Bác sĩ Huynh Wynn Trần – Tổ chức y khoa VietMD, hiện đang sống tại Los Angeles, Hoa Kỳ cho rằng chúng ta có thể thoát "phong tỏa" nếu đạt được hai chỉ số quan trọng. Đó là lỷ lệ bao phủ vắc xin và giảm số ca bệnh phải nhập viện và không qua khỏi. Hai vấn đề này phải đạt được cùng lúc với nhau.
Đây là hai con số để nhiều nước trên thế giới mở cửa trở lại và là tiêu chuẩn chung mà Việt Nam có thể áp dụng. Một đại dịch do bệnh truyền nhiễm sẽ kết thúc khi phần lớn dân số đã có kháng thể đặc hiệu với bệnh này, làm giảm đáng kể số ca mắc mới và giảm hẳn số trường hợp không qua khỏi.
Tỷ lệ bao phủ vắc xin
Giữa năm 2021, nhiều nước trên thế giới như Israel và Hoa Kỳ đã vui mừng khi tỷ lệ tiêm vắc xin trong dân số tăng cao; tỷ lệ nhập viện và không qua khỏi giảm hẳn. Tuy nhiên, niềm vui đó không được lâu vì biến thể Delta xuất hiện và làm thay đổi tất cả. Trong những ngày đầu tháng 9, Israel từ một nước có tỷ lệ nhiễm bệnh thấp bỗng trở có số ca mắc mới tăng vọt. Mỹ cũng phải đối mặt với làn sóng dịch bệnh mới với số ca nhiễm và số ca tử vong tăng, chủ yếu là ở nhóm chưa tiêm vắc xin.
Do tính lây nhiễm của Delta tăng, tỷ lệ phần trăm người dân cần tiêm vắc xin để đạt miễn dịch cộng đồng sẽ cao hơn, có thể lên tới 90%. Trước đó, các nghiên cứu cho thấy chủng virus gốc, cần 60-70% dân số được tiêm vắc xin để đạt miễn dịch cộng đồng. Tuy nhiên, khi biến chủng Delta xuất hiện, con số này phải tăng lên là 80-95%.
Sự gia tăng số ca Covid-19 ở Israel gần đây một phần là do chỉ có khoảng 60% dân số được tiêm vắc xin.
Tiêm vắc xin giúp giảm số ca nhập viện và số ca tử vong. Do đó, điều kiện đầu tiên để "thoát phong tỏa" chính là bao phủ vắc xin.
BS Huynh Wynn Trần cho biết, ngay cả khi đã tiêm đủ vắc xin, CDC Mỹ vẫn khuyến cáo người dân phải đeo khẩu trang.
Ca tử vong và nhập viện ở mức thấp hay mức chấp nhận được
Bác sĩ Huynh Wynn Trần cho biết, tỷ lệ tử vong ở Việt Nam hiện nay vẫn ở mức cao. Để sống chung với virus như cách chúng ta sống chung với cúm, sốt xuất huyết thì về lý thuyết, số ca tử vong phải ở 1 con số. Không thể đòi hỏi không có ca mắc mới trong cộng đồng mới là sống chung với Covid-19. Chúng ta cần xác định giảm số bệnh nhân vào viện và số ca tử vong ở mức chấp nhận được.
Theo bác sĩ, một đại dịch kết thúc khi căn bệnh đó không còn là gánh nặng về số người người nhập viện, số người tử vong và không làm gián đoạn đến toàn xã hội.
Thực tế, nhiều đại dịch đã kết thúc nhưng virus và căn bệnh đó vẫn tồn tại. Chúng ta vẫn chung sống với nhó. Chẳng hạn như virus cúm gia cầm H1N1 từ năm 2009 cho đến nay vẫn còn lưu hành. Việc tiêm ngừa vắc xin cúm hàng năm có thể giúp bảo vệ chúng ta khỏi virus này. Tuy không còn là đại dịch nhưng cúm mùa vẫn gây ra 30.000 đến 80.000 ca tử vong tại Mỹ.
Theo bác sĩ, mức thấp như thế nào được coi là chấp nhận được phải tùy vào điều kiện của mỗi quốc gia, mỗi xã hội.