Xuất phát từ quan niệm đó nên từ xưa trong dân gian có rất nhiều những điều kiêng kỵ đầu năm mới để có một năm may mắn, an khang, thịnh vượng, tài lộc. Người Việt quan niệm, ngày Tết Nguyên Đán có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Những ngày đầu năm mới nếu gặp nhiều điều tốt thì sẽ may mắn cả năm và ngược lại. Xuất phát từ quan niệm đó nên từ xưa trong dân gian có rất nhiều những điều kiêng kỵ đầu năm mới để có một năm may mắn, an khang, thịnh vượng, tài lộc.
Những điều nên làm vào ngày mùng 1 Tết để được may mắn
1. Mua muối
"Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi", đây là lời nhắc nhở của người xưa về những việc nên làm vào đầu năm và cuối năm.
Theo quan niệm cha ông ta, muối có trừ tà ma, mang lại may mắn cho gia đình. Đồng thời, muối mặn cũng là biểu tượng của tình cảm mặn nồng, ấm áp, no đủ. Chính vì vậy, người Việt thường mua muối sáng mùng 1 tết với ý nghĩa cầu mong sự đậm đà, tràn đầy trong tình cảm.
2. Mặc quần áo màu sáng, hợp mệnh
Theo các nhà phong thủy, màu sắc đem lại may mắn cho 12 con giáp trong năm 2023 như sau: Tuổi Tý chọn quần áo màu xanh lam, vàng kim và hồng; Tuổi Sửu hợp màu tím, màu đỏ, màu vàng; Tuổi Dần chọn màu trắng, màu xanh lục, màu vàng tượng trưng cho ánh sáng, may mắn, quyết đoán, mạnh mẽ; Tuổi Mão hợp với trang phục màu xanh lam, màu hồng, màu trắng; Tuổi Thìn nên mặc màu đỏ, màu tím, màu vàng; Tuổi Tỵ hợp màu da cam, màu nâu, màu đỏ Tuổi Ngọ chọn màu tím, màu hồng, màu đỏ là màu chủ đạo cho 2022; Tuổi Mùi mệnh Kim hợp với quần áo màu xanh lam, xanh lục và tím; Tuổi Thân hợp tông trắng, màu vàng và tím; Tuổi Dậu nên mặc màu trắng, màu xanh lơ, màu bạch kim; Tuổi Tuất chọn màu nâu, màu xám; tía để bình yên, sức khỏe và tài lộc; Tuổi Hợi hợp nhất là màu đen, xanh nước biển, xanh lá.
3. Đi lễ chùa
Chùa chiền cũng là nơi rất được nhiều người lựa chọn để đến vào dịp đầu năm bởi không gian thanh tịnh, thuần khiết nơi đây sẽ mang đến cho bạn những phút giây yên bình sau một thời gian dài bộn bề với công việc, lo toan thường nhật. Đến chùa vào đầu năm là một cách hay để bạn có thể thành tâm gửi đến các vị phật, thần những lời cầu nguyện cho một năm mới an lành.
Tuy nhiên, cũng cần phân biệt rõ giữa văn hóa đi lễ chùa với những hành động mang tính chất mê tín dị đoan gây hao tốn tiền của. Chúng ta đến chùa với nhiều mục đích khác nhau, người thì cầu tài, cầu lộc, cầu duyên; người thì cầu bình an, sức khỏe cho bản thân và người trong gia đình. Có những người đến chùa chỉ để tìm lấy những giây phút bình yên nhằm xua tan đi những lo toan bộn bề trong cuộc sống, tìm lại bản thân trong đầu năm mới.
Ngoài ra, theo phong tục lâu đời của người Việt, trong ngày mùng 1 Tết Nguyên Đán có những điều kiêng kị, không nên làm để tránh những điều xui xẻo, không may mắn sẽ đến trong cả một năm. Tuy nhiên, những điều kiêng kỵ còn phụ thuộc vào quan niệm, tín ngưỡng riêng của từng gia đình, từng người
1. Kiêng quét nhà, đổ rác vào ngày mùng 1 Tết
Ngày mùng một, các gia đình đều kiêng không quét nhà, đổ rác trong ngày mùng 1 bởi theo quan niệm của người Việt, làm như vậy sẽ hất tài lộc ra khỏi nhà.
Ở Nam bộ, sau khi quét dọn nhà cửa sạch sẽ phải cất hết chổi, nếu bị mất chổi trong ngày Tết nghĩa là năm đó trộm sẽ vào nhà và vét sạch của cải.
2. Không cho lửa, nước đầu năm
Theo quan niệm của người xưa, lửa tượng trưng cho màu đỏ, màu của sự may mắn, nước được ví như tài lộc. Chính vì vậy, các gia đình rất kiêng kỵ cho người khác xin lửa, nước đầu năm mới.
3. Không vay mượn, trả nợ
Người Việt rất kiêng kỵ việc vay mượn, trả nợ trong ngày đầu tháng, đầu năm mới để tránh cho cả năm sẽ rơi vào cảnh túng thiếu, nợ nần, không thuận lợi trong công việc, làm ăn, kinh doanh. Điều kiêng kị này xuất phát từ quan niệm của cha ông ta, trong ngày đầu xuân, con người mở cửa để đón tài lộc vào nhà, nếu cho vay mượn tiền hoặc trả nợ giống như "dâng" tài lộc cho người khác.
4. Kiêng nói tục, cãi vã
Ngày Tết là ngày vui nên ai cũng ứng xử vui vẻ, hòa nhã với nhau, tránh to tiếng, nói tục, xô xát để tránh gặp xui xẻo cả năm.
5. Kiêng làm vỡ đồ
Vỡ, bể là những từ tạo nên sự chia cắt trong gia đình. Vì vậy, cần tránh làm vỡ bát, đĩa, ấm chén,gương vì nó báo hiệu sự chia lìa, đổ vỡ.
6. Người có tang không nên xông đất
Theo quan niệm của người Việt, người xông đất đầu năm rất quan trọng, là người ảnh hưởng tới sự may mắn hay xui xẻo trong cả năm của gia đình. Chính vì vậy, những người có tang nên tránh xông đất, đi chúc Tết hay thăm hỏi gia đình khác.
7. Một vài món ăn cần kiêng trong ngày Tết
Có một số món ăn rất ngon và được ưa thích trong những ngày thường lại bị kiêng kị trong những ngày đầu tháng, đầu năm để tránh những điều đen đủi, không may mắn. Tùy từng vùng miền mà người dân địa phương lại kiêng kỵ những món khác nhau trong những ngày đầu năm mới.
Thịt chó, mực là món bị "hắt hủi" ở cả 3 miền.
Người miền Trung kiêng: Trứng vịt lộn, cá mè, đu đủ.
Người miền Nam kiêng: Tôm, cua, chuối.
