Cà xỉu, một loài sinh vật nhuyễn thể, sở hữu lớp vỏ xanh và thịt mềm ngọt. Bề ngoài của chúng có điểm tương đồng với các loài hải sản hai mảnh vỏ, nhưng cũng có nét giống côn trùng với đôi râu dài, to.
Cà xỉu được biết đến như một món đặc sản của Hà Tiên, Kiên Giang. Theo người dân địa phương, chúng sinh sống trong môi trường sông, cửa biển, nước lợ, và phổ biến ở khu vực đầm Đông Hồ thuộc thị xã Hà Tiên. Chúng tồn tại ở tầng dưới nước bùn, do đó cần có đôi râu dài để cắm xuống đất, giúp tìm kiếm thức ăn.
Cà xỉu được biết đến như một món đặc sản của Hà Tiên, Kiên Giang
Chị Hồng Hoa, 32 tuổi, người Kiên Giang, chia sẻ rằng cà xỉu có mặt quanh năm nhưng phổ biến nhất vào khoảng tháng 6 đến tháng 8 dương lịch. Đó là thời điểm mà người dân thường đi bắt và bán cho các nhà hàng hoặc buôn cho thương lái ở các thành phố lớn.
"Chỉ có người dân Hà Tiên và Kiên Giang mới biết đến món đặc sản này. Tuy nhiên, gần đây, người dân ở các thành phố lớn cũng đã bắt đầu yêu thích vì hương vị độc đáo của nó. Do đó, cà xỉu đã trở nên "nổi tiếng" và giá cả cũng tăng lên", chị Hoa chia sẻ.
Theo lời chị Hoa, khi mua cà xỉu, người mua nên chọn những con tươi, có kích thước đồng đều. Vì chúng sống dưới bùn, nên trước khi chế biến, người ta phải làm sạch cẩn thận, công phu và tỉ mỉ. Cụ thể, cà xỉu sau khi thu hoạch sẽ được ngâm trong nước vài tiếng để nhả hết bùn đất, sau đó sẽ được rửa sạch lại với nước.
Cà xỉu sau khi thu hoạch sẽ được ngâm trong nước vài tiếng để nhả hết bùn đất
Sau đó, cà xỉu được ủ muối trước khi chế biến thành các món ăn ngon như cà xỉu xào, gỏi cà xỉu, mắm cà xỉu... Trong số đó, cà xỉu muối là món nổi tiếng nhất.
Cà xỉu sau khi được làm sạch sẽ sẽ được phơi dưới ánh nắng mặt trời khoảng 2-3 tiếng. Phương pháp này giúp cà xỉu trở nên khô, khi muối sẽ không bị hỏng và thấm gia vị nhanh hơn. Tiếp theo, cà xỉu được cho vào một thau lớn cùng với nước mắm đường đã nguội, trộn đều khoảng 5 phút để thấm gia vị, sau đó thêm tỏi và ớt vừa sơ chế vào, trộn đều...
Cà xỉu muối được làm vào buổi sáng có thể dùng ngay vào buổi chiều. Chỉ cần tách bỏ lớp vỏ ngoài và lấy phần thịt bên trong để thưởng thức.
Cà xỉu muối được làm vào buổi sáng có thể dùng ngay vào buổi chiều
"Để có cà xỉu muối ngon, cần phải tuân thủ đúng kỹ thuật, nêm nếm gia vị vừa phải. Nếu quá mặn, cà xỉu sẽ bị đen, còn nếu nhạt thì không thể bảo quản được lâu. Khách du lịch đến Hà Tiên thường tìm mua mắm cà xỉu về làm quà cho người thân và bạn bè. Một hũ cà xỉu muối có giá từ 120.000 đồng đến 140.000 đồng", chị Hoa thêm.
Tại các nhà hàng, quán ăn, cà xỉu sẽ được xào cùng tỏi và ớt băm, nêm nếm gia vị vừa đủ. Cách làm rất đơn giản, nhưng món ăn lại đầy đủ hương vị béo ngậy, đậm đà và hấp dẫn.
