Hoàng Đế là nhân vật mở đầu cho lịch sử viễn cổ Trung Hoa, là một trong ba vị vua thời thái cổ của Trung Quốc (bên cạnh Phục Hy, Thần Nông). Ông họ Công Tôn, tên Miên Viên, cũng có họ khác là Hùng thị. Trong cuộc đời mình, Hoàng Đế lấy 4 người vợ, đó là Luy Tổ, Phương Lôi Thị, Đồng Ngư Thị, Mô Mẫu, và có tổng cộng 25 người con.
Về sau, Chuyên Húc, Đế Khốc, Nghiêu, Thuấn trở thành những nhân vật lỗi lạc, kế tục sự nghiệp của Hoàng Đế. Một trong các bà vợ của ông là Mô Mẫu và đây cũng được xem là người đàn bà xấu nhất trong lịch sử cổ đại Trung Quốc. Mô Mẫu vô cùng xấu xí, nhan sắc của bà thậm chí còn được ví với quỷ dạ xoa. Trong “Tứ tử giảng đức luận”, Hán Vương Tử Uyên có nói: “Mô mẫu người lùn, dù hiền lành nhưng vẫn không giấu nổi (bộ mặt) xấu.
Tuy nhiên, ẩn bên trong nhan sắc xấu xí kinh hoàng ấy lại là một trí tuệ vượt bậc và một trái tim hiền đức. Đức hạnh của Mô Mẫu được phụ nữ đương thời ca ngợi. Trong “Cửu chương, tích vãng nhật”, Khuất Nguyên đã đánh giá Mô Mẫu rất cao cả về trí tuệ lẫn tâm hồn. Nhà thơ Khuất Nguyên khi viết về bà đã dành những lời thơ đẹp nhất, ca tụng bà là một người phụ nữ hoàn hảo. Và cũng chính vì thế mà Hoàng Đế đã cưới một người đàn bà có nhan sắc xấu xí như vậy làm vợ mình.
Truyền thuyết nói rằng, những chiến công của Hoàng Đế như đánh bại Viêm Đế, giết Xuy Vưu đều có sự góp công, góp sức của Mô Mẫu. Không phụ kỳ vọng của chồng, ngoài khả năng thực thi chính sách đức hóa, Mô Mẫu còn hiệp trợ đắc lực Hoàng Đế trải qua 52 trận chinh chiến, đánh bại Xuy Vưu, hàng phục Thần Nông, bình định thiên hạ, thống nhất 3 đại bộ lạc, kết thúc thời kỳ hỗn mang, kiến dựng quốc gia đầu tiên có chủ quyền trên thế giới. Mô Mẫu luôn tận tụy giúp đỡ Hoàng Đế từ phía sau.
Bà âm thầm, lặng lẽ làm mọi công việc để Hoàng Đế có thể yên tâm đánh bại kẻ thù. Do đó, những thắng lợi của Hoàng Đế trong các trận chinh chiến, hợp nhất các bộ lạc để yên lòng thiên hạ, đưa Trung Quốc cổ đại tiến đến thời kỳ văn minh hơn… có đóng góp không nhỏ của Mô Mẫu. Hoàng Đế được coi là vị vua đầu tiên của Trung Quốc tỏ ra tôn sùng vẻ đẹp nội tâm thay vì vẻ bề ngoài. Như vậy, cũng có thể nói Mô Mẫu góp phần rất quan trọng trong sự nghiệp khai mở một thời đại văn minh trong lịch sử dân tộc Trung Hoa.
Giai thoại về Chung Vô Diệm
Chung Vô Diệm tên thật là Chung Ly Xuân, người đất Vô Diệm, nay thuộc phía Đông huyện Đông Bình, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Bà có tên thường gọi là Chung Ly Vô Diệm. Chung Vô Diệm là người đàn bà xấu xí nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc, được mệnh danh là một trong Ngũ xú Trung Hoa.
Đó là một người đàn bà với trán dô, mắt trũng sâu như miệng hố, bụng to, mũi hếch, yết hầu trồi lên như đàn ông, da đen như hắc ín, đầu đã to mà lại ít tóc, lưng gù, chân như cột đình…Chính vì bà xấu quá nên đến 40 tuổi mà Chung Vô Diệm vẫn chưa lấy được chồng.
