Ý nghĩa của việc tỉa chân nhang
Trước tiên, “tỉa chân nhang” có thể hiểu cơ bản là cách chúng ta “dọn dẹp chỗ ngồi” cho gia tiên hoặc các các vị thần (thường là ông Công, ông Táo) sau một năm các ông “làm việc”.
Thời điểm tỉa chân nhang
Đối với bàn thờ ông Công, ông Táo, việc “tỉa chân nhang” này vốn không có quy định rõ ràng là phải làm trước hay sau khi cúng tiễn đưa hai ông về trời. Song, thường người dân thường làm sau khi cúng, để tránh “phạm” tới các ông và cũng để chuẩn bị một “chỗ” mới tươm tất, sạch sẽ khi các ông về từ thiên đình.
Ai là người phù hợp tỉa chân nhang?
Việc dọn dẹp bàn thờ ngày Tết được xem là một việc trọng đại trong năm nên người thực hiện công việc này cũng rất được chú trọng. Người rút chân hương phải là người có tính cẩn thận, thận trọng, sạch sẽ, tỉ mỉ, chu đáo.
Có gia đình sẽ mời các thầy hoặc pháp sư về bái thỉnh tỉa chân hương, song, trên thực tế, việc tỉa chân hương, dọn dẹp tại gia tốt nhất nên để gia chủ có đầy đủ các tính cách trên thực hiện.
Trước khi thực hiện việc lau dọn bàn thờ, người thực hiện sẽ phải tắm rửa sạch sẽ thắp hương lên bàn thờ ngỏ lời xin phép tổ tiên, thần linh.
Các bước tỉa chân nhang
Sau đây là cách tỉa chân nhang theo đúng tín ngưỡng của người xưa, để không phạm phong thuỷ, thu hút tài lộc của gia chủ.
Bước 1: Xin phép tổ tiên hoặc thần linh
Người tỉa chân nhang cần tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc gọn gàng. Sau đó thắp hương để thông báo cho tổ tiên hoặc thần linh biết rằng mình sắp dọn dẹp nhà thờ. Việc này được thực hiện với ý niệm mời tổ tiên và thần linh tạm lánh sang nơi khác để việc lau dọn của con cháu không ảnh hưởng tới các ngài.
Bước 2: Đọc văn khấn tỉa chân nhang
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con xin lạy 9 phương Trời, 10 phương chư Phật, chư Phật 10 phương
Con xin tấu lạy vua cha Ngọc Hoàng thượng đế, Hoàng thiên hậu thổ, ngũ phương ngũ thổ long mạch thổ thần đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ con là:………………
Ngụ tại:………………….
Con xin tấu lạy quan thần tài thổ địa đang cai quản tại địa chỉ:.........
Hôm nay là ngày ......... tháng ......., con xin phép được bao xái lại bàn thờ gia các quan để cho sạch sẽ mong chư vị chấp thuận.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Bước 3: Tiến hành lau dọn bàn thờ
Chúng ta có thể di chuyển bình hoa, chén nước, đình đồng, đèn...nhưng phải giữ cố định bát nhang, bài vị. Tiến hành lau rửa bài vị với hỗn hợp nước rượu và gừng, hoặc nước ấm, tuyệt đối không dùng nước lạnh. Nếu trên bàn thờ vừa có bài vị của phật, thánh và tổ tiên thì tiến hành lau trước bài vị của phật, sau đó đổ nước cũ thay nước mới rồi mới lau bài vị tổ tiên.
Bước 4: Tỉa chân nhang
Với bát nhang, ta rút tỉa bớt chân nhang, nhưng phải để lại ít nhất số lẻ chân cây (như 3, 5, 7, 9), và những chân được để lại là những chân đẹp nhất.
Bước 5: Xử lý phần tro
Đối với chân nhang đã tỉa ra, đốt và thả tro xuống sông hoặc bón cho cây. Không vứt bỏ lung tung.
Nên làm sạch bụi ở bàn thờ bằng cách thường xuyên tỉa chân hương, tránh tình trạng để qua nhiều chân hương. Gây ra bụi bẩn cho bàn thờ và cần phải thay nước ở các bình hoa và nước cúng. Nên nhớ không để tình trạng hoa héo ở trên bàn thờ, cần thay ngay nếu thấy hoa đã héo.
Sau đó, gia chủ tiến hành thắp nhang kính báo gia tiên và các vị thần đã hoàn thành việc dọn dẹp.
Các lưu ý khi tỉa chân nhang
Người tỉa chân nhang thường là chủ nhà hoặc đảm đương việc cúng lễ trong nhà. Trước khi tiến hành tỉa chân nhang thì phải tắm rửa sạch sẽ, đầu tóc, trang phục gọn gàng, tôn nghiêm, đặc biệt phải rửa sạch tay.
Cũng cần lưu ý thêm rằng trong quá trình dọn dẹp, luôn giữ cho mình sự tịnh tâm, lòng thành kính với người trên.
Mọi đồ dùng để tỉa chân nhang nên là đồ mới và sạch, hoặc có thể là vật dụng cũ nhưng phải chuyên dùng để phục vụ cho những công việc lau dọn bàn thờ.
