Hàng triệu người trẻ trên thế giới đang phải đối mặt với tình trạng không có việc làm. Một bộ phận đáng kể các bạn trẻ đang ở trạng thái không được học hành hay đào tạo, không có việc làm. Ngoài ra, trong số những người thất nghiệp, có không ít người có trình độ học vấn tốt nhưng không thể tìm được công việc phù hợp.
Ở Trung Quốc, xuất hiện một nhóm Gen Z tự gọi mình là 'người chuột'. Đặc điểm chung của nhóm này là tính trì hoãn cao, cả ngày chỉ nằm trên giường, lướt điện thoại, ngủ và gọi đồ ăn mang về. Các hoạt động trở thành vòng lặp, được duy trì từ ngày này qua tháng khác.
Trên các mạng xã hội lớn của đất nước tỷ dân như Weibo, Douyin, Xiaohongshu, bạn có thể dễ dàng tìm thấy những đoạn video nó về những người trẻ có thói quen sống như vậy.
Tại Chiết Giang, một cô gái trẻ thường xuyên chia sẻ lịch trình làm việc của mình trên Douyin. Trong một video, cô tiết lộ mình dậy vào buổi trưa, lướt web đến khoảng 3 giờ chiều, chủ yếu là nằm trên ghế sofa và xem điện thoại. Sau đó, 8 giờ tối cô lại quay trở về giường để lướt web và ngủ.

Bản thân cô cũng tự ví thói quen của mình giống như một con chuột. Nội dung này thu hút hàng trăm nghìn lượt thích. Nhiều người xem cảm thấy được truyền cảm hứng với thói quen sinh hoạt này. Thậm chí, có những người còn cho rằng lịch trình một ngày của cô gái trẻ này còn quá nhiều năng lượng so với mình. Có ngời thậm chí chỉ bước ra khỏi giường khi cần đi vệ sinh và ăn uống, phần thời gian còn lại đều nằm trên giường. Họ có thể sống như vậy cả tuần, không cần phải ra ngoài.
Trên thực tế, đây không phải lần đầu một bộ phận giới trẻ chọn cuộc sống buông thả thay vì cố gắng phấn đấu vì sự nghiệp.
Từ năm 2021, nhiều người đã từ chối văn hóa làm việc chăm chỉ, kéo dài suốt nhiều giờ ở Trung Quốc bằng hành động năm dài. Họ không chấp nhận hình thức "996" (làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày/tuần). Thay vào đó, những người này không làm gì cả hoặc chỉ làm những công việc tối thiểu đủ để trang trải các chi phí thường ngày.
Không chỉ có ở Trung Quốc, nhiều người thuộc thế hệ Gen Z ở phương Tây cũng đang có thói quen sống như vậy. Thế hệ lao động trẻ trong các năm gần đây bắt đầu xu hướng làm việc ít nhất có thể vào thứ Hai (còn gọi là "thứ Hai tối thiểu") và chỉ nỗ lực ở mức tối thiểu trong công việc. Nhiều người mô tả cách sống này giống như ốc sên. Thâm chí có những người bỏ việc hoàn toàn để trở thành nhóm không học hành hoặc không được đào tạo, không có việc làm.
Dù là ở châu Âu, Mỹ hay Trung Quốc, Gen Z cũng có thái độ từ chối cách làm việc bận rộn, áp lực trước bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh gay gắt, khắt khe hơn.
Không chỉ có cách sống lặng lẽ, không muốn cạnh tranh, không muốn làm việc, giới trẻ hiện nay còn có những trào lưu như nuôi đá cuội, nuôi hạt xoài như thú cưng. Điều này cũng phản ảnh áp lực đô thị hóa và sự cô đơn ngày càng gia tăng đối với những người trẻ Trung Quốc.
Việc nằm dài trong nhà, không muốn làm gì không đơn thuần là sự lười biếng của giới trẻ mà đó là cách họ sống sót trước áp lực gay gắt của xã hội, phản ánh tinh thần mệ mỏi, mất phương hướng.