụng chim Hạc trên ban thờ cũng giống như một lời chúc bình an, sức khỏe cho các thành viên trong gia đình. Đây cũng là cách người Việt nhớ đến cội nguồn, gốc rễ, của mình.
Bên cạnh đó, đôi chim Hạc thờ còn được sử dụng như một liệu pháp để “trấn phong thủy”, ngăn chặn tà khí, điều xấu vào nhà. Đôi chim Hạc được đặt ở vị trí liên kết tâm linh huyền bí với thế vững chắc. Với mong ước gia đình luôn hạnh phúc, hòa thuận để vượt qua mọi chuyện khó khăn trong cuộc sống.
Từ thời kì các triều đại phong kiến, chim Hạc đã được xem là biểu tượng của sự nghĩa hiệp, quân tử, ưu tú… Vì lý do này, triều phục của các quan sẽ thêu hình chim Hạc để biểu tượng cho cốt cách của người sĩ phu “đầu đội trời, chân đạp đất”.
Trong nghệ thuật tạo hình, chim Hạc thường được quan sát đầu tiên, người ta nhìn hình ảnh của nó mà thưởng thức, mà đánh giá tổng thể nội dung và hàm ý của bức họa.
Trong nghệ thuật chạm khắc, chim Hạc cũng thường xuất hiện gắn liền với cây Tùng nên được gọi là Hạc Tùng, nó trở thành biểu tượng cho sự cao sang - an lạc, khí chất trường thọ, bản lĩnh trước nỗi trầm luân. Khi người ta khắc họa Tùng và chim Hạc thì bức tranh lập tức minh chứng cho chí khí, cốt cách của người quân tử, là sự trường tồn bền vững, là khao khát sải cánh giữa không trung, và là dũng khí đương đầu với gian truân, thử thách.
Trong hình tượng trang trí, chim Hạc có kích thước lớn, cao với ước mong phát triển, thân chim Hạc hình khum, tượng trưng cho bầu trời, chân cao như cột chống trời.
Trải qua bao đời, nghệ thuật trang trí các công trình kiến trúc tâm linh được thể hiện rất phong phú, sinh động. Hình tượng các con vật, hoa lá, cỏ cây, tứ linh, bát vật ... được cách điệu thành các đồ án trang trí, vừa thích hợp với bố cục trang trí của không gian kiến trúc truyền thống, có tính thẩm mỹ cao, vừa mang sự linh thiêng trong tín ngưỡng văn hóa dân gian, đậm nét bản sắc văn hóa Việt ngàn năm văn hiến.
Đôi hạc trên bàn thờ nên quay vào nhau hay quay ra ngoài?
Về điều này, mọi người thường thực hiện theo cách mà cha ông ngày xưa vẫn làm.
Hạc thờ có hai loại: Loại đặt trực tiếp trên bàn thờ có kích thước nhỏ, chiều cao thường dưới 80cm. Loại đặt trên sàn, ở hai bên ban thờ có kích thước lớn, thường là 1 mét trở lên.
Đôi hạc trên bàn thờ thường được đặt đối xứng, cân đối hai bên đỉnh thờ, sao cho khoáng cách giữa các vật này tối thiểu là 5-10cm. Đôi hạc đặt dưới đất cũng cần đối xứng hai bên, giữ khoảng cách với ban thờ, tránh để quá sát.
Đôi hạc trên bàn thờ nên quay vào nhau hay quay ra ngoài? Cần lưu ý rằng dù là loại hạc đặt trên ban thờ hay dưới đất, hướng của đôi hạc vẫn phải quay vào trong. Bạn nên nhớ đây là hạc chầu, nghĩa là chúng chầu về trung tâm của nơi thờ tự, chính là đỉnh thờ.
Nếu để ý quan sát thực tế, bạn sẽ thấy dù ở tư gia hay các đền chùa miếu mạo, đôi hạc chầu luôn quay vào nhau, tức hướng về trung tâm ban thờ.
