Mẻ là một loại gia vị được sử dụng cho rất nhiều món ăn. Mẻ có vị chua dịu có thể dùng để ướp thịt hoặc nấu canh đều rất ngon. Trước đây, người ta thường làm mẻ bằng cách dùng mẻ cái. Các bà các mẹ thường sang hàng xóm xin một ít mẻ cái rồi cho vào hũ sành, thêm chút cơm ngội và đậy nắp kín, ủ vài ngày là có hũ mẻ chua dùng quanh năm.
Ngày này ít người nuôi mẻ hơn mà thường mua sẵn ở ngoài chợ cho tiện. Tuy nhiên, chất lượng mẻ ở ngoài chợ rất khó để kiểm chứng. Vì vậy, việc tự nuôi mẻ ở nhà sẽ đảm bảo an toàn hơn. Ngoài dùng để nấu ăn, bạn có thể sử dụng mẻ để làm sạch xoong nồi inox trong nhà, vừa hiệu quả lại vừa an toàn với sức khỏe.
Vậy tại sao bạn không bắt tay ngay vào làm một hũ mẻ để dùng dần?
Nguyên liệu để tự làm mẻ tại nhà
Cách làm tự làm mẻ tại nhà rất đơn giản, bạn chỉ cần chuẩn bị gạo và lọ thủy tinh hoặc lọ sứ sạch. Ngoài ra, có thể chuẩn bị thêm ít riềng, xương gà để nuôi mẻ, giúp mẻ trắng thơm.
Có nhiều cách tự làm mẻ khác nhau. Bạn có thể sử dụng hai nguyên liệu đơn giản nhất là nước cơm và cơm nguội để làm mẻ.
Tùy theo loại gạo bạn chọn mà màu sắc của mẻ sẽ có sự khác nhau. Gạo cũ sẽ cho ra mẻ có màu hơi ngả vàng, gạo trắng sẽ cho ra mẻ có màu sắc trắng sáng hơn.
Để làm mẻ thành công, bạn cần phải tiệt trùng lọ đựng mẻ bằng nước sôi rồi để khô tự nhiên.
Mẹo tự làm mẻ tại nhà
Gạo đem vo sạch và cho vào nồi, thêm một lượng nước gấp đôi hoặc hơn so với lượng gạo rồi nấu cơm như bình thường. Khi nước sôi, hạt gạo nở, bạn hãy chắt lấy phần nước cơm để riêng. Phần gạo còn lại tiếp tục nấu cho chín hẳn.
Nước gạo và cơm cần được để thật nguội trước khi làm mẻ.
Cho cơm nguội vào hũ thủy tinh đã chuẩn bị và đổ nước cơm vào. Dùng một miếng vải sạch đậy lên trên lọ để tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật phát triển, giúp lên men mẻ. Để rút ngắn thời gian lên men của mẻ, bạn có thể cho thêm chút đường vào hũ.
Khi tự làm mẻ ở nhà, bạn chỉ cần cho cơm nguội vào hũ, thêm nước cơm rồi ủ cho lên men là được, không cần mẻ cái vẫn có thể thành công.
Để lọ mẻ ở nơi thoáng, đủ ấm để quá trình lên men diễn ra thuận lợi.
Khoảng 2 ngày lại lấy đũa hoặc thìa sạch để đảo nhẹ cho cơm và nước cơm hòa trộn đều với nhau. Tùy theo nhiệt độ, sau khoảng 2-3 tuần là mẻ sẽ lên men chua, có thể sử dụng để nấu ăn. Càng để lâu, mùi mẻ sẽ càng đậm đà.
Để mẻ phát triển, không bị mốc hỏng, cứ khoảng 2-3 hôm bạn lại cho thêm một ít cơm nguội hoặc bún (sạch, không dính các loại thắc ăn khác) vào hũ mẻ.
Đặt lọ mẻ ở nơi thoáng mát và không cần vặn nắp quá chặn để vi sinh vật có điều kiện phát triển.
Theo kinh nghiệm của các bà các mẹ xưa, để mẻ được trắng thơm, hãy cho một vài rát riềng vào hũ mẻ, thêm một cục xương gà hoặc xương lợn.
Khi lấy mẻ, hãy cùng thìa sạch gạt phần cơm bên trên và lấy phần mẻ đã ngấu bên dưới. Sau khi lấy, lại đậy nắp hũ mẻ và để vào vị trí cũ. Không đổ phần mẻ lấy ra nhưng không dùng hết vào hũ mẻ vì như vậy sẽ khiến vi khuẩn xâm nhập làm hỏng mẻ trong hũ.
Nếu mẻ đã đầy hũ thì có thể san mẻ sang các hũ khác để nuôi tiếp.
