Kích thước quả vải
Vải có nhiều loại, nổi bật là vải thiều và vải lai đai u. Vải thiều quả tròn trình trĩnh trong khi vải đai u thì dài hơn. Kích thước vải đai u thường to hơn.
Thế nên muốn chọn vải thiều chuẩn thì trước tiên phải nhìn kích thước quả vải và hình dáng quả vải. Giống vải thiều quả tròn, giống đai u quả to hơn và thon hơn. Kích thước vải đai u thường to hơn vải thiều khoảng 30%.
Còn nếu trong cùng một giống loại vải thì quả to thường ngon hơn quả nhỏ bởi vì quả to chín đẫy. Tuy nhiên ngoài kích thước quả cần chú ý màu sắc, độ căng mọng của vỏ quả.
Nhìn vỏ quả và cành
Muốn chọn vải mới hái thì nhìn vào cành và vỏ. Cành tươi vỏ tươi mọng nước thì quả mới hái. Còn nếu cành khô giòn thì vải đã hái lâu. Vải hái lâu mà không bị hỏng thối thì có thể ngọt đậm hơn vì lượng nước bị hao hụt nhưng ăn mùi sẽ nồng không thơm bằng, và cùi có thể bị dai hơn.
Màu sắc quả vải ngon là vỏ sáng. Nếu là giống đai u thì vỏ phải tươi hồng. Nếu là vải thiều thì vỏ không đỏ bằng nhưng vỏ sẽ sáng màu chứ không bị thâm xỉn. Nếu vỏ thâm xỉn là vải để lâu.
Nếu vỏ quả vải còn nhiều màu xanh thì vải chưa chín ăn sẽ chua, hoặc vải bị ngắt quá sớm để vận chuyển xa.
Nhìn vào gai trên vỏ vải thì vải thưa gai, gai vải bằng tày thì là vải chín căng mọng. Đừng chọn quả gai vải dày chi chít là vải còn chưa già, chín ép. Vỏ phải căng mọng không nhăn nheo không khô. Tránh mua loại vải có vỏ nứt căng quá mức hay bị thâm vì có thể chín quá và để lâu nên sẽ có nguy cơ bị nhiễm khuẩn.
Sờ tay nắn
Khi mua vải bạn có thể cầm tay nắn vào quả thấy mềm và đàn hồi là vải ngon, đủ chín nhưng chưa chín quá. Nếu vải mềm thì chín quá. Nếu vải cứng thì để lâu.
Ngửi mùi
Vải chín sẽ có mùi thơm đi kèm với vỏ màu hồng chín. Nếu vải vỏ màu đẹp nhưng không có mùi thơm thì có thể chín ép.
Nhìn vào cuống vải
Vải ngon thi cuống nhỏ, phần đầu quả vải trắng không thâm. Vải cuống nhỏ thì nhiều thịt. Nhìn phần cuống thấy xung quanh cuống thịt đầy lên tức là quả vài chín nhiều ruột, hạt bé. Còn phần cuống mà lép thì thường là hạt bị to, cùi mỏng. nếu mềm nhũn thì đó là vải héo, hái lâu hoặc chín quá.
Để tránh loại vải bị sâu đầu bạn có thể nhìn vào cuống. Khi vải hay bị sâu đầu, tỷ lệ quả sâu đầu nhiều thì quan sát kỹ phần cuống sẽ thường thấy chúng không chắc, có rỉ nước hoặc sẽ có dấu hiệu bị "hở". Thông thường người bán sẽ cho bạn bóc thử 1,2 quả kiểm tra. Nhưng vẫn nên quan sát toàn bộ chùm vải sẽ nhận biết rõ hơn.