Cổ nhân đã đưa ra lời cảnh báo quý giá, được đúc kết từ kinh nghiệm đối nhân xử thế từ xa xưa rằng: "Tứ thập tuế tam bất bỉ, ngũ thập tuế tam bất thân". Tuy nhiên, đừng đợi tới 40 - 50 tuổi, càng sớm thông tỏ và hiểu thấu bài học này, người ta càng sớm nhận ra giá trị thực của cuộc sống để sống một đời vui vẻ, thoải mái và an yên.
"Tứ thập tuế tam bất bỉ, ngũ thập tuế tam bất thân" tạm dịch là: 40 tuổi không so sánh 3 thứ, 50 tuổi không tin tưởng 3 người. Ý nghĩa thực sự, người xưa nhắn nhủ chúng ta như thế nào?
Bốn mươi tuổi, không so sánh 3 thứ
1. Không so bì giàu có
Ở ngưỡng tuổi này, cho dù bạn rất giàu hay rất nghèo thì so bì vật chất cũng không đem lại khác biệt hay lợi ích gì. Nửa đời người bôn ba, tất cả những gì chúng ta cần chỉ là những người bạn chân thành, những tri âm tri kỷ thấu hiểu lòng nhau.
Nếu bạn giàu có và liên tục khoe khoang về tài sản của mình hoặc tỏ ý coi thường những người nghèo khó. Khi đó, bạn bè xung quanh sẽ dần cảm thấy không thoải mái và khó chịu mỗi lần tiếp xúc với bạn. Dần dần, họ chẳng còn muốn giao thiệp với bạn mà trở nên xa lánh, khiến bạn đánh mất những người tâm giao tri kỷ thật sự.
Trong trường hợp ngược lại, dù nghèo khó đến mấy bạn cũng không cần quá bận tâm về điều kiện vật chất của mình bởi vì càng so sánh nhiều, chúng ta sẽ càng nản lòng thoái chí, đánh mất sự nhiệt tình, sự tự tin khi đối mặt công việc hoặc vội vàng kiếm tìm vật chất mà bỏ qua giá trị thực của cuộc sống.
2. Không so bì con cái
Ở vào độ tuổi 40, con cái chúng ta đang dần bước vào các cánh cửa trường học. Một số người quen miệng kể lể về điểm số, thành tích của con mình trên lớp. Ngược lại, một số phụ huynh đem “con nhà người ta” về kể với con nhà mình rồi so sánh, chì chiết.
Thói quen so sánh con cái đem lại một mối nguy hiểm tiềm tàng là khiến con trẻ cũng học tính so bì, ganh đua, giành giật với bạn bè xung quanh. Kẻ thắng dần trở nên kiêu ngạo, tỏ vẻ coi thường người khác, còn kẻ thua phải chịu sỉ nhục, đánh mất lòng tự trọng, sau đó không còn nhiệt tình và chăm chỉ học hành nữa.
Ở bất cứ độ tuổi nào đi nữa, kiêu ngạo hay tự ti đều là những hiểm họa trí mạng ngăn cản con đường phát triển năng lực bản thân của mỗi người.
3. Không so bì xuất thân
Xuất thân hay gia cảnh chỉ quan trọng khi chúng ta còn non trẻ, chưa thể tự lực cánh sinh và sống dựa vào cha mẹ. Sau này, ai rồi cũng trưởng thành, khôn lớn và tự chứng minh với người đời năng lực của bản thân mình. Chúng ta dựa vào tài năng chân chính để tiến thân trong sự nghiệp, bất cứ thành quả nào đạt được cũng đáng để tự hào và ngẩng cao đầu, không quan trọng xuất thân và gia cảnh bố mẹ ra sao.
Dù sinh ra trong vàng bạc châu báu mà không biết cách trân trọng và đủ năng lực kiếm tiền, sớm muộn gì cũng trở thành tay trắng. Ngược lại, cho dù sinh ra một nghèo hai trắng, chỉ cần có tài năng và làm việc chăm chỉ, ai rồi cũng có thể tự xây dựng một gia tài cho riêng mình.
Năm mươi tuổi, không tin tưởng 3 loại người
1. Những kẻ tham tài
Không chỉ hạn chế tin tưởng, giao phó những nhiệm vụ quan trọng, chúng ta cũng nên hạn chế tiếp xúc và tránh xa những kẻ tham lam, quá coi trọng vật chất. Ở tuổi 50, về cơ bản, đa số đã gặt hái được một điểm dừng chân vững chắc và ổn định trong sự nghiệp. Khi đó, chắc hẳn sẽ có không ít người tham tài xuất hiện bên cạnh, cố gắng xun xoe và nịnh nọt bên tai. Mục đích của họ không gì ngoài việc tìm cách bòn rút, tranh thủ một số lợi lộc từ trong tay chúng ta. Nếu tin tưởng và thân thiết với những kẻ này, sớm muộn gì chúng ta cũng bị liên lụy, bị hành động bất nghĩa của họ đẩy vào tình thế bất lợi, đánh mất tiền bạc hoặc thậm chí là cả danh vọng và sự nghiệp.
2. Những kẻ bạc tình bạc nghĩa
Một trong những bất hạnh của đời người là gieo lòng tin nhầm chỗ, nhất là với người thân ruột thịt, với người vợ người chồng kết tóc xe duyên từ thuở nghèo khó hay với bạn bè thân thiết hàng chục năm tình nghĩa...
Chúng ta đừng bao giờ đặt niềm tin vào con người bản tính bạc tình bạc nghĩa chỉ chuốc lại khổ đau mà thôi.
3. Những kẻ tiểu nhân
Tuýp người này có phần giống với tuýp người tham tài vì cả hai đều chăm chăm mong muốn nhận được lợi lộc từ bạn nên cố gắng làm thân, tâng bốc bằng những lời hoa mỹ có cánh. Tuy nhiên, kiểu người này còn đáng sợ hơn ở chỗ, một khi bạn hết giá trị lợi dụng, họ sẵn sàng bỏ đá xuống giếng hay đâm dao sau lưng bạn. Kẻ tiểu nhân thường đố kỵ ghen ghét người khác sống tốt hơn mình. Lòng đố kỵ, ghen ghét là một thứ vô cùng đáng sợ, nó có thể khiến con người ta đánh mất nhân tính. Khi nhìn thấy ai đó sống tốt hơn mình, những kẻ này sẽ ở sau lưng người đó đặt điều thị phi, bịa đặt nói xấu, thậm chí nghiêm trọng hơn sẽ đi hủy hoại hạnh phúc của người khác.
