Nhồi máu não, một dạng đột quỵ do thiếu máu cục bộ, không phải là tai họa bất ngờ. Đây là kết quả của những tổn thương âm thầm tích tụ khi mạch máu não bị tắc nghẽn, khiến một phần mô não bị hoại tử do thiếu oxy. Theo thống kê năm 2023 của Hiệp hội Đột quỵ Trung Quốc, mỗi năm nước này ghi nhận hơn 3 triệu ca đột quỵ mới, trong đó gần 70% là nhồi máu não do thiếu máu cục bộ.
Điều đáng chú ý là các bác sĩ lâm sàng nhận thấy một quy luật chung: có đến 90% bệnh nhân nhồi máu não đã thực hiện một số thói quen nhất định trong vòng 3 ngày trước khi cơn bệnh xảy ra. Những hành vi này tưởng chừng bình thường, nhưng thực chất lại là những tín hiệu cảnh báo sớm cho sức khỏe não bộ, báo trước nguy cơ đột quỵ.
-
Thức khuya liên tục
Nhiều người trẻ chủ quan cho rằng ngủ muộn chỉ là thói quen bình thường, nhưng thực tế thức khuya liên tục khiến hệ thần kinh giao cảm luôn trong trạng thái hưng phấn, làm huyết áp tăng, mạch máu co lại và độ nhớt của máu tăng cao. Nếu bạn đã có mỡ máu cao hoặc xơ vữa động mạch, nguy cơ hình thành cục máu đông như một "quả bom hẹn giờ" là rất cao. Ban đêm là thời điểm lưu lượng máu chậm, cộng với rối loạn nội tiết do thức khuya, nguy cơ tắc nghẽn mạch máu não tăng đột ngột.
-
Giữ nguyên tư thế quá lâu, đặc biệt là ngồi liên tục
Đây là thói quen mà hầu hết mọi người đều mắc phải, từ việc ngồi làm việc trước máy tính ở văn phòng đến cắm mắt vào điện thoại trên ghế sofa. Ngồi lâu khiến lưu thông máu ở chi dưới chậm lại, dễ hình thành cục máu đông và làm tổn thương nội mạc mạch máu, tạo điều kiện thuận lợi cho nhồi máu não. Các bác sĩ cảnh báo, ngay cả những người trẻ khỏe mạnh nếu kết hợp ngồi lâu với thừa cân hoặc cao huyết áp cũng có nguy cơ cao. Nhồi máu não không còn là căn bệnh chỉ của người già mà đang ngày càng trẻ hóa.
-
Bùng nổ cảm xúc mạnh mất kiểm soát
Những cơn tức giận hoặc căng thẳng đột ngột khiến cơ thể giải phóng một lượng lớn adrenaline, đẩy huyết áp tăng vọt. Nếu thành mạch đã có mảng bám, áp lực này có thể khiến mảng bám vỡ, hình thành cục máu đông. Thống kê cho thấy khoảng 15% bệnh nhân nhồi máu não từng trải qua xung đột căng thẳng hoặc chấn thương tinh thần nghiêm trọng trước khi phát bệnh.
Đừng bỏ qua tín hiệu cảnh báo từ cơ thể
Trước khi nhồi máu não xảy ra, cơ thể thường phát ra những dấu hiệu cảnh báo. Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua (TIA) hay còn gọi là "đột quỵ nhỏ" là điển hình, với triệu chứng như mờ mắt, tay chân yếu, nói ngọng thoáng qua. Nhiều người lầm tưởng đây chỉ là mệt mỏi bình thường và bỏ qua. Theo khảo sát của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc, khoảng 30% bệnh nhân nhồi máu não từng xuất hiện triệu chứng TIA trong vòng một tháng trước khi phát bệnh.
Nhồi máu não không chỉ đe dọa tính mạng mà còn để lại di chứng nặng nề như liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, suy giảm nhận thức. Dữ liệu cho thấy có tới 60% người sống sót sau nhồi máu não phải chịu tàn tật ở nhiều mức độ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Ngoài ba hành vi trên, các yếu tố nguy cơ khác như ăn mặn, hút thuốc, uống rượu, béo phì, cùng các bệnh nền như cao huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao cũng góp phần đẩy nhanh quá trình xơ vữa động mạch, khiến mạch máu ngày càng yếu và dễ bị tổn thương.
