Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao vào một ngày nào đó trong năm, mặt trời mọc sớm và lặn muộn hơn hẳn so với những ngày khác? Bí ẩn đằng sau hiện tượng ngày dài nhất năm này chính là điểm Hạ chí - thời điểm vô cùng đặc biệt trong chu kỳ Trái Đất quay quanh Mặt Trời. Hãy cùng khám phá hành trình khoa học lý giải vì sao ngày 21/6/2024 lại là ngày dài nhất trong năm, hé mở những bí ẩn về chuyển động của Trái Đất và ảnh hưởng của nó đến cuộc sống của chúng ta.
Ngày Hạ chí là ngày gì?
Ngày Hạ chí đánh dấu điểm giữa của mùa hè và thường rơi vào giữa năm. Đây là thời khắc bắt đầu mùa hè ở Bắc bán cầu và khởi đầu mùa đông ở Nam bán cầu. Theo các nghiên cứu thiên văn, vào ngày này, Bắc bán cầu nghiêng về phía Mặt trời nhiều hơn so với Nam bán cầu một góc 23,5 độ.
Theo thông lệ, tiết Hạ chí bắt đầu từ ngày 21 hoặc 22 tháng 6 dương lịch (sau khi kết thúc tiết Mang chủng) và kéo dài đến khoảng ngày 6 đến 8 tháng 7 dương lịch (khi tiết Tiểu thử bắt đầu). Năm 2024, ngày Hạ chí sẽ rơi vào thứ Sáu ngày 21/6, trùng với ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam.
Vào ngày này, thời tiết thường rất oi bức, tạo điều kiện cho các bệnh như cảm cúm và say nắng dễ dàng phát sinh, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Do đó, việc chuẩn bị kỹ lưỡng cho giai đoạn này là vô cùng cần thiết.
Vì sao ngày Hạ chí dài nhất trong năm 2024?
Khi Hạ chí khởi đầu, bán cầu Bắc nghiêng về phía Mặt Trời với góc 23,5 độ, dẫn đến lượng ánh sáng mặt trời nhận được ở đây tăng lên đáng kể. Do đó, thời gian ban ngày trong tiết khí này trở nên dài nhất trong năm, với ngày dài hơn đêm, trời tối muộn và sáng sớm. Thậm chí, ở một số thành phố thuộc Bắc Âu, hiện tượng "đêm trắng" xảy ra, khi ban đêm hầu như không xuất hiện.
Vào ngày Hạ chí, hoàng hôn kéo dài hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong năm.
Trong mùa hè, Trái đất thực sự nằm xa Mặt Trời hơn so với mùa đông do quỹ đạo hình elip của hành tinh, tạo ra sự thay đổi đáng kể về khoảng cách. Sự chênh lệch này lên tới ba triệu dặm (khoảng 5 triệu km), khiến Trái đất nhận được bức xạ nhiệt nhiều hơn khoảng 7% so với các ngày bình thường.
Ngày Hạ chí, mặc dù là thời điểm Mặt Trời đạt đỉnh cao nhất trên bầu trời, không phải là ngày nóng nhất trong năm. Điều này là do nhiệt độ của đại dương vẫn đang giảm dần. Vào giữa tháng Sáu, các đại dương ở Bắc bán cầu vẫn còn giữ lại cái "mát" của mùa đông trước đó.
Ngày chí xảy ra hai lần mỗi năm: một lần vào mùa hè, gọi là Hạ chí - diễn ra vào tháng 6, và một lần vào mùa đông, gọi là Đông chí - diễn ra vào tháng 12. Vào ngày Hạ chí, Mặt trời đạt điểm cao nhất trên bầu trời về phía Bắc, trong khi vào ngày Đông chí, Mặt trời đạt điểm cao nhất về phía Nam.