Cây táo tàu
Từ lâu, người Việt quan niệm rằng trồng cây táo tàu trước sân nhà là cách “gieo phúc, trồng lộc”. Không chỉ mang lại bóng mát và những quả ngọt, cây táo tàu còn là biểu tượng của sự sinh sôi, đầy đủ và thịnh vượng.
Tên gọi “táo tàu” trong tiếng Hán gần âm với chữ “tảo”, nghĩa là sớm. Vì vậy, người xưa thường nói: “Trước cửa có cây táo tàu, sớm sinh quý tử, sớm đón tài lộc.”
Mùa thu đến, táo tàu trĩu quả đỏ rực, từng chùm như những chiếc đèn lồng nhỏ rực rỡ. Hình ảnh này được xem như điềm báo của phúc khí, bởi màu đỏ tượng trưng cho may mắn, hỷ sự và sự thịnh vượng lâu bền.
Ngoài vẻ đẹp, táo tàu còn là “kho lương quý” trong đời sống xưa. Khi mùa màng thất bát, quả táo phơi khô trở thành nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, có thể nấu cháo, ngâm rượu hay chế biến thành thuốc bồi bổ sức khỏe.
Chính vì thế, người xưa kiêng kỵ việc chặt bỏ cây táo tàu trong nhà, bởi họ tin rằng điều này sẽ cắt đứt nguồn lộc, khiến cuộc sống thiếu thốn, công danh trắc trở.
Ngày nay, nhiều gia đình nông thôn vẫn giữ thói quen trồng táo tàu trước sân như một lá bùa phong thủy, giúp thu hút tài lộc, giữ gìn an khang và biểu trưng cho sự bền vững của gia đình.
Cây liễu
Khác với táo tàu, cây liễu gắn liền với nhiều giai thoại cổ xưa và nét văn hóa Á Đông. Người xưa có câu: “Trước trồng dâu, sau không trồng liễu”, bởi liễu thường gắn với Tiết Thanh Minh – thời điểm con cháu tảo mộ, tưởng nhớ tổ tiên. Vì vậy, liễu mang năng lượng âm, thường được khuyên nên trồng xa nhà.
Trong phong thủy, cành liễu mềm rủ xuống như dáng người buồn bã, gợi nhớ đến sự ly biệt và tang tóc. Nhiều người cho rằng trồng liễu trước cửa nhà dễ gặp vận rủi, hao tổn tiền bạc và làm ăn không thuận lợi. Do đó, dù đẹp, liễu vẫn không nên trồng sát nhà hay chặt bừa.
Tuy nhiên, liễu cũng là biểu tượng của tình nghĩa, lòng nhân hậu và sức sống bền bỉ. Cây liễu có tuổi thọ cao, rễ bám sâu và chịu được mưa gió khắc nghiệt. Trong văn chương, hình ảnh liễu rủ trở thành biểu tượng cho vẻ đẹp mềm mại, duyên dáng, là “nàng thơ” của nhiều thi sĩ xưa.
Ngoài giá trị tinh thần, liễu còn có công dụng thực tế: cành liễu dẻo dai có thể đan rổ rá hay chế tạo đồ thủ công. Vì vậy, với người xưa, liễu là một báu vật tự nhiên, vừa đẹp vừa hữu dụng.
Theo quan niệm dân gian, nếu đã có cây liễu lâu năm trong nhà, tốt nhất không nên chặt, bởi cây được coi như vị thần bảo hộ, gắn bó và che chở cho gia chủ. Nếu muốn trồng liễu để thưởng cảnh, nên chọn vị trí xa nhà – ven hồ, mép vườn hoặc gần cổng – vừa hợp phong thủy, vừa giữ được vẻ thanh tao của cây.
Vì sao “không chặt” lại đồng nghĩa với “giữ phúc”?
Người xưa tin rằng, cây càng sống lâu thì linh khí càng mạnh. Cây cối không chỉ hấp thụ dưỡng chất từ đất trời mà còn tích tụ năng lượng của ngôi nhà theo năm tháng. Khi đốn hạ, mạch sinh khí bị gián đoạn, dễ khiến vận khí suy giảm, tài lộc hao hụt.
Chính vì thế, những cây lâu năm như táo tàu, liễu, hòe, lựu hay mộc hương được xem như “bạn đồng hành” của gia đình. Chúng vừa mang bóng mát, vừa là chứng nhân cho bao thế hệ, biểu trưng cho sự bền vững, đoàn viên và thịnh vượng.
Ngày nay, dù nhiều ngôi nhà không còn vườn rộng để trồng cây, tinh thần gìn giữ thiên nhiên và phong thủy tốt lành vẫn được lưu truyền. Chăm sóc cây xanh, trân trọng từng tán lá, cũng chính là cách để “giữ lộc, dưỡng phúc” cho gia đình.
