Cúng Rằm tháng Chạp
Lễ cũng Rằm tháng Chạp (tháng 12 âm lịch) cũng được thực hiện giống các lễ Rằm tháng Giêng, Rằm tháng Bảy, Rằm tháng Chạp, các gia đình thường cúng lễ mặn.
Trong mâm cúng, các gia đình thường dùng những món ăn truyền thống như gà trống luộc, măng miến, canh măng... Mâm quả hay có thêm quả phật thủ để dâng thần linh, tổ tiên. Một số gia đình khi cúng Rằm tháng Chạp sẽ chuẩn bị thêm những bộ đồ mã với ngụ ý Tết đến sắm quần áo mới biếu ông bà, tổ tiên.
Theo các chuyên ggia phong thủy, khi bày lễ, đĩa/mâm ngũ quả không được đặt chính giữa bát hương vì như vậy sẽ chắn mất trục khí chính. Vật phẩm tế lễ nên để ở hai bên. Ngoài ra, cỗ mặn hay cỗ chay cũng nên đặt ở một chiếc bàn nhỏ bên dưới bàn thờ.
Lễ cúng ông Công ông Táo
Lễ cúng ông Công ông Táo phải được tiến hành trước thời điểm các vị thần này bay về trời báo cáo Ngọc Hoàng, tức là trước 12 giờ ngày 23 tháng Chạp.
Nếu gia đình có bàn thờ Táo quân đặt ở phòng bếp thì thắp hương ở ban thờ này. Nếu không có, gia đình có thể thắp hương ở ban thờ gia tiên.
Những đồ lễ để cúng ông Công ông Táo gồm mũ, hia, tiền vàng... và không thể thiếu 3 con cá chép. Sắm lễ như thế nào cũng phải chú ý sự thành kính, không làm có lệ.
Sau khi bày đồ lễ, gia chủ thắp hương, khấn vái và đợi hương tàn thì hạ lễ. Sau đó, đồ vàng mã đem đi đốt, cá chép thả ở ao hồ... để ông Táo lên chầu trời.
Bắt đầu từ ngày này, gia chủ có thể thực hiện việc dọn dẹp nhà cửa, lau bàn thờ, rút chân hương và trang trí Tết.
Cúng tất niên
Lễ cúng tất niên thường được tổ chức vào chiều 30 Tết với ngụ ý tổng kết một năm, chuẩn bị chào đón năm mới. Tuy nhiên, các gia đình tùy vào điều kiện mà có thể thu xếp tổ chức trước đó 1-2 ngày cũng không ảnh hưởng gì.
Mâm cúng tất niên không yêu cầu khắt khe, các gia đình sẽ chuẩn bị tùy theo phong tục địa phương, điều kiện cá nhân. Mâm cúng của người miền Bắc thường có bánh chưng, giò lụa, giò xào, canh măng, miến lòng gà... Mâm cúng của người miền Trung hay có bánh tết, giò lụa, gà bóp rau răm... Mâm cúng của người miền Nam sẽ có canh măng, gỏi tôm thịt, thịt kho tàu... Ngoài mâm cỗ cúng, gia chủ còn chuẩn bị thêm mâm ngũ quả, hương hoa, tiền vàng, trầu cau, đèn nến, rượu trà... Gia chủ sẽ thắp hương, làm lễ mời ông bà, tổ tiên về ăn Tết cùng con cháu.
Tục xưa rất coi trọng lễ tất niên vì đây là dịp để gia đình đoàn tụ, các thế hệ cùng quây quần ăn bữa cơm cuối năm. Nếu gia đình có đông đủ các thế hệ cùng dự bữa cơm tất niên chứng tỏ nhà đó "phúc lộc đề đa".
Ngoài ra, bữa cơm tất niên còn là nghi lễ tiễn năm cũ, mời ông Công ông Táo trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi bếp lửa cho các gia đình.
Sau lễ tất niên, các gia đình sẽ chuẩn bị lễ cúng giao thừa đón năm mới.
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
