Mâm ngũ quả ứng với 5 loại quả khác nhau, 5 màu, ứng với 5 hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Theo văn hóa truyền thống, mâm ngũ quả là hình ảnh thể hiện lòng thành kính với ông bà tổ tiên, đồng thời cầu mong sự may mắn, bình an, sung túc, an khang sẽ đến với gia đình trong năm mới. Ngày xưa, mâm ngũ quả sẽ được đặt trên mâm bằng gỗ tiện, sơn son, có chân, ngày nay thường được đơn giản hóa bằng việc đặt 5 loại quả trên chiếc đĩa to.
Theo các chuyên gia phong thủy, mâm ngũ quả phải đảm bảo đủ 5 màu cơ bản của 5 loại quả, ngoài ra có thể trang trí thêm nếu thích.
Một số loại quả thường có trong mâm ngũ quả
- Màu xanh lá (Mộc): Đó có thể là đu đủ xanh, mãng cầu, quả na, sung, dừa, xoài xanh, dưa hấu...
- Màu đỏ (Hỏa): Những loại trái cây có vẻ ngoài mang sắc đỏ nhưng dừa lửa, táo đỏ...
- Màu nâu, nâu đất hay vàng (Thổ): Xoài chín, phật thủ chín, quýt vàng, cam vàng, bưởi... là những loại trái cây có thể chưng trên mâm ngũ quả.
- Màu trắng (Kim): Dưa lê trắng, lê trắng... là những loại quả tượng trưng cho hành Kim trên mâm ngũ quả
- Màu đen, xanh biển (Thủy): Bạn có thể chọn những loại quả như nho đen, vú sữa hoặc các quả có màu tối, sậm.
Một số lưu ý khi bày mâm ngũ quả:
- Không nên bày quả chín kỹ, vì có thể bị thối hỏng khi chưng mấy ngày tết.
- Cần chú ý rằng: mâm ngũ quả thì chỉ bày quả chứ không nên đặt thêm hoa hoặc bất cứ thực phẩm nào khác.
- Tránh bày những loại quả quả có gai nhọn: mít, sầu riêng, chôm chôm, quả có mùi quá hắc hoặc có vị cay, đắng: sầu riêng, ớt cay, tiêu; quả thuộc hệ rau: cà chua, chua me, thanh trà...quả mọc sát đất, mọc gần nơi ô uế hoặc quả dại.