Thế nhưng, điều đáng kinh ngạc hơn cả là người đàn bà sở hữu vẻ ngoài xấu xí ấy lại trở thành vợ của Tề Tuyên Vương, một ông vua nổi tiếng hiếu sắc trong lịch sử phong kiến Trung Quốc. Tề Tuyên Vương (đầu thế kỷ 3 trước Công Nguyên) là một ông vua nổi tiếng “túng dâm”.
Tuyên Vương mê tên nịnh thần Vương Hoàn có tính ham rượu và chơi ngông, bèn cho xây Tuyết Cung, mở vườn săn để thỏa sở thích ngông cuồng. Không những thế, nhà vua còn tín nhiệm nhóm Tắc Hạ quy tụ các triết gia, văn gia, chính trị gia, chuyên đàm thiên thuyết địa, không có gì thực tiễn.
Chuyện xưa kể lại rằng, một hôm, Tề Tuyên Vương mở đại yến vui đùa cùng với mỹ nữ và các quan lại. Trong lúc nhà vua đang vui vẻ, say mê yến tiệc thì ở ngoài ngọ môn có một người đàn bà trán rộng mắt sâu, hầu lộ, mũi cao, răng lồi, cổ bạnh, xông thẳng vào triều.
Lính ngọ môn thấy người cổ quái như vậy liền chặn người đàn bà lại. Người đàn bà không hề kinh sợ mà bình tĩnh xưng danh: “Ta ở huyện Vô Diệm, họ Chung Ly tên là Xuân, tuổi gần 40 còn kén chồng. Nghe đại vương mở yến ở Tuyết Cung, ta đến yết kiến, xin vào hậu cung quét dọn”.
Nhìn thấy nhan sắc của Chung Ly Xuân, bọn lính đều bưng miệng cười, không cho vào. Tuy nhiên, trước thái độ kiên quyết của Chung Ly Xuân, một tên lính vào tâu với Tuyên Vương. Chung Ly Xuân được vào bái kiến Tuyên Vương.
Vừa nhìn thấy dung mạo của Chung Ly Xuân, Tuyên Vương đã bịt mũi bảo Chung Ly Xuân phải đứng cách xa. Trong khi đó, bá quan văn võ đều ôm bụng cười ngặt nghẽo trước nhan sắc xấu xí của người đàn bà họ Chung.
Tuyên Vương hỏi: “Phi tần trong cung quá nhiều, người nào cũng đẹp, mụ thì xấu quá. Chốn hương đảng chẳng ai hỏi tới mụ. Giờ mụ đến đây xin xỏ ta điều gì? Hoặc mụ có tài gì lạ không?”. Chung Ly Xuân liền trợn mắt, hếch răng, vỗ vào đầu gối bình bịch, nói: “Nguy lắm! Nguy lắm!...
Chung Ly Xuân thẳng thắn vạch ra hàng loạt sai trái của nhà vua, trong đó có việc tin sủng Vương Hoàn. Nói xong những lời can gián ấy, Chung Ly Xuân bèn quỳ lạy mà nói: “Hết lời! Đại vương giết đi”. Trước những lời lẽ thống thiết mà hợp tình, hợp lý của Chung Ly Xuân, Tề Tuyên Vương như bừng tỉnh, bèn than rằng: “Nếu không có lời Chung Ly nữ, ta không bao giờ thấy được những lỗi lầm của mình”.
Vậy là, Tuyên Vương lập tức dẹp bỏ hết yến tiệc, đem Chung Ly Vô Diệm về cung phong làm Vương hậu, đuổi tên Vương Hoàn, giải tán nhóm Tắc hạ... Sau đó, với sự trợ giúp của nàng Chung, vua Tề đã làm cho nước mình trở nên cường thịnh.
Người có tài có đức trong thiên hạ thấy nhà vua sủng ái người đàn bà vừa già, vừa xấu nhưng đức hạnh đó càng tin tưởng, ra mặt cống hiến.
Được sự giúp đỡ của Chung Vô Diệm mà nước Tề sau đó đã trở nên hùng mạnh, trong thời Tề Tuyên vương tại vị, không có nước nào đến xâm phạm. Người sau viết rất nhiều truyện về nàng Chung Vô Diệm để ca ngợi tài năng, đức độ và sự dũng cảm của nàng.
Tuy nhiên phần cuối truyện có thay đổi, thêm vào nội dung sau khi Chung Vô Diệm giúp vua trị vì thiên hạ thành công, cuối cùng đã hóa thành người đàn bà đẹp như tiên và coi Chung Vô Diệm là tiên nữ bị đày xuống trần giúp vua.
