Thời xưa, cổ nhân thường xuyên đúc kết các kinh nghiệm sống thành những câu nói ngắn gọn, súc tích nhưng ẩn chứa đầy triết lý sâu xa. Trong số những kiêng kỵ về việc nhà cửa, người xưa có câu: “Tháng 5 kiêng xây nhà, tháng 6 không chuyển nhà”. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu được ý nghĩa của câu nói này.
“Tháng 5 kiêng xây nhà”
Theo quan niệm dân gian, nhà cửa rất được coi trọng và thường là vấn đề được ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, để xây dựng được một căn nhà không hề đơn giản chút nào. Đây được coi là việc lớn của đời người. Nhiều người trẻ phải phấn đấu, vật lộn không ngừng để có một ngôi nhà cho riêng mình trong tương lai.
Ở các vùng nông thôn, người dân quan niệm rằng tháng 5 âm lịch được coi là tháng không mấy cát lành. Đặc biệt, ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch theo quan niệm dân gian được coi là “ngày xấu”. Thực tế, quan niệm này có liên quan đến phong tục truyền thống của Tết Đoan Ngọ. Vào ngày này, mọi người sẽ dán tranh ngũ độc, treo cải thảo ở cửa. Công việc này là để ngăn chặn “ngũ độc” ở nông thôn, nhằm tránh những con vật nguy hiểm như rắn độc, rết, bọ cạp, tắc kè, cóc… vào nhà để không đe dọa đến sức khỏe người khác.
Sở dĩ, mọi người quan niệm không nên xây nhà vào tháng 5 là để tránh cho “Ngũ độc” này ngấm vào tường khi xây nhà. Họ cho rằng, “ngũ độc” nếu vào nhà sẽ phá hoại tường và ảnh hưởng đến chất lượng của ngôi nhà. Bên cạnh đó, còn có một nguyên nhân nữa là tháng 5 là thời điểm mưa nhiều, việc mưa ảnh hưởng đến quá trình xây nhà, ảnh hưởng đến cả thời gian thi công và chất lượng công trình.
Ngoài ra, trong tiếng Hán thì số 5 đồng âm với từ “Vô”, có nghĩa là không có gì. Nếu như xây nhà vào tháng 5 tức là vô phúc, không có may mắn. Cũng có người cho rằng, tháng 5 là “Dương nguyệt”, không thích hợp để xây nhà.
“Tháng 6 không chuyển nhà”
Bên cạnh việc kiêng kỵ xây nhà, người xưa còn có nhiều điều cần tránh khi chuyển nhà. Tháng 6 âm lịch chính là thời điểm nóng nhất trong năm. Thời xưa, cuộc sống còn thô sơ, lạc hậu nên thời tiết nóng nực mọi người cũng chỉ còn cách cố chịu đựng mà thôi. Chưa kể, nếu như chuyển nhà sẽ phải chuyển tất cả các đồ đạc theo cùng.
Thời điểm đó, việc di chuyển đồ đạc hầu như dựa vào sức kéo của ngựa hoặc những chiếc xe thô sơ của gia đình. Chuyển nhà trong quãng đường ngắn thì còn đỡ, nếu chuyển nhà với quãng đường dài trong thời tiết nắng nóng không chỉ mệt nhọc, tốn công sức mà còn ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.
Vì thế, người xưa mới quan niệm rằng “Tháng 6 không chuyển nhà” là muốn tiết kiệm sức người và sức của. Không chỉ riêng gì tháng 6 mà người xưa còn đưa ra lời khuyên không
nên chuyển nhà vào tháng 12 âm lịch. Nguyên nhân bởi, tháng 12 là thời điểm lạnh giá nhất trong năm, không thích hợp để chuyển nhà.
Việc xây nhà và chuyển nhà trong xã hội ngày nay
Ngày nay, câu nói “Không xây nhà vào tháng 5” của người xưa vẫn còn hợp lý và giữ được nhiều giá trị. Tuy nhiên, câu nói “tháng 6 không dọn nhà” xem ra đã không còn phổ biến và ít được mọi người biết tới. Sở dĩ có sự thay đổi suy nghĩ như vậy bởi cuộc sống ngày nay đã cải thiện hơn trước rất nhiều. Nếu như muốn chuyển nhà đều sẽ có những dịch vụ chuyển nhà trọn gói, phương tiện giao thông cũng thuận tiện hơn rất nhiều. Vì thế, dù có chuyển nhà vào thời điểm nào trong năm cũng chỉ xong trong “một nốt nhạc”, người chủ nhà không cần tốn quá nhiều sức lực.
Đối với quan điểm kiêng kỵ “Tháng 5 kiêng xây nhà, tháng 6 không chuyển nhà” hiện nay vẫn có một số ý kiến trái chiều. Tuy nhiên, lời của tổ tiên vẫn rất có lý và đáng để tham khảo.
