Nước tăng lực được bán trên thị trường với tác dụng giúp tăng cường hoạt động tinh thần và thể chất. Caffeine là chất kích thích phổ biến nhất trong các loại đồ uống này, bên cạnh các chất như taurine, vitamin... Một số thương hiệu có thêm các chất kích thích thực vật khác như hạt guarana và nhân sâm.

Theo Cục Quản lý Lạm dụng chất gây nghiện và Dịch vụ sức khỏe tâm thần của Mỹ (SAMHSA), lượng caffeine trong một lon hoặc một chai nước tăng lực có thể dao động 80-500 mg. Giống như nước ngọt có ga, nước tăng lực cũng chứa nhiều đường. Một lon 250 ml chứa khoảng 27,5 g đường.

Tình trạng cơ thể trong 24 tiếng sau khi uống nước tăng lực

Theo Medical News Today, sau 10 phút uống nước tăng lực, caffeine đi vào máu, làm tăng nhịp tim và huyết áp.

Khoảng 15-45 phút sau đó, hàm lượng caffeine đã xâm nhập hoàn toàn vào máu, bạn sẽ cảm thấy tỉnh táo, tập trung hơn. Trong khoảng thời gian này, gan phản ứng với nước tăng lực bằng cách hấp thụ thêm đường vào máu.

Sau một tiếng, các tác dụng của caffeine bắt đầu giảm xuống, tác dụng phụ của đường tăng lên. Lúc này, bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, năng lượng giảm.

Cơ thể sẽ mất khoảng 5-6 tiếng để giảm 50% lượng caffeine trong máu, được gọi là chu kỳ bán rã, thậm chí thời lượng này có thể tăng gấp đôi với phụ nữ đang uống thuốc tránh thai. Vì vậy, cơ thể sẽ mất trung bình 12 giờ để loại bỏ hoàn toàn caffeine ra khỏi máu.

Tiến sĩ Stuart Farrimond, nhà nghiên cứu thực phẩm ở Mỹ, cho biết phụ nữ mang thai, tổn thương gan và đang sử dụng một số loại thuốc cũng có thể làm chậm tốc độ loại bỏ caffeine ra khỏi cơ thể. "Điều quan trọng là trẻ em và trẻ vị thành niên có thời gian bán rã dài hơn đáng kể, nghĩa là caffeine sẽ tồn tại trong máu lâu hơn và ở mức cao hơn so với người lớn. Đây là lý do đồ uống chứa caffeine có thể gây ra các vấn đề về hành vi và căng thẳng ở trẻ em", ông Stuart cho biết.

Trong vòng 12-24 tiếng sau khi uống nước tăng lực, bạn có thể gặp phải các triệu chứng do caffeine gây ra như đau đầu, khó chịu và táo bón. Tiến sĩ Stuart giải thích các triệu chứng này có thể kéo dài tới 9 ngày và mức độ nghiêm trọng phụ thuộc vào lượng caffeine được tiêu thụ.

Tác hại của nước tăng lực

Nước tăng lực – loại nước uống gây nhiều nguy hại lên sức khỏe

Bài báo này xem xét hàng loạt những nghiên cứu hiện hữu xung quanh vấn đề sức khỏe liên quan đến nước tăng lực. Các nhà khoa học kết luận rằng các loại nước tăng lực có liên quan đến hàng loạt các vấn đề về sức khỏe.

Nước tăng lực có thể ảnh hưởng lên giấc ngủ của bạn, khiến cơ thể tăng cân và huyết áp cao. Ngoài ra, nhiều bằng chứng khác còn cho rằng loại nước uống này có thể khiến bạn lạm dụng các chất kích thích, ảnh hưởng sức khỏe thần kinh, nguy cơ tiểu đường cao, sâu răng và gây hại cho thận.

Tác giả nghiên cứu PGS. TS Josiemer Mattei, chuyên gia dinh dưỡng học tại Trường Y tế Cộng Đồng T.H.Chan thuộc Đại học Harvard, Mỹ chia sẻ với trang Men’s Health rằng: “Hàng loạt các vấn đề liên quan đến sức khỏe do các loại thức uống tăng lực gây nên có thể khiến nhiều người sửng sốt”.

Một lượng lớn đường trong các loại nước tăng lực

Bà cho biết rằng chính các chất làm ngọt là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề về sức khỏe. Nước uống tăng lực chứa lượng lớn đường, nước đường fructose từ ngô và các chất làm ngọt nhân tạo.

Trung bình, một lon nước tăng lực 500 ml chứa khoảng 54 g đường. Lượng đường này vượt mức cho phép 36 g/ngày dành cho nam giới, theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ.

Khi bạn tiêu thụ nhiều đường cùng một lúc, cơ thể cần phải sản sinh nhiều insulin hơn để giúp tế bào hấp thụ đường glucose. Điều này dẫn đến tình trạng kháng insulin và sau cùng là tiểu đường tuýp 2, theo Viên Nghiên cứu Quốc gia về Tiểu đường và Bệnh về Thận.

Ngoài ra, đường huyết cao trong thời gian dài có thể gây tổn thương lên hệ thần kinh và mạch máu, khiến nguy cơ bệnh tim và thận cao hơn.

