Trong những năm gần đây, xu hướng tiêu dùng của cư dân thành phố đã dần chuyển mình sang những loại rau dại và quả dại có sẵn trong tự nhiên. Sự lựa chọn này không chỉ đáp ứng nhu cầu thực phẩm sạch mà còn mang lại những trải nghiệm ẩm thực độc đáo. Do đó, nhiều loại cây dại trước đây ít được biết đến giờ đây lại trở thành những đặc sản được ưa chuộng, đóng góp vào thu nhập của người dân địa phương. Một trong số những loại cây đáng chú ý là cây mảnh cộng.
Cây mảnh cộng, có những tên gọi khác như xương khỉ, bìm bịp hay lá cầm, thuộc họ Clinacanthus nutans và có nguồn gốc từ Ấn Độ. Loại cây này không chỉ có hương vị đặc trưng mà còn được ưa chuộng nhờ vào những lợi ích dinh dưỡng mà nó mang lại.
Cây mảnh cộng thường phát triển thành từng bụi tại các bờ suối và bìa rừng, và ngày nay, nhiều người đã lựa chọn mang chúng về trồng làm hàng rào. Cây có thể lên tới 3 mét chiều cao, trong khi lá non thường được chế biến thành những món ăn hấp dẫn như canh. Ngoài ra, lá khô cũng có thể được dùng để pha trà hay làm bánh nhờ vào hương thơm đặc trưng của chúng.
Cây mảnh cộng thường phát triển thành từng bụi tại các bờ suối và bìa rừng
Trước kia, rau mảnh cộng chỉ được coi là nguồn thực phẩm "cứu đói" cho những người dân ở những vùng quê nghèo. Tuy nhiên, hiện nay rau mảnh cộng đã trở nên phổ biến trong các nhà hàng và quán ăn ở thành phố, trở thành một nguyên liệu được ưa chuộng trong nhiều món ăn nổi tiếng.
Lá và ngọn non của rau mảnh cộng thường được sử dụng để ăn kèm với các loại lẩu, hoặc nấu canh với thịt băm, tôm, hay cua, tạo nên những món ăn vừa ngon miệng vừa bổ dưỡng. Rau này mang đến một hương thơm nhẹ nhàng, mặc dù có thể hơi lạ lẫm với những ai lần đầu thử, nhưng sau khi đã quen, người thưởng thức sẽ nhớ mãi vị ngọt thanh đặc trưng của món canh rau. Bên cạnh đó, lá cây cũng có thể dùng để làm bánh.
Lá và ngọn non của rau mảnh cộng thường được sử dụng để ăn kèm với các loại lẩu, hoặc nấu canh với thịt băm, tôm, hay cua
Để chế biến bánh mảnh cộng, lá cây được giã nát và vắt lấy nước cốt, sau đó hòa vào bột nếp. Nhân bánh thường được làm từ đậu xanh hấp nhuyễn, trộn với dừa sợi và đường. Nhân đậu xanh ngọt ngào, vàng ươm nằm giữa lớp bột nếp dẻo thơm và xanh màu lá. Bánh được vo tròn, gói trong lá chuối và hấp cách thủy, mang đến một hương vị đặc biệt. Món bánh mảnh cộng không chỉ là món ăn, mà còn là một phần ký ức thân thương của trẻ thơ ở vùng Bắc Bộ.
“Khi còn nhỏ, mỗi lần về quê, tôi lại nhớ đến mảnh vườn nhỏ sau nhà bà ngoại, nơi có những luống rau mảnh cộng xanh mướt. Bà thường hái lá và ngọn non để nấu canh với tôm đồng. Trong những ngày hè oi ả hay đông lạnh giá, món canh ấy luôn giúp bữa cơm của gia đình tôi trở nên ngon miệng hơn bao giờ hết. Bà thường bảo rằng rau này rất giàu canxi, đặc biệt tốt cho sự phát triển của xương.
Bên cạnh việc nấu canh, bà còn có một cách chế biến khác thú vị: trà mảnh cộng. Bà cắt nhỏ rau, phơi khô và dùng để pha nước uống mát. Không chỉ vậy, bà còn khéo tay làm bánh mảnh cộng với nhân đậu xanh, món bánh này luôn mang đến vị ngọt vừa phải, cùng với hương thơm dẻo mềm rất đặc trưng.”, bạn Hoàng Lan, một người sống tại Cầu Giấy, Hà Nội chia sẻ.
Để chế biến bánh mảnh cộng, lá cây được giã nát và vắt lấy nước cốt, sau đó hòa vào bột nếp
Giờ đây, Hoàng Lan chia sẻ rằng thỉnh thoảng cô tìm thấy rau mảnh cộng tại siêu thị, giá khoảng 40.000 - 50.000 đồng cho loại tươi và 100.000 đồng cho loại khô. Rau này chủ yếu được tìm thấy ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Sơn La, Yên Bái, cũng như một số tỉnh như Thanh Hóa và Tây Ninh, nhưng số lượng rất hạn chế.
“Mỗi khi nhìn thấy rau mảnh cộng, tôi không ngần ngại mua về để nấu canh hoặc xào tỏi cho bữa ăn gia đình thêm phần phong phú. Cả chồng và con tôi đều mê mẩn cái vị ngọt thanh cùng hương thơm đặc trưng của loại rau quê mùa này,” Lan chia sẻ thêm.
