Theo thông báo mới nhất, tổng số người thiệt mạng trong trận động đất khủng khiếp mạnh 7,9 độ Richter ở Nepal hôm 25/4 đã vượt qua con số 2.200 người. Ngoài ra, có khoảng 4.647 người khác bị thương. Nạn nhân tử vong ở Nepal, Ấn Độ, Trung Quốc, Bangladesh.
Bên cạnh đó, động đất phá hủy nhiều nhà cửa ở thủ đô Kathmandu, bao gồm các di tích lịch sử, trong đó có tháp cổ Dharahara. Hiện các bệnh viện trong thành phố trở nên quá tải vì số người thương vong quá lớn.
Phó thủ tướng Nepal Bamdev Gautam ban bố tình trạng khẩn cấp và kêu gọi sự giúp đỡ của thế giới. Mỹ, Anh, Na Uy... đã cử các lực lượng, thiệt bị sang Nepal hỗ trợ cứu hộ.
Một phụ nữ bị thương do động đất tại Nepal.
Thảm họa đã được báo trước
Trận động đất kinh hoàng này khiến người dân Nepal và cả thế giới bàng hoàng, nhưng đối với các nhà khoa học địa chất, đây là “thảm họa được báo trước”. Bởi cách đây một tuần, khoảng 50 nhà khoa học xã hội và địa chấn từ khắp nơi trên thế giới đã đổ về thủ đô Kathmandu của Nepal để tìm cách giúp đỡ khu vực nghèo đói, đông đúc này đối phó tốt hơn với một thảm họa động đất mà họ biết sắp xảy ra, giống như trận động đất đã san phẳng thành phố này vào năm 1934.
Căn cứ vào những dữ liệu thu thập được, các nhà khoa học địa chấn biết rõ rằng sẽ có một trận động đất khủng khiếp xảy ra ở gần Kathmandu, gây ra hậu quả vô cùng nặng nề cho đất nước Nepal và các quốc gia lân cận. Nhưng họ không biết chính xác thảm họa đó sẽ giáng xuống lúc nào. Tuy nhiên các nhà khoa học đã không ngờ rằng trận động đất khủng khiếp này lại diễn ra sớm như vậy.
“Đây là một cơn ác mộng chỉ chờ chực xảy ra. Về mặt vật lý và địa chất, những gì đã diễn ra đúng như những dự đoán của chúng tôi”, nhà địa chấn học James Jackson thuộc Đại học Cambridge của Anh cho biết.
Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ cho hay, một vụ động đất có cường độ tương tự có thể chỉ khiến 10 hoặc 30 người chết trên một triệu dân ở California, Mỹ, nhưng tỉ lệ thương vong có thể lên tới 1.000 người ở Nepal và 10.000 người ở Pakistan, Ấn Độ, Iran và Trung Quốc.
Lý giải cho điều này, ông Jackson cho hay, những nguyên nhân khiến số người chết cao như vậy sau động đất tại khu vực này chủ yếu là do con người gây ra. Và thực tế xảy đúng như vậy. Ngoài nguyên nhân do lở đất, phần lớn trong số 2.200 người chết ở Nepal là do bị sập nhà chứ không phải do động đất.
Được biết, thiết kế của các tòa nhà tại quốc gia này rất lỏng lẻo. Nhà cửa và hạ tầng của Nepal không đủ để chống chọi lại với những cơn động đất lớn tới vậy.
Với mật độ dân số quá cao, Kathmandu phải hứng chịu hậu quả rất nặng nề từ động đất.
Chuyên gia địa chấn này phân tích: “Nếu bạn sống trên một sa mạc phẳng không có nước, động đất sẽ không gây nguy hại cho bạn, nhưng rất ít người muốn sống ở đó. Vấn đề thực sự ở một số nước châu Á là có quá đông người tập trung ở một khu vực, nơi có nguy cơ xảy ra động đất cao”.
Kathmandu đã từng được Trái đất cảnh báo nhiều lần, bởi đây là trận đống đất lớn thứ 5 ở khu vực này trong vòng 205 năm qua, trong đó có trận động đất khủng khiếp san phẳng thành phố vào năm 1934.
“Họ biết rằng khu vực này có vấn đề về địa chất, nhưng vấn đề đó quá lớn đến mức họ không biết phải bắt đầu từ đâu và như thế nào”, ông Hari Ghi, điều phối viên tổ chức Nguy cơ Địa chất Quốc tế cho biết.
