Luật Cư trú (Luật số 68/2020/QH14) được Quốc hội ban hành ngày 13/1/2020 và có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2021. Theo đó, Khoản 3, Điều 38, Luật Cư trú nêu rõ: "Kể từ ngày Luật này có hiệu lực, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của Luật này cho đến hết ngày 31/12/2022".
Như vậy, bắt đầu từ ngày 1/1/2023, sổ hộ khẩu và sổ tạm trú hết hiệu lực. Nhiều thủ tục hành chính cũng thay đổi.
Khi bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú, Nhà nước sẽ quản lý thông tin cư trú của người dân bằng trên môi trường điện tử. Tức là thay hình thức quản lý bằng sổ giấy sang quản lý bằng phần mềm công nghệ thông tin hiện đại.
Về cơ bản, các quy định về khai báo thông tin cư trú không có gì thay đổi. Người dân vẫn sẽ thực hiện thủ tục đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú như trước đây. Thông tin về cư trú của công dân thay vì được ghi vào sổ hộ khẩu, sổ tạm trú như trước đây thì sẽ được cập nhật lên hệ thống quản lý điện tử.
Người dân có thể đăng ký thường trú, tạm trú dễ dàng thông qua Cổng Dịch vụ công quản lý cư trú.
Các bước đăng ký thường trú, tạm trú qua Cổng Dịch vụ công quản lý cư trú:
Bước 1: Người dân truy cập vào Cổng dịch vụ công quản lý cư trú tại địa chỉ https://dichvucong.dancuquocgia.gov.vn/portal/p/home/dvc-gioi-thieu.html
Chọn mục Đăng nhập ở góc trên cùng bên phải màn hình: Chọn Tài khoản Cổng dịch vụ công Quốc gia và chọn tiếp Tài khoản cấp bởi Cổng dịch vụ công quốc gia. Nhập tên đăng nhập và mật khẩu để đăng nhập vào tài khoản.
Trường hợp chưa có tài khoản, người dùng ấn chọn Đăng ký và làm theo hướng dẫn.
Bước 2: Chọn Đăng ký thường trú hoặc Đăng ký tạm trú. Hệ thống sẽ tự động chuyển đến trang Hồ sơ đăng ký thường trú.
Bước 3: Người dùng điền đầy đủ thông tin được yêu cầu. Lưu ý, các thông tin có gắn dấu (*) là trường thông tin bắt buộc, không được bỏ trống.
Ở phần cuối, người dùng đính kèm các tập tin hình ảnh về các loại giấy tờ được yêu cầu để cơ quan chức năng xác minh và giải quyết hồ sơ.
Người dùng có thể lựa chọn hình thức nhận thông báo kết quả giải quyết qua cổng thông tin hoặc nhận trực tiếp tại trụ sở Công an.
Tiếp đó, chọn Tôi xin chịu trách nhiệm trước pháp luật về lời khai trên, ấn Ghi và gửi hồ sơ để hoàn thiện thủ tục.
Tất cả thông tin kê khai nêu trên phải trùng với thông tin được quản lý trong Cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia. Trường hợp thông tin có sự khác biệt, hệ thống sẽ yêu cầu người dân đến cơ quan quản lý cư trú (Công an cấp xã) để cập nhật, bổ sung thông tin.
Sau khi hoàn thành thủ tục đăng ký thường trú, người dùng cũng có thể tra cứu tiến độ thực hiện thủ tục này tại Cổng Dịch vụ công quản lý cư trú. Tại trang chủ Cổng Dịch vụ công quản lý cư trú, chọn Quản lý hồ sơ dịch vụ công và chọn tiếp Hồ sơ mới đăng ký. Nhập Mã hồ sơ và chọn Thủ tục hành chính để xem kết quả hồ sơ.
Trong thời gian 7 ngày làm việc kể từ lúc nhận hồ sơ hợp lệ, cơ quan quản lý cư trú sẽ thông báo kết quả giải quyết thủ tục đăng ký thường trú bằng văn bản, qua email hoặc trên Cổng dịch vụ công.
Trường hợp từ chối đăng ký, cơ quan có thẩm quyền phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.