Ngày 10/12, với 448/450 đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Dân số. Luật mới gồm 8 chương, 30 điều và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026.
Trước khi biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã trình bày tóm tắt dự thảo luật sau khi tiếp thu và chỉnh lý. Theo Bộ trưởng, dự án Luật Dân số lần này đánh dấu sự chuyển biến căn bản, khi trọng tâm chính sách dân số được chuyển từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Luật mới giải quyết đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, thích ứng với già hóa dân số và nâng cao chất lượng dân số, gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội.
Về điều chỉnh chính sách dân số của Nhà nước, Chính phủ đã tiếp thu và hoàn thiện dự thảo luật, bổ sung các quy định mang tính nguyên tắc và định hướng chung, thể hiện các nhóm chính sách tổng thể vĩ mô của công tác dân số, bám sát đường lối và chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Ngoài ra, luật cũng quy định các giải pháp nhằm duy trì mức sinh thay thế, thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số, tiếp cận theo vòng đời, đồng thời đảm bảo các biện pháp dài hạn, căn cơ và khả thi, dựa trên đánh giá thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế được chọn lọc.
Về chính sách duy trì mức sinh thay thế, dự thảo luật bổ sung các quy định mang tính khung định hướng chính sách tổng thể, bao gồm các chính sách về giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nhà ở và các chính sách khác, nhằm tăng tỉ lệ sinh và đạt mức sinh thay thế bền vững.
Các biện pháp hỗ trợ được phân theo nhóm đối tượng và địa phương, đồng thời ưu tiên trong việc thuê, mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội theo quy định pháp luật. Cụ thể, theo luật mới, thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ sinh con thứ hai là 7 tháng, trong khi lao động nam được nghỉ 10 ngày làm việc khi vợ sinh con.
Ngoài ra, luật còn quy định hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với: phụ nữ dân tộc thiểu số ít người, phụ nữ sinh con ở các tỉnh, thành có mức sinh thấp hơn mức sinh thay thế, và phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi. Những người có từ 2 con đẻ trở lên cũng được ưu tiên mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội theo pháp luật. Các biện pháp khác sẽ do Chính phủ quyết định. Như vậy, so với quy định hiện hành, thời gian nghỉ thai sản của lao động nữ khi sinh con thứ hai tăng thêm 1 tháng, và lao động nam cũng được tăng thời gian nghỉ khi vợ sinh con.
