NSƯT Thanh Quý tên thật là Vũ Thị Quý sinh năm 1958 tại Hà Nội tại làng Bưởi (Tây Hồ, Hà nội) trong một gia đình đông anh chị em. Ước mơ từ bé của NSƯT Thanh Quý là trở thành người đưa thư hoặc một nhà địa chất để được đi nhiều nơi thế nhưng nghề chọn người, định mệnh run rủi đưa bà tới với nghệ thuật khi vừa bước vào tuổi trăng tròn 15.
Bà được một đạo diễn phát hiện ra tài năng rồi khuyên thi vào ngành điện ảnh. Bà học lớp diễn viên điện ảnh khóa 2 (1973-1977) cùng với một số diễn viên có tên tuổi sau này như Minh Châu, Diệu Thuần, Phương Thanh... Vừa vào trường, Thanh Quý đã được giao đóng vai chính nhưng vì diễn xuất còn non nên đành nhường cơ hội cho người khác. 18 tuổi, bà làm tròn vai đầu tiên trong phim "Chuyến xe bão táp" của đạo diễn Trần Vũ.
Cùng với tài năng, nhan sắc và quá trình đào tạo bài bản về diễn xuất, Thanh Quý để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả qua hàng loạt các bộ phim nổi tiếng như: "Không có đường chân trời", "Chuyện tình bên dòng sông", "Người đàn bà bị săn đuổi", "Ban mai xanh", "Luật đời", "Người phán xử"...
Thành công trong sự nghiệp nhưng nghệ sĩ Thanh Qúy lại khá lận đận trong chuyện tình cảm. Bà trải qua 2 cuộc hôn nhân đổ vỡ và nỗi cô quạnh ở tuổi xế chiều đầy xót xa.
Với 50 năm tuổi nghề, hơn 50 phim điện ảnh, truyền hình đã từng tham gia, NSƯT Thanh Quý luôn tự nhủ: diễn viên là người thể hiện linh hồn tác phẩm, chỉ cần không tập trung làm tốt sẽ liên lụy cả tập thể. Bởi vậy, ngay cả trong những thời khắc khó khăn nhất, khi cuộc sống riêng bị xáo trộn, bà cũng không để ảnh hưởng tới công việc, tới vai diễn.
Ở cuộc hôn nhân đầu, bà có một người con gái duy nhất và đã có cháu ngoại. Cuộc hôn nhân thứ hai là với họa sĩ Thành Chương. Hai người đi bên nhau 20 năm rồi cũng ngậm ngùi tan vỡ.
Nếu trên màn ảnh, nghệ sĩ Thanh Quý thường vào những vai người mẹ tảo tần thì ngoài đời, bà tự nhận mình chỉ được 5 điểm khi làm mẹ. Thời bao cấp, khi con gái mới 9-10 tháng tuổi, có lần nghệ sĩ Thanh Quý đi đóng phim đằng đẵng mấy tháng liền. Trở về, chồng cũ giận và trách móc, bà cũng tự trách mình vì thương con.
Bà từng chia sẻ: "Thời điểm ấy, tôi chờ vài năm mới được nhận vai, lại là nhiệm vụ cơ quan giao, không tiện từ chối. Sau này, tôi thấy hối hận bởi thời gian qua đi, tuổi thơ của con là thứ không thể lấy lại được. Điều may mắn là khi lớn lên, con hiểu và thông cảm cho tôi".
Hiện tại, nghệ sĩ Thanh Quý sống cùng con gái và cháu ngoại. Mẹ con xem nhau như bạn tâm giao, buồn vui gì đều chia sẻ nhưng lại ít khi bày tỏ tình cảm cũng như nói lời yêu thương với nhau.
Hiện tại, NSƯT Thanh Quý đang sống trong một ngôi nhà nằm tại Quận Hoàng Mai (Hà Nội). Sau khi ly hôn với người chồng thứ 2, bà không có ý định đi tiếp thêm bước nữa. Bà muốn ở vậy và chưa có dự định gì tiếp theo.
Cuộc sống của nghệ sĩ Thanh Quý ở tuổi 65 đơn giản, bình yên. Bà vẫn tự lái xe đi chợ, đi cà phê với bạn bè hay thậm chí là đi họp báo. Bà thích tự chạy xe để tay chân vận động, trí não phản xạ nhạy bén, không bị tuổi tác làm cho ù lì.
Nói về sự cô đơn ở tuổi xế chiều, NSƯT Thanh Quý chia sẻ: "Đến tận bây giờ, tôi thấy nỗi cô đơn giống như một người bạn đồng hành với mình vậy. Cũng không cần thiết phải trốn tránh, vì đôi khi sự cô đơn cũng có cái thú vị của nó. Không phải là tôi thích gặm nhấm sự cô độc mà đơn giản vì mình đã quen với nó. Với tôi, sự cô đơn cũng là một phần tự nhiên như hơi thở, nước uống hàng ngày thôi. Không ai biết trước mọi chuyện sẽ thế nào, thay đổi ra sao nhưng với tôi, cuộc sống của một người độc thân vui vẻ đang rất ổn".
Nhìn lại cuộc đời mình, NSƯT Thanh Quý tâm sự: "Tự tổng kết lại thì tôi nhận thấy cuộc đời mình cũng không được suôn sẻ lắm. Tôi cũng đã trải qua nhiều giông tố. Nhìn lại những gì đã qua, đôi lúc tôi cảm thấy mình bạc nhược, yếu đuối, nhưng đôi lúc cũng thấy mình kiên cường".
