Các loại bát đĩa bằng sứ được nhiều bà nội trợ lựa chọn vì tính an toàn cao hơn so với đồ nhựa, melamin... Tuy nhiên, không phải cứ đồ sứ là an toàn, rất nhiều bát đĩa bị nhiễm chì được bày bán trên thị trường.
Thông thường, đồ gốm phải nung ở nhiệt độ từ 1200 - 1500 độ C nhưng nếu sử dụng men chì để tráng lên sản phẩm thì chỉ cần nung ở 800-1100 độ C là được, vừa tiết kiệm năng lượng, lại giúp sản phẩm có hoa văn đẹp mắt, sắc nét.
Thực tế, men chì đã được sử dụng từ rất lâu bởi cách dùng đơn giản, đòi hỏi ít thời gian chuẩn bị. Về nguyên lý khoa học, chì giúp hạ thấp nhiệt độ chảy của men, khuyếch tán màu được nhanh chóng, khiến lớp men bám chắc vào xương gốm. Loại men này có ưu điểm là giá thành rẻ, màu sắc rực rỡ, bề mặt bóng đẹp.
Men chì nếu được pha chế đúng cách và nung ở nhiệt độ đủa cao thì oxit chì sẽ được khóa chặt và không gây độc hại. Tuy nhiên, nếu việc pha chế không đúng quy trình hoặc nhiệt độ nung không chính xác, chì có thể bị tách ra khỏi men và hòa tan vào thức ăn rồi đi vào cơ thể người.
Trên thực tế, đây là nguy cơ có thể xảy ra đặc biệt là đối với đồ gốm sứ rẻ tiển, được sản xuất ở các lò thủ công, không có quy trình chặt chẽ, cắt giảm nguyên liệu để tiết kiệm thời gian và chi phí sản xuất.
Nhiễm chì có thể khiến con người bị tổn thương hệ thần kinh, biến chứng tim mạch, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Nhận biết bát đĩa nhiễm chì bằng giấm ăn
Khi mua đồ dùng bằng gốm sứ hoặc thủy tinh, bạn có thể nhỏ một chút giấm ăn lên sản phẩm. Nếu giấm có dấu hiệu trắng ra hoặc đổi màu thì không mua.
Một cách đơn giản khác là cho nước vào chỗ không tráng men, nếu sản phẩm hút nước nhanh tức là xương chén không được nung ở đúng nhiệt độ, còn không hút nước là sản phẩm tốt.
Nên chọn đồ sứ trơn, một màu
Một nhược điểm rất lớn của men chì là khả năng chống mài mòn kém. Sau một thời gian sử dụng, bát đĩa rất dễ bị mòn men. Khi đó, chúng trở nên nguy hiểm vì lượng chì thoát ra có thể ngấm vào thức ăn.
Ngoài ra, hàm lượng chì ở các loại bát đĩa nhiều màu rực rỡ, bắt mắt thường cao hơn các loại một màu thông thường.
Về nguyên tắc, chúng ta nên chọn đồ sứ trơn một màu. Tuy nhiên, nếu các họa tiết chỉ được trang trí ở bên ngoài cốc, chén (như trên tay cầm cốc) thì chúng không ảnh hưởng gì đến sức khỏe người tiêu dùng.