Chuyên gia này cho biết thêm, Nepal đã có những tiến bộ nhất định trong việc giảm nguy cơ tổn thương do động đất, nhưng họ đã làm không đủ nhanh và không đủ quyết liệt.
Trong một báo cáo của các nhà khoa học địa chất quốc tế từ những năm 1990 đã nhấn mạnh: “Với tỉ lệ tăng trưởng dân số hằng năm 6,5%, thành phố Kathmandu có mật độ dân cư đông nhất thế giới với 1,5 triệu người này đang đối mặt với nguy cơ động đất ngày càng lớn và nguy hiểm. Trận động đất tiếp theo có thể gây ra thiệt hại to lớn về người, tài sản và kinh tế hơn những trận động đất trước đây”.
Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân nữa khiến Nepal hứng chịu thiệt hại rất lớn về nhân mạng là do luật thừa kế của nước này quy định đất đai phải được chia đều cho các con trai, đồng nghĩa với việc rất nhiều ngôi nhà “siêu mỏng” đã mọc lên trên những mảnh đất nhỏ hẹp. Chỉ cần những chấn động nhẹ do động đất, những ngôi nhà này rất dễ đổ sụp, chôn vùi tất cả những người bên trong.
Các chuyên gia cho rằng với điều kiện dân số như hiện nay, trận động đất mạnh 8,1 độ Richter năm 1934 có thể sẽ gây thiệt hại lớn hơn, cướp đi sinh mạng của 40.000 người chứ không còn là 10.000 người như trước đó.
Tâm chấn nông gây rung lớn trên bề mặt
Trận động đất hôm 25/4 xảy ra ở phía Đông Bắc thủ đô Katmandu, tại độ sâu tương đối nông, khoảng 11km. Điều này gây ra độ rung lớn trên bề mặt. Tuy nhiên, cường độ của cơn địa chấn chỉ dừng lại ở mức 7,9 độ Richter, nhẹ hơn trận động đất năm 1934.
Roger Bilham là một chuyên gia về địa chất của Đại học Colorado (Mỹ) có nhiều năm kinh nhiệm trong việc nghiên cứu lịch sử của các trận động đất tại khu vực Nam Á. Ông cho biết, cơn địa chấn lần này kéo dài từ 1 đến 2 phút nhưng đã khiến mảng Ấn Độ trượt khoảng 3 m theo hướng đoạn đứt gãy.
'Trận động đất đã di chuyển toàn bộ thành phố Katmandu về phía Nam khoảng 3m', ông Bilham nói.
Cơn địa chấn hôm 25/4 có thể chỉ là dấu hiệu cho một trận động đất khác lớn hơn, nhưng Tiến sĩ Bilham cho biết, điều đó khó xảy ra. Thủ đô Kathmandu và thung lung xung quanh tọa lạc trên một lòng hồ cổ đại cạn nước. Đặc điểm này khiến cho sự tàn phá của các cơn địa chấn trở nên khủng khiếp hơn. 'Đất ở vùng này rất mềm khiến những chuyển động địa chấn càng khuếch đại', Tiến sĩ Tucker nói.
Các chuyên gia cho hay, Katmandu không phải là nơi duy nhất phải hứng chịu một cơn động đất chết chóc. Các thành phố như Tehran (Iran), Lima (Peru) và Padang (Indonesia) cũng là những vùng dễ 'tổn thương'. Tại đây, các hoạt động cấu tạo địa chất diễn ra mạnh mẽ. Những tiêu chuẩn trong xây dựng và công tác chuẩn bị đối phó với thiên tai khá kém.
Động đất ở Nepal: Tìm ra tung tích 2 người Việt bị mất liên lạc (Xã hội) - (Phunutoday) - Hai người Việt Nam bị mất tích trong vụ động đất kinh hoàng ở Nepal hôm 25/4, hiện đã an toàn tại khách sạn Blue Mountain, ở Kathmandu. |
Con gái cố diễn viên Hồng Sơn bị kẹt trong động đất ở Nepal (Xã hội) - (Phunutoday) - Có hai người Việt Nam bị mất tích trong vụ động đất kinh hoàng ở Nepal làm hàng ngàn người thiệt mạng. |
