Nấm kim châm còn có tên là câu khuẩn, phác cô, đông khuẩn, kim cô…, thích hợp dùng để chế biến cả món chay lẫn mặn. Theo Đông y, đây không chỉ là món ăn bổ dưỡng mà còn là vị thuốc tốt cho sức khỏe, chống ung thư, giảm cân rất hiệu quả.
Nấm kim châm chứa protein, lipid, carbohydrate, chất xơ, canxi, sắt, phosphor, kali, natri, đồng, magne, kẽm, selen; các vitamin A, B1, B2, B6, C, D, E; carotene; folacin, pantothenic acid, niacin. Nấm kim châm có 16 loại axit amin trong đó có 8 loại cần thiết cho cơ thể con người. Đặc biệt giàu lisin và kẽm giúp tăng trí nhớ của trẻ; còn chứa kali, rất tốt với người tăng huyết áp, làm giảm cholesterol máu, thúc đẩy nhu động ruột và dạ dày, chống béo phì. Thường xuyên ăn nấm kim châm phòng trị bệnh gan và loét dạ dày.
Tác dụng của nấm kim châm
Tăng miễn dịch
Năm 2005 các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Quốc gia Singapore đã chỉ ra rằng thân cây nấm kim châm có chứa một số lượng lớn protein giúp điều hòa hệ thống miễn dịch. Nấm cũng chứa flammutoxin, một loại protein loại cytolytic và cardiotoxic có tác dụng tốt cho người hấp thụ thức ăn kém.
Chống ung thư
Ngoài ra, hàm lượng kẽm và kali có trong nấm cao, nhưng hàm lượng natri lại rất thấp nên rất có ích cho người già và những bệnh nhân tăng huyết áp. Không những thế, trong nấm còn có chứa các chất oxy hóa nên loại nấm này còn có tác dụng chống ung thư rất hiệu quả.
Giảm mỡ bụng
Theo tiến sĩ Watanabe Yasuo, giáo sư đại học Y khoa Yokohama Nhật Bản, trong nấm kim châm có chứa hai thành phần đốt cháy chất béo chính: Một là chitosan (còn được gọi là Chitin, xác tụ đường, xác đường an, giáp xác tố) có thể phân hủy chất béo nội tạng, và thứ hai là chất xơ thực phẩm (dietary fiber) có thể thúc đẩy quá trình đại tiện.
Giáo sư nghiên cứu nấm Eguchi thuộc trường Đại học Sức khỏe Takasaki viết trong cuốn ‘Khoa học đã xác nhận rằng nấm kim châm có thể giảm cân’ có đề cập, chất chitosan trong nấm kim châm là “vũ khí bí mật” giúp giảm mỡ bụng, có thể thúc đẩy sự phân hủy chất béo và kiểm soát lượng đường trong máu. Đặc biệt axit linoleic một thành phần đặc biệt trong nấm, có tác dụng giảm mỡ máu trong các tạng phủ hiệu quả.
Lượng chất xơ trong nấm kim châm nhiều hơn gấp đôi chất xơ so với bắp cải. Do đó, được mệnh danh là vua của chất xơ, có thể giúp loại bỏ chất béo dư thừa, điều hòa lượng đường trong máu sau bữa ăn và cải thiện táo bón. Chất chitosan và axit linoleic của nấm kim châm ở trong thành tế bào vững chắc của nó và rất khó phá hủy để hấp thu được.
Vậy nên, các chuyên gia khuyên bạn nên ăn theo hai cách:
Cách 1: Trà nấm kim châm
Tiến sĩ Watanabe chia sẻ, sau khi phơi khô, cắt nhỏ và pha vào trà, sẽ dễ dàng hấp thu các dưỡng chất vào cơ thể dễ dàng hơn. Uống 5g trà nấm phơi khô (tương đương với 50g tươi) có thể hỗ trợ giúp giảm cân hiệu quả.
Cách làm trà nấm kim châm
Chọn nấm kim châm sạch, phơi khô và cắt thành miếng.
Cho nấm đã phơi khô vào hộp kín và bảo quản trong ngăn lạnh.
Lấy 5g nấm pha thêm 300 – 500 ml nước ở nhiệt độ 95°C, ủ khoảng 30 phút trở lên, uống trong ngày, có thể ăn cả bã nấm.
Nấm kim châm sau khi phơi nắng không chỉ dễ bảo quản mà còn tăng gấp đôi hàm lượng vitamin D, giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn. Nếu không được làm khô hoàn toàn, có thể rang khô bằng chảo rán. Tốt nhất không nên sấy khô trong lò vi sóng để tránh phá hủy các thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm.
Nên cắt nấm càng nhỏ vụn càng tốt để giải phóng tốt hơn chất chitosan và axit linoleic. Sau khi hãm thành trà, nên phân chia uống nhiều lần. Nếu dùng quá nhiều một lúc có thể gây đầy hơi. Những người bị tăng kali máu, suy thận và uống quá nhiều rượu không nên dùng. Ngoài ra, Tiến sĩ Watanabe cũng lưu ý, uống 5g nấm phơi khô mỗi ngày là đủ để giảm cân.
