Bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?
Bảo hiểm xã hội 1 lần là một chế độ an sinh do Nhà nước đề ra để hỗ trợ cho những người lao động tham gia bảo hiểm bắt buộc và người dân khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi có yêu cầu và đủ điều kiện sẽ được rút bảo hiểm 1 lần.
Chế độ BHXH 1 lần là một trong những quyền lợi khi tham gia bảo hiểm xã hội. Đây là một cách để người lao động có thể sử dụng số tiền bảo hiểm của mình theo ý muốn, thay vì phải chờ đến tuổi nghỉ hưu để hưởng lương hưu hàng tháng.
Các trường hợp được rút bào hiểm xã hội một lần năm 2024
Căn cứ quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và các quy định pháp luật khác hướng dẫn liên quan thì NLĐ có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH;
Hoặc lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia BHXH đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
- Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH;
- Ra nước ngoài để định cư;
- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
- NLĐ thuộc một trong các trường hợp sau đây khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu:
+ Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
+ Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí.
Do đó: Năm 2024, người lao động vẫn được rút BHXH một lần nếu có nhu cầu và thuộc một trong các trường hợp nêu trên.
Đề xuất liên quan đến chế độ BHXH một lần từ năm 2025
Tại Tờ trình dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Chính phủ đã báo cáo xin ý kiến Quốc hội về 2 phương án rút bảo hiểm xã hội một lần như sau:
(1) Phương án 1: Quy định việc hưởng BHXH một lần đối với hai nhóm người lao động khác nhau:
- Nhóm 1: Đối với người lao động đã tham gia BHXH trước khi Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng BHXH, có nhu cầu thì được nhận BHXH một lần.
- Nhóm 2: Đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ khi Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có hiệu lực trở đi (dự kiến 01/7/2025) không được nhận BHXH một lần (chỉ giải quyết hưởng BHXH một lần trong các trường hợp: đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu; ra nước ngoài để định cư hoặc bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định tại Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành).
(2) Phương án 2: "Sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhung tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.".
Như vậy: Nếu phương án 1 được thông qua thì đối với trường hợp người lao động sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng BHXH:
- Sẽ được giải quyết hưởng BHXH một lần nếu đã tham gia BHXH trước khi Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có hiệu lực.
- Sẽ không được giải quyết hưởng BHXH một lần nếu bắt đầu tham gia BHXH từ khi Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có hiệu lực trở đi (dự kiến 01/7/2025).
Cách rút tiền bảo hiểm xã hội 1 lần
Để rút tiền BHXH 1 lần, bạn cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Kiểm tra xem bạn có thuộc đối tượng được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần hay không. Bạn có thể tham khảo các điều kiện và trường hợp được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần ở phần 1 của bài viết.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần. Hồ sơ bao gồm các giấy tờ sau:
- Sổ BHXH: Bản chính kèm bản photo
- Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần (theo mẫu 14-hsb)
- Thẻ chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân để đối chiếu thông tin
Ngoài ra, tùy theo trường hợp cụ thể của bạn, bạn có thể cần cung cấp thêm một số giấy tờ khác, chẳng hạn như:
1) Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam, hộ chiếu do nước ngoài cấp, thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp, giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài, giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp (đối với người ra nước ngoài để định cư).
2) Trích sao hồ sơ bệnh án (đối với người mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng).
Bước 3: Nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH quận, huyện hoặc cơ quan BHXH tỉnh tại nơi cư trú. Bạn có thể nộp hồ sơ tại nơi thường trú hoặc tạm trú mà không nộp hồ sơ tại nơi đóng BHXH. Bạn cũng có thể nộp hồ sơ qua giao dịch điện tử hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích.
Bước 4: Chờ nhận quyết định hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần của cơ quan BHXH. Thời gian giải quyết hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần tối đa (theo khoản 4 Điều 110 Luật BHXH 2014) là 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động. Trường hợp không giải quyết thì cơ quan BHXH phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Trong trường hợp người lao động làm đúng thủ tục hưởng BHXH 1 lần và đã nhận được giấy hẹn từ cơ quan BHXH mà vẫn chưa nhận được tiền có thể có lỗi trong quá trình liên hệ với bạn. Người lao động cần cung cấp thông tin về Phiếu hẹn đến cơ quan BHXH để kiểm tra lại quá trình xử lý hồ sơ, đảm bảo giải quyết kịp thời quyền lợi của người lao động.
Bước 5: Nhận tiền bảo hiểm xã hội 1 lần. Trong vòng 05 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần, người lao động nhận được tiền bảo hiểm xã hội 1 lần qua tài khoản ngân hàng hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích và bộ hồ sơ gồm các giấy tờ liên quan theo hình thức đã đăng ký trong hồ sơ.
