Bộ tộc "siêu lùn"
Người lùn Pygmy tập trung nhiều nhất ở các khu rừng nhiệt đới Congo, ước tính có khoảng 250.000 và 600.000 người lùn Pygmy sống tại đó. Theo các nhà khoa học, người Pygmy chính là chủ nhân đầu tiên của vùng Trung Phi rộng lớn, chủ nhân của nền văn minh Sanga rực rỡ từ 60 ngàn năm trước.
 |
| Người trong bộ tộc chỉ cao khoảng 1,2 - 1,3m. |
Chủng tộc Pygmy có thân hình thấp bé, người trưởng thành thường có chiều cao 1m2 – 1m3, người cao nhất cũng không tới 1m4 với cân nặng không quá 50 kg, đầu to chân ngắn, mũi tẹt, người gầy, bụng to, rốn lồi và màu da không có sắc đen như cư dân tại lục địa đen, tóc cũng không xoăn như những người da đen khác...
Các nhà nghiên cứu đã phân tích hệ gene của người Pygmy và giải thích được tại sao họ lại có chiều cao khiêm tốn như vậy. Đó là bởi người Pygmy thường sống trong rừng rậm - nơi có điều kiện ánh sáng thấp, thiếu vitamin Do hạn chế sự hấp thu canxi từ chế độ ăn uống. Thức ăn thiếu canxi, i-ốt cũng là một trong những nguyên nhân hạn chế chiều cao của người Pygmy.
Dù ăn thực phẩm không hoàn toàn đủ dưỡng chất nhưng các chuyên gia phát hiện người Pygmy sở hữu một gene giúp tăng cường hệ miễn dịch, có khả năng chống lại những căn bệnh nhiễm trùng đáng sợ trong rừng rậm. Nếu thiếu gene này, người Pygmy rất dễ đau ốm và nhiễm bệnh nguy hiểm.
Những nét văn hóa độc đáo
 |
| Sinh sống chủ yếu bằng săn bắt, hái lượm. |
Người Pygmy sống bằng săn bắn hái lượm và phụ thuộc hoàn toàn vào rừng. Chính vì thế, người Pygmy không bao giờ chặt phá rừng, thậm chí bẻ cành tươi cũng không. Họ chỉ dám nhặt những cành khô, đã gãy rụng để làm củi. Theo GS. Raja James Sheshardi (Đại học American), với cách sống phụ thuộc hoàn toàn vào rừng, nên người Pygmy đang có nguy cơ trên bờ tuyệt chủng do rừng bị tàn phá.
Quần áo của họ cũng được làm từ lá chuối, lá cọ. Đồ trang sức làm bằng xương voi, vỏ bọ cánh cứng và sừng linh dương. Đặc biệt, phụ nữ Pygmy biết ép các thứ hoa quả đặc biệt để làm mỹ phẩm như nước hoa, kem thoa mặt…
Cách trang điểm mà đa số người lùn Pygmy dùng là vẽ lên khắp mặt những hình hoa văn sặc sỡ không theo một phong cách nào, trông giống như loài thủy quái. Theo cư dân nơi đây, việc làm này sẽ giúp họ trừ tà ma và đem lại may mắn.
 |
| Sống quây quần thành bộ lạc. |
Người Pygmy sống theo hình thức xã hội thị tộc, vài chục gia đình sẽ quần tụ thành một bộ lạc. Họ có ngôn ngữ riêng nhưng không có chữ viết. Khái niệm thời gian và con số không tồn tại với người Pygmy. Do vậy, không ai trong số họ biết độ tuổi của mình.
 |
| Người Pygmy ở trong những túp lều nhỏ cao khoảng 1,5 m, lợp bằng lá cây. |
Người Pygmy ở trong những túp lều nhỏ cao khoảng 1,5 m, lợp bằng lá chuối hoặc lá cọ. Mỗi gia đình trong một túp lều quay tròn, ở giữa là lều của tộc trưởng.
Sinh hoạt tình dục từ rất sớm
Điều đặc biệt là, tuy thân thể rất nhỏ nhưng người Pygmy sinh hoạt tình dục rất sớm. Các bé gái, trai Pygmy thường quan hệ và kết hôn vào năm lên 8. Đến năm 9 tuổi, các bé trai, bé gái Pygmy đã có thể làm bố mẹ.
 |
| Phụ nữ Pygmy có quan hệ tình dục sớm và có khả năng sinh con từ khi 8,9 tuổi. |
Điều đau lòng là hầu hết các quốc gia không coi người Pygmy là công dân của họ, không được cấp giấy tờ gì, không được chăm sóc y tế và không được bảo vệ.
Nguy cơ biến mất
Điều đáng buồn là bộ tộc hiền hòa này lại đang đứng trước nguy cơ biến mất. Trong lịch sử, tộc Pygmy đã luôn bị xem là thấp kém do chiều cao khiêm tốn của mình. Chính quyền thuộc địa và các bộ tộc quanh vùng có thể bắt giữ trẻ em Pygmy để buôn bán hay sử dụng làm nô lệ trong các đồn điền.
 |
| Người Pygmy đang đứng trước nguy cơ biến mất. |
Nguy kịch hơn cả là một số dân tộc khác coi thịt người Pygmy rất bổ béo, có tác dụng tăng cường sinh lực. Thậm chí, người ta còn tin rằng, ăn thịt người Pygmy sẽ trở nên trường sinh và có phép thuật. Vì vậy, thịt người Pygmy thường xuyên có trong thực đơn của một số bộ tộc khác.
Từ con số hàng triệu người Pygmy nửa thế kỷ trước, giờ đây, toàn bộ vùng Trung Phi chỉ còn chưa đầy 500 ngàn người. Các nhà khoa học thống kê và thấy số lượng người Pygmy suy giảm hàng năm nhanh chóng.
Riêng ở đất nước Rwanda, vài năm trước, có gần 30 ngàn người Pygmy, nhưng đến thời điểm này, chỉ còn 18 ngàn người. Họ phải trốn sâu vào rừng, leo lên các đỉnh núi cao, hiểm trở cố thủ để tránh nạn diệt chủng.
Kỳ lạ: Bộ tộc cả đời không bao giờ tắm Bộ tộc đặc biệt này chỉ dùng nước để ăn uống chứ không dùng để tắm gội. Thay bằng nước, họ dùng chất béo bôi lên da để làm sạch cơ thể. |
