Theo quan niệm của người Việt, việc sắp xếp vị trí của các món ăn trên mâm cúng cũng cần có những quy tắc nhất định, nhất là với gà cúng.
Trên mâm cúng giao thừa, gà luộc là món không thể thiếu. Việc sắp xếp con gà trên mâm cúng như thế nào cho đúng cũng là việc quan trọng nhưng không phải ai cúng biết.
Vậy gà cúng giao thừa nên để quay đầu ra ngoài hay quay đầu vào trong mới đúng?
Việc để gà cúng như thế nào sẽ phụ thuộc vào mục đích của mâm cúng đó là cúng gia tiên hay cúng Thần Tài, Thổ Địa.
Gà cúng gia tiên
Đối với gà cúng trên bàn thờ gia tiên, vào những ngày lễ thông thường, mọi người quan niệm rằng gà nên được đặt quay đầu vào trong bát hương và cố định vị trí ở tư thế chân quỳ, cánh duỗi tự nhiên và há miệng. Tư thế này được gọi là "con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu".
Với bàn thờ gia tiên, không xếp con gà quay đầu ra ngoài vì điều này đồng nghĩa với việc gà không chịu chầu ông bà, không thể hiện được sự thành tâm của con cháu.
Tuy nhiên, một số người chỉ coi việc bày trí mang tính chất hình thức, cho đẹp mặt chứ không quá coi trọng ý nghĩa.
Đối với gà cúng giao thừa, phải đặt đầu hướng ra ngoài để đón quan Hành khiển.
Theo quan niệm dân gian, mỗi năm sẽ có một vị quan Hành khiển mới xuống hạ giới để cai quản việc trần gian. Đặt gà hướng đầu ra ngoài mang ý nghĩa tiễn quan Hành khiển của năm cũ, đón quan Hành khiển của năm mới.
Ngoài ra, việc đặt đầu gà cúng quay ra ngoài còn có ý nghĩa mang ánh mặt trời chiếu vào nhà, năm mới sáng sủa, mới mẻ, thuận lợi.
Gà cúng Thần Tài, Thổ Địa
Gà cúng trên bàn thờ Thần Tài, Thổ Địa cũng được bày nguyên con giống như gà cúng gia tiên.
Về vị trí, gà cúng giao thừa trên ban Thần Tài, Thổ Địa sẽ quay đầu ra hướng cửa chính, cũng là hướng đón quan Hành khiển cai quản năm mới.
Một số lưu ý khác về gà cúng giao thừa
Khi lựa chọn gà cho mâm cúng giao thừa, các gia đình nên ưu tiên lựa chọn gà trống tơ hoặc gà trống thiến khỏe mạnh, nhanh nhạy, tầm 1,2-1,4kg. Tốt nhất nên chọn loại gà chạy bộ, gà thả vườn có bộ lông mượt, da căng vàng, ức đầy thịt.
Khi cúng lễ nên để gà trống nguyên con trên đĩa để đảm bảo tính thẩm mỹ và thể hiện sự nghiêm cẩn trong việc thờ cúng.
Không nên dùng thịt gà quay, rán, ninh, om để cúng lễ vì về cả hình thức lẫn màu sắc đều không đẹp mặt, cân đối lại không thể hiện được sự trang nghiêm, tươm tất như phong tục cúng gà luộc.
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