Cách 2: Nấm kim châm đông lạnh
Một phương pháp khác giúp nâng cao tác dụng của nấm lại cũng đã phổ biến ở Nhật Bản trong những năm gần đây, đó là ‘nấm đông lạnh’. Theo Giáo sư Eguchi, ăn nấm kim châm đã để đông lạnh có thể hỗ trợ làm tăng tốc độ hấp thu trong dạ dày. Hơn nữa, lưu trữ được trong thời gian dài, và có thể thêm vào súp miso và xào để tăng hàm lượng chất xơ.
Cách làm đông nấm
Nguyên liệu: Máy trộn, nồi, khay đá vuông, 300g nấm kim châm, 400ml nước.
Thực hiện:
Rửa sạch nấm một cách nhẹ nhàng, bỏ rễ, cắt thành ba phần bằng nhau, cho vào máy xay với một chút nước trong khoảng 30 giây để tạo thành hỗn hợp sệt.
Đổ vào nồi và đun sôi, sau đó vặn lửa nhỏ trong 1 giờ. Có thể khuấy trong khi nấu trên lửa nhỏ để tránh bị nhão.
Tắt bếp khi hỗn hợp còn lại bằng một nửa so với ban đầu. Đổ ra để nguội và cho vào khay đựng đá dùng dần.
Chú ý:
Chất Chitosan trong nấm được làm nóng ở nhiệt độ trên 85°C trong khoảng 60 phút, sẽ có thể chiết xuất được nhiều hơn.
Nấm kim châm để đông lạnh có thể lưu trữ trong 2 tháng và không nên để trong thời gian dài hơn.
Nên tiêu thụ 2 viên nấm đông lạnh mỗi ngày, tương đương với 50g nấm tươi.
Một số món ăn chữa bệnh từ nấm kim châm
Nấm kim châm xào cua
2 bìa đậu phụ thái miếng; 150g nấm linh chi, nấm rơm, nấm kim châm; 50g thịt cua biển, 2 thìa cà phê tỏi, hành băm nhỏ; 2 thìa canh nước dùng; 1 thìa cà phê bột năng; dầu ăn, bột gia vị, tiêu bột vừa đủ. Nấm rửa sạch thái nhỏ. Cho dầu vào chảo, phi hành, tỏi, cho thịt cua, nấm vào xào, nêm bột gia vị, bột tiêu, nước dùng, đun sôi, cho bột năng pha loãng vào, cho đậu phụ, hấp 5 phút.
Công dụng: Phòng chữa loãng xương, tăng huyết áp.
Cá trê om nấm kim châm
Cá trê 1 con 500g, nấm kim châm; gừng, tỏi, hành thái nhỏ vừa đủ; mộc nhĩ, ít muối, nửa thìa cà phê bột năng, tiêu bột, nửa thìa canh xì dầu, 1 cốc nước, 1 thìa cà phê đường, dầu vừng. Cá trê mổ bỏ ruột, rửa sạch, thấm khô, ướp gia vị, rán qua, gắp ra để ráo. Nấm kim châm, mộc nhĩ ngâm mềm, tráng nước sôi, để ráo. Phi thơm gừng, tỏi, cho nấm kim châm, mộc nhĩ đảo nhanh, cho nước, gia vị, đun sôi, cho cá vào om đến khi nước gần cạn cho bột năng, hành.
Công dụng: chữa can thận yếu, suy giảm tình dục, tiêu hóa kém. Dùng tốt cho sản phụ suy nhược cơ thể, kém ăn.
Nấm kim châm trộn giá đậu xanh
Nấm kim châm tươi 250g, giá đậu xanh 150g; ga vị, muối, xì dầu, mì chính, gừng, dấm, tiêu bột, dầu thực vật. Nấm kim châm bỏ gốc rửa sạch, giá đậu đãi vỏ rửa sạch. Chần giá và nấm bằng nước sôi, vớt ra để ráo, sau đó trộn với các gia vị trên.
Tác dụng thanh nhiệt giải độc hạ huyết áp.
Cách chọn mua và sử dụng nấm kim châm
- Chọn mua nấm kim châm có ghi rõ trên bao bì về hạn sử dụng và nguồn gốc xuất xứ.
- Chọn mua nấm còn tươi, không bị dập nát, gốc nấm không bị tách hoặc bở ra, nhất là nấm không có xuất hiện nước nhờn.
- Cần xem xét kĩ trên bao bì nhà cung cấp sản phẩm để tránh mua phải nấm kim châm kém chất lượng.
- Nấm kim châm nếu được bảo quản lạnh 1-5 độ C thì có thể sử dụng trong vòng 45 ngày. Nếu để nhiệt độ bình thường, tùy từng điều kiện thời tiết, bạn chỉ được sử dung nấm kim châm 1-3 ngày.
- Các chuyên gia khuyên bạn nên sử dụng nấm ngay sau khi mua. Và chú ý là nấm cần được nấu chín, tránh việc ăn những món nấm còn tái, chưa chín kĩ.
