Viêm loét, trào ngược, thậm chí ung thư - tất cả đều bắt nguồn từ chính những hành động nhỏ mà ta thường bỏ qua. Bảo vệ dạ dày không chỉ là ăn uống đúng giờ hay lựa chọn thực phẩm lành mạnh, mà còn là sự cân bằng trong nhịp sống, nghỉ ngơi và lắng nghe cơ thể.
Nhiều nghiên cứu y học đã chỉ ra, tỉ lệ người mắc bệnh dạ dày ở Việt Nam đang ngày càng tăng, trong đó viêm loét dạ dày - tá tràng chiếm đến 26% dân số trưởng thành.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng từng cảnh báo, ung thư dạ dày nằm trong top 5 loại ung thư phổ biến nhất toàn cầu, trong đó châu Á chiếm tỉ lệ cao.
7 thói quen dưới đây đang khiến sức khỏe dạ dày bị đẩy vào vòng nguy hiểm:
1. Ăn uống thất thường, bỏ bữa hoặc ăn quá muộn
Dạ dày có “đồng hồ sinh học” riêng, tiết axit theo nhịp để tiêu hóa thức ăn. Khi bạn bỏ bữa, để bụng rỗng quá lâu hoặc ăn quá muộn vào đêm, axit không có “đối tượng” để xử lý, từ đó gây kích ứng và bào mòn niêm mạc.
Đó là lý do vì sao nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích nên duy trì 3 bữa chính đều đặn, ăn tối trước khi đi ngủ ít nhất 2 tiếng.
2. Ăn quá nhanh, nhai không kỹ
Nhiều người vì vội vã mà nuốt chửng thức ăn, quên mất rằng dạ dày không có răng để nghiền nát. Khi miếng ăn xuống quá to, niêm mạc phải tiết thêm nhiều axit và co bóp mạnh hơn, lâu dần gây căng thẳng cho hệ tiêu hóa.
Một nghiên cứu tại Nhật Bản từng cho thấy, nhóm người ăn nhanh có nguy cơ mắc hội chứng trào ngược dạ dày - thực quản cao gấp đôi so với nhóm ăn chậm.
Vì vậy, việc tập thói quen nhai kỹ không chỉ giúp giảm gánh nặng cho dạ dày mà còn hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tối ưu.
3. Thường xuyên ăn đồ cay nóng, chiên rán và chế biến sẵn
Ớt, tiêu, mù tạt, cùng các món nhiều dầu mỡ hay thực phẩm chế biến công nghiệp đều là “kẻ thù” của dạ dày.
Chúng khiến axit tiết ra nhiều hơn, bào mòn niêm mạc và gây cảm giác nóng rát.
Đặc biệt, đồ chiên rán và chế biến sẵn còn chứa nhiều chất béo bão hòa và phụ gia, không chỉ làm tăng nguy cơ viêm loét mà còn ảnh hưởng xấu đến hệ vi khuẩn đường ruột.
4. Lạm dụng rượu bia và đồ uống có cồn
Cồn trong rượu bia hoạt động như một chất ăn mòn, trực tiếp phá hủy lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày. Những người uống nhiều rượu bia thường xuyên có nguy cơ bị viêm loét, xuất huyết dạ dày và xơ gan cao hơn hẳn.
Tạp chí Alcohol Research từng công bố dữ liệu cho thấy, ngay cả lượng rượu vừa phải nhưng kéo dài nhiều năm cũng có thể góp phần thúc đẩy ung thư dạ dày.
Đây là lý do giới y khoa luôn khuyến nghị: nếu không thể kiêng hẳn thì nên hạn chế tối đa, uống có chừng mực và không dùng khi bụng rỗng.
5. Uống quá nhiều cà phê, trà đặc và nước ngọt có gas
Caffeine và chất kích thích trong trà, cà phê khiến dạ dày tăng tiết axit, dễ gây cảm giác cồn cào, đầy bụng.
Trong khi đó, nước ngọt có gas chứa nhiều axit citric và carbon dioxide làm tăng áp lực trong dạ dày, kích thích trào ngược.
Dù các loại đồ uống này mang lại sự tỉnh táo tức thì, nhưng về lâu dài, chúng là tác nhân khiến dạ dày yếu đi, khó hồi phục.
Thay vào đó, bạn có thể lựa chọn nước lọc, nước ép loãng hoặc trà thảo mộc dịu nhẹ để vừa giữ sự tỉnh táo, vừa bảo vệ niêm mạc.
6. Thói quen thức khuya, stress kéo dài
Dạ dày cũng chịu tác động mạnh từ thần kinh trung ương. Khi bạn căng thẳng, lo âu, cơ thể tiết ra cortisol - hormone stress, làm tăng axit và co thắt dạ dày nhiều hơn.
Việc thức khuya, ngủ không đủ giấc khiến quá trình tái tạo niêm mạc bị trì trệ, khiến tổn thương không có cơ hội hồi phục.
7. Lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm
Các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như Aspirin, Ibuprofen, Diclofenac… vốn phổ biến trong điều trị đau nhức xương khớp hay hạ sốt.
Tuy nhiên, khi sử dụng kéo dài hoặc không theo chỉ định của bác sĩ, chúng làm giảm chất nhầy bảo vệ và tăng nguy cơ loét dạ dày - tá tràng. Nhiều bệnh nhân nhập viện với xuất huyết tiêu hóa chỉ vì tự ý dùng thuốc trong thời gian dài.
Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ liều lượng, kết hợp thuốc bảo vệ dạ dày khi cần thiết, tuyệt đối không coi thuốc giảm đau là “thần dược” an toàn.
