Ông Trần Quốc Thành, một nghệ nhân cây cảnh sinh năm 1971 và cư trú tại thôn Minh Hòa, xã Xuân Thành, hiện đang sở hữu một vườn cây cảnh nghệ thuật độc đáo với hơn 120 gốc cây có giá trị từ 50 đến 300 triệu đồng. Trong từng công đoạn chăm sóc cây, ông Thành tỉ mỉ cắt tỉa từng chiếc lá, thể hiện tình yêu và sự kiên nhẫn với nghề.
Chia sẻ về hành trình khởi nghiệp, ông Thành cho biết: "Cuối năm 2023, với niềm đam mê mãnh liệt cùng một khoản tích lũy nhỏ, tôi bắt đầu đi khắp nơi để tìm kiếm những cây duối, mai, khế, mận quân và hoa giấy. Sau khi mang về, tôi tiến hành cắt tỉa và tạo dáng cho chúng, biến vườn nhà thành một không gian nghệ thuật." Nhiều gốc cây trong vườn của ông có tuổi đời từ 100 đến 200 năm, sở hữu dáng vẻ độc đáo và giá trị nghệ thuật cao, thu hút sự chú ý và đánh giá cao từ những người yêu thích cây cảnh.
Ông Trần Quốc Thành nhấn mạnh rằng việc tạo ra một cây cảnh mang giá trị kinh tế không chỉ đơn thuần là công việc, mà còn là đam mê và sự khéo léo của người nghệ nhân. Theo ông, những người yêu thích cây cảnh cần có cái nhìn tinh tế trong việc lựa chọn gốc phôi và phải nắm rõ đặc tính của từng loại cây. Điều này giúp họ có thể chăm sóc và định hình chúng theo những dáng vẻ có tính thẩm mỹ cao. Ông Thành vui mừng chia sẻ: “Mới đây, tôi đã bán hai cây duối với dáng thế đẹp và thu về hơn 400 triệu đồng.”
Cùng chung niềm đam mê này, ông Nguyễn Minh Huệ, sinh năm 1967, sinh sống tại thôn Hương Hòa, xã Xuân Thành, cũng được nhiều người kính trọng và biết đến như một "nghệ nhân". Với tài năng trồng cây cảnh và bonsai, ông đã phát triển thành công trên mảnh đất quê hương của mình, góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa cây cảnh địa phương.
Vào năm 2021, ông Nguyễn Minh Huệ đã thảo luận với vợ về việc biến đổi khu vườn rộng gần 2.000 mét vuông của gia đình thành một không gian trồng cây cảnh. Để khởi động dự án này, ông đã đi khắp các địa phương trong và ngoài tỉnh để tìm kiếm các loại cây như cây đa, cây đề, cây lộc vừng... và mang chúng về trồng trong vườn. Không chỉ dừng lại ở việc trồng, ông còn học cách tạo dáng cho cây. Theo ông Huệ, việc trồng cây cảnh và bonsai là một quá trình đòi hỏi sự cẩn trọng, tỉ mỉ và kiên nhẫn.
Từ những gốc cây thông thường, để trở thành những tác phẩm bonsai nghệ thuật, người trồng cần phải có đam mê thực sự, hiểu rõ đặc tính của từng loại cây. Đôi bàn tay khéo léo cùng với con mắt thẩm mỹ là những yếu tố cần thiết để áp dụng phương pháp chăm sóc và tạo hình thích hợp.
Hiện tại, vườn bonsai của ông Nguyễn Minh Huệ sở hữu hơn 1.000 cây cảnh đa dạng, trong đó có gần 200 cây như mai vàng, hoa giấy, mộc, sanh, si... được chăm sóc và tạo dáng rất tinh tế. Giá trị của mỗi cây dao động từ 20 triệu đến 150 triệu đồng. Hàng năm, gia đình ông xuất bán khoảng 300 cây cảnh, mang về doanh thu lãi trên 200 triệu đồng, với khách hàng đến từ nhiều tỉnh thành khác nhau trên cả nước.
Tại xã vùng biển Xuân Thành, có gần 20 hộ dân đang tham gia vào ngành kinh doanh sinh vật cảnh. Những cây phôi gốc hoặc các loại cây được thu thập từ người dân sẽ trải qua quá trình uốn nắn, cắt tỉa và tạo dáng để gia tăng giá trị. Nhiều cây cảnh độc đáo có giá trị lên tới vài chục triệu đến hàng trăm triệu đồng, thậm chí một số cây có thể đạt giá trị lên đến cả tỷ đồng. Đối với những người yêu thích cây cảnh, ngoài niềm đam mê, họ còn coi đây là nguồn thu nhập chính, cung cấp hỗ trợ cho đời sống gia đình.
Trong những năm gần đây, với sự nâng cao về đời sống, sở thích chơi sinh vật cảnh đang ngày càng trở nên phổ biến. Nhằm phát triển bền vững ngành kinh doanh này, xã Xuân Thành vừa chính thức thành lập Tổ hội “Sinh vật cảnh Xuân Thành” với 8 thành viên. Những thành viên trong hội đều là các hộ gia đình có diện tích trồng cây cảnh từ 1.000 m² trở lên và đạt thu nhập hàng năm từ 200 triệu đến 500 triệu đồng.
Theo bà Lê Thị Mai Hương, Chủ tịch Hội Nông dân xã Xuân Thành, tổ hội này sẽ là nơi để các thành viên giao lưu, chia sẻ đam mê và kinh nghiệm trong việc chăm sóc, tạo dáng cũng như phát triển kinh doanh cây cảnh. Các thành viên sẽ thường xuyên hỗ trợ lẫn nhau về giống cây, dụng cụ sản xuất và ứng dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật để nâng cao chất lượng sinh vật cảnh, từ đó gia tăng giá trị kinh tế, nâng cao thu nhập và đóng góp vào việc xây dựng nông thôn mới tại địa phương.