''Canh nhất chớ tham ăn''
Người xưa rất coi trọng chuyện ăn uống, văn hóa ẩm thực của xã hội xưa chú trọng đến sự hài hòa, thủy hỏa tương phối, ngũ vị cân bằng. Thế nên người xưa luôn cho rằng ăn uống phải có thời điểm thích hợp.
Từ xưa con người đã có ý thức ăn sáng đủ chất vì họ chỉ ăn hai bữa một ngày nên bữa sáng rất được xem trọng. Bữa sáng của họ không chỉ được chế biến tươi ngon mà còn phong phú, đa dạng và đầy đủ về dinh dưỡng.
Bữa ăn thứ hai trong ngày thì có phần sơ sài hơn một chút. Nhưng có một điểm lạ đó là dù giàu hay nghèo thì người xưa sẽ không ăn sau canh nhất.
Họ chú trọng thuận theo thiên đạo, dù là việc lớn như việc lên ngôi của hoàng đế hay việc nhỏ như sinh hoạt ăn uống của thường dân thì họ đều chú ý đến việc thuận theo tự nhiên và đạo trời.
“Canh nhất chớ tham ăn” là quy ước cổ xưa để thuận theo đạo trời. Khi đến canh nhất, tức là khoảng 19 giờ đến 21 giờ tối, về cơ bản lúc này chỉ tắm rửa sạch sẽ đi ngủ, không giống như hiện đại thành thị thanh niên, sau giờ tan sở có rất nhiều hoạt động giải trí vui chơi.
Canh nhất là giờ nghỉ ngơi, nếu ăn vào giờ này sẽ tăng gánh nặng cho dạ dày và đường ruột. Một chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp con người khỏe mạnh hơn. Thế nên bữa tối theo các cụ ngày xưa là nên ăn uống vừa phải, không nên tham ăn.
"Canh ba chớ tham dục''
Canh ba chính là từ 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng, tức đã là đêm khuya. Tình dục chính là bản tính của con người, nhưng nếu bản tính này bộc phát không đúng lúc sẽ có hại cho cơ thể của con người.
Canh ba đã là đêm khuya, theo quan niệm của người xưa, canh ba là thời điểm âm khí ở mức cao nhất trong ngày, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe thể chất của nam giới. Thời điểm âm khí nặng nề dễ thu hút những thứ ô uế nhất, người xưa cho rằng nếu đến canh ba mà người vẫn chưa ngủ thì người đó là người ô uế.
Dù quan niệm này ở thời nay không còn thấy đúng nhưng ở một góc độ nào đó có thể hiểu được. Buổi tối 11 giờ đêm chính là thời gian gan thải độc nên sau 11h giờ tối mà gan không được hoạt động bình thường thì từ đó bỏ lỡ thời điểm vàng giải độc, ảnh hưởng đến sức khỏe.
Mặt khác thức khuya dẫn đến thời gian ngủ không đủ, cơ thể con người ban ngày đã làm việc nhiều nếu đêm không ngủ đủ giấc sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.Đi ngủ muộn hơn 11 giờ đem sẽ gây ra biết bao nhiêu vấn đề cho cơ thể con người, xem ra câu “Canh ba chớ tham dâm” của người xưa quả thực rất đáng để con người hiện đại học hỏi.
