Theo Newsweek, các nhà nghiên cứu đã khám phá ra lời giải thích tiềm năng về cách xây dựng Kim tự tháp Djoser mang tính biểu tượng, được cho là công trình lâu đời nhất ở Ai Cập cổ đại.
Nằm tại nghĩa trang Saqqara trên cao nguyên đá vôi bờ tây sông Nile, Kim tự tháp bậc thang Djoser có thể đã được xây dựng nhờ vào một hệ thống nâng thủy lực tinh vi, theo một báo cáo đăng tải trên tạp chí PLOS ONE.
Kim tự tháp Djoser được cho là lâu đời nhất ở Ai Cập, với niên đại xây dựng khoảng 4.700 năm trước. Ảnh Newsweek
Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng hệ thống này có thể bao gồm nước chảy qua hai trục bên trong kim tự tháp, giúp nâng các phao chứa khối đá lớn lên và hạ xuống trong quá trình xây dựng. "Phát hiện này giải đáp một câu hỏi chưa có lời giải trong nhiều thế kỷ về phương pháp xây dựng kim tự tháp," Xavier Landreau, tác giả chính của nghiên cứu từ Viện Cổ kỹ thuật CEA, Pháp, cho biết trong cuộc phỏng vấn với Newsweek.
Kim tự tháp Djoser, được xây dựng khoảng 4.700 năm trước, không chỉ là khu phức hợp tang lễ của Pharaoh Djoser mà còn là tiền thân của các kim tự tháp sau này, như Kim tự tháp Cheops. Đây là công trình đầu tiên tiết lộ hai cải tiến quan trọng: hình dạng kim tự tháp và việc sử dụng các khối đá nguyên khối.
Mặc dù Kim tự tháp Djoser cao hơn 60 mét và là công trình nhân tạo cao nhất thế giới vào thời điểm đó, cách xây dựng cụ thể vẫn còn là một bí ẩn. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đã làm sáng tỏ vấn đề này. Phát hiện quan trọng cho thấy Kim tự tháp bậc thang Djoser được xây dựng dưới một lưu vực, nơi có nguồn cung cấp nước dồi dào thời bấy giờ.
Kim tự tháp bậc thang cao hơn 200 feet và được làm từ những viên đá nặng hơn 650 pound. Ảnh Newsweek
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khu vực bao quanh Gisr el-Mudir, một cấu trúc khổng lồ gần kim tự tháp, có thể là một "đập kiểm tra" nhằm giữ lại trầm tích và nước. Với chiều dài gần 2 km và dày 15 mét, cấu trúc này có khả năng điều tiết và lọc nước, đồng thời bảo vệ cao nguyên Saqqara khỏi lũ lụt.
Phía nam của khu phức hợp, một cấu trúc sâu gọi là "Rãnh sâu," dài khoảng 400 mét và sâu 27 mét, được cho là một nhà máy xử lý nước. Bằng cách so sánh các phân tích thủy văn và phát hiện khảo cổ học, nhóm nghiên cứu cho rằng Rãnh sâu và Gisr el-Mudir tạo thành một hệ thống thủy lực tinh vi giúp điều chỉnh dòng chảy và tăng cường độ tinh khiết của nước.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng kim tự tháp Djoser có thể đã sử dụng hệ thống thang máy thủy lực chưa được ghi nhận trước đây, giúp nâng đá lên từ dưới mặt đất. "Chúng tôi chứng minh rằng nước tinh khiết từ nhà máy xử lý có thể được dẫn vào các đường ống bên dưới kim tự tháp và dùng để nâng khối đá lên," Landreau cho biết.
Hệ thống này không chỉ giảm khối lượng công việc của công nhân mà còn tạo điều kiện xây dựng kim tự tháp theo cách tự nhiên và hiệu quả hơn. "Nó tương tự như cần cẩu hiện đại của chúng ta và mang lại lợi thế về mặt hậu cần," Landreau giải thích.
Mặc dù các phát hiện mới mở ra hướng nghiên cứu đầy hứa hẹn, vẫn cần thêm nghiên cứu để xác nhận giả thuyết về lực nâng thủy lực. Các nghiên cứu tiếp theo sẽ cần khám phá cách hệ thống thủy lực hoạt động và đánh giá nguồn cung cấp nước tại thời điểm đó. Hiện tại, chưa rõ liệu các kim tự tháp Ai Cập cổ đại khác có sử dụng cơ chế nâng thủy lực tương tự hay không, nhưng điều này vẫn hoàn toàn có thể.
