Nhà giáo dục nổi tiếng Trung Quốc, Đào Hành Trí, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải phóng tâm trí và tự do cho trẻ em. Ông cho rằng trẻ cần có không gian, thời gian và sự tự do để phát triển và học hỏi từ cuộc sống xung quanh.
Theo quan điểm của Đào Hành Trí, việc cho phép trẻ em khám phá và "nghịch bẩn" chính là chìa khóa mở đầu để chúng có thể trải nghiệm cuộc sống một cách đầy đủ. Ông cảnh báo rằng nếu chúng ta ngăn cấm trẻ em tìm tòi những điều mới mẻ chỉ vì lo ngại về sự bẩn thỉu, thì điều đó sẽ khiến chúng thiếu thốn trong quá trình phát triển bản thân.
Nhà tâm lý giáo dục Vương Hòa từ Trung Quốc đã chia sẻ về một trải nghiệm thú vị của mình liên quan đến cách nuôi dạy trẻ em, đặc biệt là những đứa trẻ thường bị coi là "bẩn thỉu." Vương, một người rất coi trọng sạch sẽ, luôn mong muốn ngôi nhà của mình gọn gàng và không có bụi bẩn. Tuy nhiên, khi nhìn lại quãng thời gian nuôi con gái nhỏ, cô nhận ra rằng nếu có thể quay lại, cô sẽ không đặt nặng vấn đề sạch sẽ như trước.
Cô nhớ lại những lần con gái muốn tự ăn, nhưng vì lo ngại bé sẽ làm rơi vãi thức ăn, cô đã không cho phép. Hệ quả là đến tận 7 tuổi, cô bé vẫn cần mẹ đút ăn. Thêm vào đó, khi thấy con chơi đùa cùng bạn bè và bị dính bùn đất, Vương thường la mắng để ngăn cản. Dù con gái thích vẽ, nhưng Vương lại chỉ cho phép bé vẽ trên giấy vì sợ bẩn. Qua thời gian, cô bé trở nên ít hào hứng và không còn tò mò như trước.
Theo quan điểm của Đào Hành Trí, việc cho phép trẻ em khám phá và "nghịch bẩn" chính là chìa khóa mở đầu để chúng có thể trải nghiệm cuộc sống một cách đầy đủ
Theo Vương, những cha mẹ luôn cảnh cáo con cái về việc không được chạm vào đồ vật hay không được chơi bẩn thực chất đang hạn chế con cái khỏi việc khám phá thế giới xung quanh, dẫn đến việc trẻ ngày càng thiếu tự tin và hạnh phúc. Mặc dù việc dọn dẹp nhà cửa và giặt giũ quần áo là cần thiết, nhưng nếu điều đó chặn đứng khả năng tự tìm hiểu và phát triển của trẻ em, thì sẽ gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng hơn.
Vương nhấn mạnh rằng sự tò mò và khám phá là những yếu tố quan trọng trong sự trưởng thành của trẻ, và cha mẹ không nên để nỗi lo lắng về sự bẩn thỉu can thiệp vào quá trình phát triển này.
Câu chuyện này khiến ta nhớ đến nhà văn Pháp Jean Henri Fabre, tác giả của "Côn trùng ký." Ngay từ khi còn nhỏ, Jean Henri là một đứa trẻ say mê khám phá thiên nhiên, thường nằm trên bãi cỏ để quan sát kiến. Chính việc quan sát kỹ lưỡng này đã giúp anh tích lũy nhiều kiến thức và sau này viết nên cuốn sách nổi tiếng. Nếu cha mẹ của anh đã ngăn cản những cuộc khám phá vì lý do vệ sinh, có lẽ ngày nay chúng ta sẽ không có được những tác phẩm giá trị về côn trùng.
