Nước mắm là gia vị không thể thiếu trong ẩm thực Việt Nam, mang lại hương vị đậm đà, thơm ngon cho nhiều món ăn. Tuy nhiên, không ít người vẫn mắc phải những sai lầm khi sử dụng loại gia vị này, dẫn đến ảnh hưởng đến chất lượng món ăn và sức khỏe. Dưới đây là một số lỗi thường gặp và cách khắc phục hiệu quả.
Nêm nước mắm vào món ăn khi đang sôi sùng sục
Nhiều người có thói quen nêm nước mắm khi món ăn đang sôi lớn, đặc biệt là các món canh, kho hay xào. Đây là một cách làm sai lầm nghiêm trọng. Khi nước mắm tiếp xúc với nhiệt độ cao, các axit amin – thành phần tạo nên vị ngọt tự nhiên và hương thơm đặc trưng – sẽ bị phân hủy. Kết quả là món ăn mất đi độ ngon, không còn mùi thơm hấp dẫn và giá trị dinh dưỡng cũng suy giảm đáng kể.
Giải pháp: Hãy chờ món ăn chín hẳn, tắt bếp và để nguội bớt trong vài phút trước khi nêm nước mắm. Lúc này, gia vị sẽ giữ nguyên được hương vị và thẩm thấu đều vào món ăn, giúp tăng độ ngon mà không làm hao hụt chất dinh dưỡng.
Người bệnh thận, tim mạch vẫn dùng nước mắm thoải mái
Dù nước mắm là gia vị quen thuộc, nhưng với người mắc bệnh thận, tim mạch, cao huyết áp hay suy thận mạn, đây lại là “kẻ thù” nguy hiểm. Hàm lượng natri trong nước mắm rất cao, có thể làm tăng huyết áp, gây phù nề, làm nặng thêm tình trạng suy thận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến tim mạch.
Giải pháp: Những bệnh nhân này cần tuân thủ chế độ ăn kiêng muối nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ. Thay vì nước mắm, có thể dùng các loại gia vị thay thế như nước cốt chanh, tỏi băm, ớt tươi hoặc thảo mộc để tạo hương vị mà không làm hại sức khỏe. Nếu vẫn muốn dùng, cần tham khảo ý kiến bác sĩ và sử dụng với liều lượng cực kỳ hạn chế.
Cả gia đình chấm chung một bát nước mắm
Hình ảnh chén nước mắm đặt giữa mâm cơm là nét văn hóa đẹp của người Việt. Thế nhưng, thói quen chấm chung này lại tiềm ẩn nguy cơ lây lan vi khuẩn, đặc biệt là Helicobacter pylori (HP) – loại vi khuẩn gây viêm loét dạ dày, thậm chí ung thư dạ dày. Chỉ cần một thành viên trong gia đình nhiễm HP, việc dùng chung bát nước chấm sẽ khiến vi khuẩn lây lan sang những người khác qua nước bọt. Nguy cơ càng cao hơn ở các bữa tiệc đông người, như đám cưới, khi 10 người xa lạ cùng chấm chung một bát.
Giải pháp: Mỗi người nên có chén nước chấm riêng, hoặc dùng muỗng sạch để lấy nước mắm ra chén nhỏ trước khi ăn. Điều này không chỉ đảm bảo vệ sinh mà còn thể hiện ý thức bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Cho trẻ dưới 1 tuổi ăn nước mắm
Theo bác sĩ Doãn Thị Tường Vi – nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện 198 – trẻ em dưới 1 tuổi tuyệt đối không nên sử dụng nước mắm. Hệ thống thận của trẻ ở độ tuổi này còn non nớt, chưa phát triển hoàn thiện, không thể xử lý được lượng muối cao có trong nước mắm. Việc tiếp xúc sớm với gia vị mặn có thể gây áp lực lên thận, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.
Ngoài nước mắm, phụ huynh cũng cần tránh cho trẻ dùng các loại bột nêm, mì chính hay hạt nêm công nghiệp.Giải pháp: Chỉ nên nêm nhạt hoặc dùng nước hầm rau củ tự nhiên để tạo vị cho đồ ăn dặm của trẻ. Chế độ ăn nhạt giúp bảo vệ hệ tiêu hóa và thận non yếu của bé.
