Trong hành trình trưởng thành của một đứa trẻ, học tập luôn được xem là nhiệm vụ chính yếu. Tuy nhiên, vui chơi không chỉ đơn thuần là một hoạt động giải trí, mà còn là nền tảng giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất, tinh thần lẫn kỹ năng sống. Nhiều bậc phụ huynh vẫn lầm tưởng rằng thời gian vui chơi là lãng phí, trong khi thực tế, đó chính là "lớp học tự nhiên" đầu tiên giúp trẻ hiểu về thế giới xung quanh.
Vui chơi là nhu cầu thiết yếu và là cách học hiệu quả
Trẻ em, đặc biệt ở độ tuổi mầm non và tiểu học, có nhu cầu vận động và khám phá rất cao. Việc vui chơi không chỉ giúp trẻ tiêu hao năng lượng thừa mà còn kích thích não bộ, tăng khả năng quan sát và phối hợp vận động. Khi tham gia các trò chơi, trẻ học được cách làm việc nhóm, chia sẻ, lắng nghe và xử lý tình huống linh hoạt hơn.
Không phải ngẫu nhiên mà các quốc gia có nền giáo dục tiên tiến trên thế giới đều khuyến khích trẻ em được “học qua chơi”. Theo các chuyên gia tâm lý học trẻ em, việc chơi giúp tăng khả năng tập trung, sáng tạo và thúc đẩy phát triển tư duy logic. Một đứa trẻ được chơi đúng cách sẽ học nhanh hơn, dễ tiếp thu hơn và phát triển toàn diện hơn.
Có một thực tế ít người để ý: trẻ em cũng có stress và vui chơi là cách giải tỏa stress hiệu quả. Các áp lực học hành, kỳ vọng từ cha mẹ, thậm chí cả việc bị so sánh với bạn bè đều có thể tạo ra sự mệt mỏi và căng thẳng cho trẻ. Khi được vui chơi, trẻ có cơ hội giải phóng cảm xúc tiêu cực, cảm thấy tự do và hạnh phúc hơn.
Một đứa trẻ được vui chơi đủ sẽ ít quấy khóc hơn, dễ hòa nhập và thường có tinh thần thoải mái, cởi mở. Do đó, cha mẹ không nên coi nhẹ thời gian chơi đùa của con, thay vào đó, hãy biến nó thành một phần không thể thiếu trong lịch sinh hoạt hằng ngày.
Sở thích kỳ quặc cũng rất ý nghĩa, cha mẹ cần tôn trọng
Nhiều trẻ nhỏ có những sở thích tưởng chừng "vô nghĩa" trong mắt người lớn như xé giấy, vẽ bậy, sưu tầm hình siêu nhân, hay chơi với vỏ hộp... Tuy nhiên, những hành động này lại là biểu hiện của trí tưởng tượng và sự tò mò không giới hạn – những yếu tố cực kỳ quan trọng cho sự phát triển trí tuệ và nhân cách.
Thay vì ngăn cấm hay trừng phạt, cấm cản thì cha mẹ nên quan sát và đồng hành cùng con. Khi được tôn trọng sở thích, trẻ sẽ cảm thấy mình có giá trị, từ đó hình thành lòng tự trọng và tự tin vào bản thân. Miễn là sở thích đó không gây hại cho sức khỏe, không trái với thuần phong mỹ tục, thì hãy để con được sống đúng với thế giới riêng của mình.
Đọc sách giải trí cũng giá trị chứ không chỉ đọc sách học thuật cao – đừng coi nhẹ những cuốn sách “vui”
Không phải chỉ có sách học thuật, triết lý mới là “sách hay”. Với trẻ em, những cuốn sách có hình ảnh sinh động, nội dung gần gũi như truyện tranh, truyện cười, sách khám phá… lại là khởi đầu hoàn hảo để khơi dậy tình yêu đọc sách. Đây cũng là một hình thức vui chơi lành mạnh, giúp con vừa thư giãn vừa học hỏi.
Cha mẹ chỉ cần đảm bảo chọn lọc sách có nội dung phù hợp với độ tuổi và không chứa yếu tố độc hại. Dần dần, từ những cuốn sách vui nhộn, trẻ sẽ mở rộng mối quan tâm sang các thể loại sách khác, thậm chí có thể tìm thấy đam mê riêng trong việc đọc.
Trải nghiệm thực tế không vô ích– nền tảng cho sự trưởng thành
Một trong những điều tuyệt vời nhất cha mẹ có thể làm cho con chính là tạo cơ hội để trẻ được trải nghiệm cuộc sống thật. Đừng lo lắng rằng con còn quá nhỏ để làm điều này hay điều kia. Cho con vào bếp nấu ăn cùng, đi chợ cùng mẹ, chăm sóc cây cối, làm thủ công... tất cả đều là những bài học vô giá.
Nhiều cha mẹ thường sợ con vướng víu, lóng ngóng nên vô tình tước đi những cơ hội học hỏi. Thay vì đuổi con ra khỏi bếp hay cấm đoán, hãy trao cho con một vai trò nhỏ, để con cảm thấy mình có ích và được tin tưởng. Những trải nghiệm này giúp trẻ phát triển kỹ năng sống, khả năng tự lập và biết cách trân trọng những giá trị đơn giản trong cuộc sống.
Hãy để tuổi thơ của con không chỉ là những điểm số và những việc làm mang ý nghĩa to lớn cho tương lai mà còn là những tiếng cười. Bởi vì một đứa trẻ được vui chơi đầy đủ hôm nay, sẽ là một người trưởng thành khỏe mạnh, bản lĩnh và giàu cảm xúc ngày mai.