Và không có gì đáng ngạc nhiên về khả năng gây béo phì của các loại đồ uống tăng lực. Đối với những người ăn nhiều thực phẩm, con người thường tăng cân nhanh hơn nếu như chế độ ăn của họ chứa nhiều đường so với những người có chế độ ăn ít đường.

Các chất kích thích khác trong nước tăng lực

Những loại nước tăng lực chứa nhiều chất kích thích. Nhiều loại nước chứa đến 207 mg caffein trong một lon nước tăng lực. Những nghiên cứu trước đây cho thấy lượng tiêu thụ caffein an toàn cho một người trưởng thành là 400 mg/ngày. Nếu tiêu thụ quá mức caffein sẽ khiến cơ thể lo lắng, trầm cảm và có nhiều suy nghĩ tiêu cực.

Một nghiên cứu tại Hàn Quốc chỉ ra rằng nghiện caffein có thể khiến bạn dễ cáu, ảnh hưởng đến giấc ngủ, về lâu dài khiến bạn stress và gây trầm cảm.

Theo bà Mattei, sử dụng caffein quá mức có thể gây nên các vấn đề về hệ tuần hoàn ví dụ như huyết áp cao. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, các chất kích thích khác như gaurana, taurine, và ginseng cũng có thể gây nên những triệu chứng tương tự.

“Đây chỉ là những kết quả ban đầu về ảnh hưởng của nước tăng lực lên sức khỏe. Chúng ta cần thêm nhiều bằng chứng và nghiên cứu hơn nữa về ảnh hưởng của các chất kích thích lên sức khỏe con người. Tuy nhiên, giới hạn của nghiên cứu này chỉ tập trung vào thanh niên trẻ”, theo bà Mattei.

Bà nhấn mạnh rằng những kết quả hiện tại cho thấy các loại nước này không gây hại gì nhiều trong giai đoạn đầu, nhưng chúng ta cũng cần lưu ý về ảnh hưởng của chúng về lâu dài.

Nghiên cứu mới này vừa được công bố trên tạp chí Frontiers in Public Health.

Những nguy hiểm khác của nước tăng lực:

*Quá nhiều đường:

Nước uống tăng lực gây ra nhiều hậu quả cho sức khỏe, đặc biệt là vào mùa hè.

Thực tế, một lon nước tăng lực có thể chứa đến 50 gram đường. Lượng đường này vượt quá mức tối đa mỗi người nên tiêu thụ trong một ngày nên sẽ dẫn đến nguy cơ tăng cân, sâu răng và cao huyết áp, thậm chí là tiểu đường.

Ngoài ra, những người thích uống nước tăng lực thường có thói quen sử dụng chúng thay cho nước hoặc đồ uống lành mạnh khác để giải khát. Nước uống tăng lực có hàm lượng caffeine cao làm người uống có nguy cơ mất nước nhanh hơn, đặc biệt là trong thời tiết nắng nóng.

Nguy hiểm hơn là thức uống tăng lực làm tim đập nhanh hơn, dẫn đến tình trạng tăng huyết áp, dễ bị stress nhiệt.

* Quá nhiều caffeine

Hàm lượng caffein cao trong nước tăng lực cũng gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe. Một lon nước tăng lực chứa từ 50-400 miligam caffeine, mức caffeine này bằng khoảng bốn hoặc năm tách cà phê!

Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ, tuyệt đối không nên cho trẻ em uống nước tăng lực. Mặc dù ngành công nghiệp thức uống năng lượng chủ yếu phục vụ cho trẻ em và những người trẻ tuổi, tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo chất caffein có thể gây hậu quả lớn hơn đối với nhóm tuổi này.

Nước tăng lực làm tim “tạm ngừng đập”?

Các nhà khoa học tại Trung tâm Y học thuộc Không quân Mỹ (trụ sở tại Travis, California) đã thực hiện một nghiên cứu nhỏ để tìm hiểu sự nguy hiểm của nước tăng lực.

Trong nghiên cứu này, họ chia 18 người tham gia làm hai nhóm ngẫu nhiên. Nhóm thứ nhất nhận được 946 ml nước tăng lực, nhóm thứ hai được uống một hỗn hợp nước có gas chứa 320mg caffeine, 40 ml nước chanh tươi và 140 ml si rô anh đào.

Sau đó các nhà nghiên cứu đo huyết áp của những người tham gia bằng điện tâm đồ sau 1, 2, 4, 6 và 24 tiếng sau khi uống. Kết quả cho thấy, nhịp tim của nhóm người uống nước tăng lực có dấu hiệu tạm ngừng 10ms giữa các nhịp.

Các nhà nghiên cứu rút ra kết luận, những người bị huyết áp cao nên tránh uống nước tăng lực.

Bác sĩ Emily Fletcher, đồng tác giả nghiên cứu cho biết thêm, huyết áp của nhóm người uống nước tăng lực vẫn tăng nhẹ sau 6h.

Tuy đây chỉ là một thí nghiệm nhỏ và các nhà khoa học vẫn cần phải làm nhiều nghiên cứu hơn để khẳng định kết luận. Tuy nhiên, sự thật không thể chối cãi là, việc tiêu thụ quá nhiều nước tăng lực gây ảnh hưởng không hề nhỏ đến sức khỏe.