Ăn tối trễ – khi dạ dày không kịp “nghỉ ngơi”
Cơ thể con người được thiết kế với một nhịp sinh học khá rõ ràng. Ban ngày là thời gian hoạt động và tiêu thụ năng lượng, ban đêm là thời gian nghỉ ngơi, phục hồi. Khi bạn ăn tối quá muộn, đặc biệt là chỉ vài chục phút trước khi ngủ, hệ tiêu hóa phải làm việc quá giờ, không kịp hoàn thành chu trình xử lý thức ăn trước khi cơ thể bước vào trạng thái nghỉ ngơi sâu.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Medicine năm 2016 cho thấy, những người ăn tối muộn (sau 8 giờ) và đi ngủ trong vòng 3 giờ sau ăn, đặc biệt khi không có bất kỳ hoạt động vận động nhẹ nào, có nguy cơ ung thư dạ dày cao hơn gấp 7,4 lần so với nhóm ăn uống và sinh hoạt điều độ. Lý do là thức ăn tồn đọng lâu trong dạ dày dễ tạo môi trường thuận lợi cho acid dịch vị tăng tiết, làm tổn thương niêm mạc, lâu dài dẫn đến viêm mạn tính và biến đổi tế bào.
Khi “thủ phạm” là thói quen tích tụ
Ung thư dạ dày không xuất hiện ngay sau vài lần ăn muộn, nhưng những thói quen duy trì nhiều năm sẽ âm thầm gây hại. Ăn muộn đi kèm việc nằm nghỉ hoặc dùng điện thoại ngay sau bữa ăn khiến quá trình tiêu hóa bị trì trệ, thức ăn lưu lại trong dạ dày lâu hơn. Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày – thực quản mà còn tạo điều kiện cho các tác nhân gây hại, trong đó có vi khuẩn Helicobacter pylori (HP), phát triển mạnh mẽ.
Theo thống kê của Cục Y tế Quốc dân Đài Loan, ung thư dạ dày nằm trong nhóm 10 loại ung thư phổ biến nhất tại nước này. Nhiễm HP là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất, với khả năng làm tăng nguy cơ mắc bệnh gấp 5,6 lần so với người không nhiễm. Khi cộng thêm yếu tố ăn uống không điều độ, đặc biệt là ăn tối muộn, tác động tiêu cực này càng nhân lên.
Nhóm nguy cơ cao – ai cần đặc biệt chú ý?
Không phải ai cũng chịu tác động như nhau từ thói quen ăn tối muộn. Với những người có tiền sử gia đình từng mắc ung thư dạ dày, nguy cơ thường cao hơn do yếu tố di truyền. Những ai từng bị viêm loét dạ dày – tá tràng hay trào ngược dạ dày – thực quản cũng cần cảnh giác, bởi niêm mạc dạ dày vốn đã nhạy cảm và dễ tổn thương. Đặc biệt, tình trạng nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori nếu chưa được điều trị triệt để sẽ khiến nguy cơ này tăng lên đáng kể. Ngoài ra, những người làm việc theo ca đêm hoặc thường xuyên ăn uống thất thường, ít vận động, cũng thuộc nhóm dễ bị ảnh hưởng. Với họ, chỉ một thói quen nhỏ như ăn tối trễ, kết hợp cùng lối sống thiếu điều độ, có thể trở thành “mồi lửa” cho những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong tương lai.
Những điều nên làm để bảo vệ dạ dày
Thay đổi giờ ăn là bước đơn giản nhưng hiệu quả. Một bữa tối trước 8 giờ giúp dạ dày có đủ thời gian tiêu hóa trước khi bạn chìm vào giấc ngủ. Nếu vì công việc mà đôi khi phải ăn muộn, hãy ưu tiên những món nhẹ, dễ tiêu, và cố gắng để cơ thể có ít nhất hai đến ba giờ nghỉ ngơi trước khi lên giường. Sau khi ăn, chỉ cần một vòng đi bộ chậm quanh nhà hoặc vài động tác giãn cơ cũng đủ giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn. Quan trọng không kém là việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là xét nghiệm và điều trị dứt điểm vi khuẩn HP nếu có. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc loại bỏ sớm tác nhân này giúp giảm đáng kể nguy cơ ung thư dạ dày. Khi duy trì được những thói quen này, bạn sẽ không chỉ bảo vệ dạ dày mà còn cải thiện được chất lượng giấc ngủ và sức khỏe nói chung.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Ung thư dạ dày thường tiến triển âm thầm và chỉ được phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị phức tạp và tốn kém. Điều đáng mừng là nhiều yếu tố nguy cơ, trong đó có giờ ăn và thói quen sinh hoạt, hoàn toàn có thể thay đổi được.
Ăn tối sớm hơn không chỉ là chuyện “đúng giờ” mà còn là cách tôn trọng nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể. Khi dạ dày được nghỉ ngơi đủ, hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhàng, ngủ ngon hơn và giảm thiểu nhiều rủi ro sức khỏe lâu dài.
Một bữa tối đúng giờ, một vài phút đi bộ nhẹ sau khi ăn và ý thức bảo vệ dạ dày mỗi ngày – đó là ba điều đơn giản nhưng có thể giúp bạn tránh xa nguy cơ ung thư dạ dày. Đừng để thói quen ăn muộn trở thành “món nợ sức khỏe” mà sau này bạn phải trả giá.