Khi trẻ em được tự do chơi và khám phá, các giác quan của chúng có cơ hội phát triển mạnh mẽ. Chúng sẽ cảm nhận được nhiều loại chất liệu khác nhau, mùi hương đa dạng trong không khí, từ đó kích thích sự phát triển của khứu giác và thị giác. Vì vậy, cha mẹ hãy khuyến khích trẻ ra ngoài chơi, dù điều đó có thể dẫn đến việc chúng bị bẩn. Bởi lẽ, những trải nghiệm này đáng giá hơn nhiều so với việc giữ gìn sự sạch sẽ.
Nghiên cứu từ các chuyên gia ở Bắc Mỹ đã chỉ ra rằng sự sáng tạo đến từ sự tò mò và tâm lý thích khám phá. Những trò chơi tưởng như bẩn thỉu như vẽ nguệch ngoạc, nhảy bùn hay tháo rời đồ chơi thực chất phản ánh sự tìm tòi, khám phá thế giới của trẻ.
Vì vậy, tôn trọng sự ham muốn khám phá của trẻ là rất quan trọng, và việc yêu thích sự sạch sẽ không nên trở thành rào cản đối với khả năng sáng tạo của chúng.
Tôn trọng sự ham muốn khám phá của trẻ là rất quan trọng
Lợi ích của việc nghịch bẩn đối với trẻ em:
Trẻ em vui vẻ hơn khi được "nghịch bẩn"
Việc chơi trong bùn đất không chỉ đơn thuần là một hoạt động giải trí, mà còn mang đến nhiều lợi ích cho tinh thần của trẻ. Các nghiên cứu cho thấy rằng trong đất có chứa những loại vi khuẩn tự nhiên có khả năng kích thích tế bào thần kinh sản xuất serotonin. Chất này đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết tâm trạng, từ đó giúp trẻ cảm thấy thoải mái và hạnh phúc hơn. Khi trẻ được tự do nghịch ngợm, chúng không chỉ tận hưởng niềm vui, mà còn có thể cải thiện tâm trạng và giảm thiểu nguy cơ trầm cảm.
Tăng cường hệ miễn dịch nhờ nghịch bẩn
Các chuyên gia khuyến nghị rằng tiếp xúc với thiên nhiên, đặc biệt là các vi khuẩn có trong đất, có tác dụng tích cực đến sức khỏe của trẻ. Những trải nghiệm này giúp làm mạnh yếu tố miễn dịch, từ đó trẻ sẽ có một sức đề kháng tốt hơn trong việc chống lại các bệnh tật. Thực tế, có một hiện tượng được gọi là hội chứng thiếu tiếp xúc với thiên nhiên, mà ngày nay ngày càng gia tăng do thói quen sử dụng công nghệ. Trẻ em ít thời gian vui chơi ngoài trời có nguy cơ mắc các vấn đề như khó tập trung, trầm cảm, và thậm chí thừa cân.
Lợi ích từ việc vui chơi ngoài trời
Những em bé thường xuyên chơi đùa ngoài trời thường tỏ ra vui vẻ và hạnh phúc hơn. Điều này không chỉ dẫn đến mức huyết áp thấp mà còn giúp giảm stress một cách hiệu quả. Thời gian bên ngoài mang lại cơ hội cho trẻ giao tiếp và tương tác xã hội, từ đó phát triển các kỹ năng sống thiết yếu.
Phát triển tính cách qua những cuộc phiêu lưu ngoài trời
Khi trẻ được khuyến khích khám phá và lãnh đạo chính mình trong những trò chơi ngoài trời, chúng sẽ dần trở nên tò mò và ưa thích mạo hiểm. Sự tự tin trong việc chấp nhận thử thách và biết tạo động lực cho bản thân cũng sẽ được hình thành. Điều này rất quan trọng trong việc xây dựng nhân cách, giúp trẻ có thể đối mặt với những khó khăn trong tương lai một cách hiệu quả hơn.
Tóm lại, nghịch bẩn không chỉ mang lại niềm vui mà còn là yếu tố then chốt trong việc phát triển toàn diện của trẻ. Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động bên ngoài là điều cần thiết để tạo nên một thế hệ khỏe mạnh và hạnh phúc.
