Theo quy định của Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ số 36/2024/QH 15, có hiệu lực từ 1/1/2025 thì có điều khoản liên quan tới kiểm định khí thái với xe máy.
Điều 42 của Luật ghi:
"1. Xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ phải được kiểm định theo quy định của pháp luật.
2. Việc kiểm định đối với xe mô tô, xe gắn máy chỉ thực hiện kiểm định khí thải. Việc kiểm định khí thải thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường được thực hiện tại các cơ sở kiểm định khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia."
Chính vì điều khoản này nên nhiều người lo lắng khi luật có hiệu lực thì mọi xe phải kiểm định và nếu kiểm định không đạt sẽ không còn được lưu thông.
Trước vấn đề này cử tri TPHCM cho rằng, việc kiểm định khí thải xe máy sẽ có nhiều trường hợp không đạt tiêu chuẩn, không được tiếp tục lưu thông nên cử tri kiến nghị Bộ có phương án xử lý đối với các phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải, hỗ trợ người có hoàn cảnh khó khăn do không có phương tiện di chuyển.
Luật đã có quy định về kiểm định khí thải mô tô xe máy nhưng chưa có lộ trình triển khai chi tiết
Theo đó Bộ Giao thông Vận tải cho biết việc kiểm định khí này mô tô xe máy sẽ thực hiện theo quy định tại cả Luật trật tựu an toàn giao thông đường bộ kết hợp Luật Bảo vệ môi trường.
Theo đó tại Điều 102, Luật Bảo vệ môi trường cũng đã giao Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với Bộ Gia thông vận tải trình Thủ tướng ban hành lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam.
Do đó tại thời điểm Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực ngày 1/1/2025 thì điều khoản liên quan tới kiểm định khí thải xe máy chưa bị bắt buộc triển khai vì đang trong lộ trình để có những quy định phù hợp thực tiễn.
Như vậy chi tiết về việc kiểm định khí thải mô tô xe máy đang trong lộ trình nghiên cứu sẽ được Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với các bộ ngành liên quan nghiên cứu xây dựng.
Liên quan tới kiến nghị có chính sách phù hợp với xe kiểm định không đạt thì Bộ GTVT đã có văn bản gửi Bộ TN&MT và sẽ phối hợp chặt chẽ trong quá trình nghiên cứu đánh giá tác động chính sách để đề xuất các phương án xử lý đối với phương tiện không đạt tiêu chuẩn. Đồng thời có phương án hỗ trợ người có hoàn cảnh khó khăn do phương tiện không đạt chuẩn mà không có phương tiện di chuyển nhằm giảm thiểu tác động đến đời sống và bảo đảm hài hòa lợi ích của người dân và cộng đồng.
Kiểm định sẽ tốn kém và mất bao lâu thời gian?
Hiện nay Việt Nam có tới trên 68 triệu mô tô xe gắn máy (cuối năm 2021). Hà nội và TP.HCM có số lượng lớn nhất các xe máy lưu thông.
Lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, hiện nay xe máy mới nhập khẩu, sản xuất lắp ráp đang được kiểm soát khí thải, chỉ còn những phương tiện cũ đang tham gia giao thông chưa được kiểm soát. Các cơ quan chức năng có thể sẽ nghiên cứu theo hướng xe mới thì chưa cần kiểm định khí thải, chỉ kiểm định sau khi đã dùng 2-3 năm. Còn xe đã dùng nhiều năm thì cơ quan sẽ tính toán nghiên cứu thời gian kiểm định khí thải cho phù hợp. Theo thông tin từ Cục Đăng kiểm thì dự kiến mức phí kiểm tra khí thải sẽ không đáng kể và việc kiểm định khí thải cũng rất đơn giản, chỉ mất vài phút nên không gây nhiều xáo trộn cho người dân, xã hội.
