Qua các thí nghiệm và quan sát, nhóm nghiên cứu tại Đại học Harvard đã phát hiện ra rằng, mặc dù đọc sách là một phương pháp tiếp nhận kiến thức hữu ích, nhưng chỉ dừng lại ở việc này thì không phải là phương pháp tối ưu nhất để thúc đẩy sự phát triển trí não của trẻ em.
Trái lại, việc áp dụng nhiều phương pháp tương tác và học tập khác nhau lại mang lại ảnh hưởng mạnh mẽ hơn đến sự phát triển trí não. Đặc biệt, những cuộc trò chuyện và tương tác nhiều hơn với trẻ em đã cho thấy tác động bất ngờ và tích cực.
Hình thức trò chuyện có thể diễn ra ở bất kỳ thời điểm và địa điểm nào, và thực sự mang lại lợi ích đáng kể cho sự phát triển trí não của trẻ.
Trong một cuộc khảo sát, Tiến sĩ Dana Suskind từ Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng, các bậc phụ huynh đến từ những gia đình khá giả thường có xu hướng giao tiếp với con cái nhiều hơn, sử dụng ngôn ngữ phong phú và phức tạp hơn. Sự khác biệt về khối lượng từ vựng mà trẻ em nghe được trước 3 tuổi giữa những gia đình giàu có và nghèo khó có thể lên tới khoảng 30 triệu từ.
Do đó, sau 3 tuổi, sẽ xuất hiện một sự khác biệt rõ rệt trong sự phát triển trí tuệ giữa trẻ em thuộc các gia đình nghèo và các gia đình có điều kiện kinh tế tốt.
Hình thức trò chuyện có thể diễn ra ở bất kỳ thời điểm và địa điểm nào
Để giảm bớt khoảng cách này và thúc đẩy sự phát triển trí não cho trẻ, phụ huynh cần tích cực giao tiếp với con cái nhiều hơn, từ đó giúp mở rộng vốn từ vựng của trẻ theo hướng phong phú và có tính chất hướng dẫn cụ thể.
Ngay sau khi chào đời, một đứa trẻ có thể hình thành từ 700 đến 1.000 kết nối thần kinh mỗi giây. Chính vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị rằng việc tận dụng ngôn ngữ để kích thích sự phát triển não bộ của trẻ cần được ưu tiên trước khi trẻ lên 3 tuổi.
Phụ huynh có thể áp dụng những nguyên tắc sau đây để giao tiếp hiệu quả và mang lại nhiều lợi ích hơn cho con cái.
- Thấu hiểu cảm xúc: Chú ý và cảm nhận những gì trẻ đang trải nghiệm.
- Giao tiếp phong phú: Thêm vào nhiều từ ngữ mô tả khi trò chuyện với trẻ.
- Cùng nhau tham gia: Đảm bảo cuộc trò chuyện diễn ra luân phiên, tạo cơ hội cho trẻ tương tác.
Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đề xuất ba phương pháp thiết thực khác giúp phụ huynh nâng cao sự phát triển trí tuệ cho con cái.
Chơi nhiều trò chơi mang tính giáo dục cùng con
Đối với các bé, phụ huynh nên cho trẻ tham gia nhiều loại trò chơi đa dạng như xếp hình, mê cung, chơi ú òa, hay dán hình. Những trò chơi này không chỉ mang lại niềm vui và sự thư giãn mà còn hỗ trợ hiệu quả trong việc kích thích sự phát triển trí não của trẻ.
Khi trẻ lớn lên, phụ huynh có thể giới thiệu cho trẻ những trò chơi thách thức trí tuệ như Sudoku, Rubik's Cube, cờ tỷ phú, hay Lego. Những trò chơi này yêu cầu trẻ phải tập trung tối đa, sử dụng khả năng quan sát, trí nhớ và tư duy không gian một cách sáng tạo. Việc thường xuyên tham gia vào các trò chơi này sẽ góp phần giúp bộ não của trẻ phát triển mạnh mẽ hơn.
Trẻ em thường rất thích khám phá và có thể chơi một mình trong thời gian dài. Mỗi khi trẻ chú tâm vào một trò chơi cụ thể, dù đó là hoạt động đơn giản hay phức tạp, điều này đều có thể giúp trẻ phát triển trí não một cách tự nhiên. Những hoạt động kích thích tư duy này sẽ dần nâng cao khả năng tư duy, sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề của trẻ.
Chơi nhiều trò chơi mang tính giáo dục cùng con
Chú ý đến chế độ ăn của trẻ trong từng bữa ăn
Nếu chế độ ăn uống của trẻ được tối ưu hóa và cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, thì sự phát triển trí não sẽ diễn ra một cách tự nhiên và hiệu quả hơn.
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ nên ưu tiên bao gồm các nguồn protein, thực phẩm giàu axit béo không bão hòa, ngũ cốc nguyên hạt, cùng với các thực phẩm chứa sắt và kẽm. Ngoài ra, việc bổ sung trái cây, rau củ tươi, đậu và sản phẩm từ đậu nành cũng rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện.
Protein đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và phát triển trí não của trẻ. Do đó, nên đưa vào khẩu phần ăn hàng ngày các thực phẩm như trứng, sữa, sữa chua, cá, thịt gà và thịt bò nạc.
Axit béo omega-3 cũng rất có lợi cho sự phát triển trí não. Các bậc phụ huynh nên cho trẻ ăn cá biển khoảng hai lần mỗi tuần, đặc biệt là cá hồi và cá tuyết.
Ngũ cốc nguyên hạt, giàu vitamin B, có tác động tích cực đến hệ thần kinh của trẻ, giúp cải thiện chức năng tư duy và khả năng học hỏi.
Do đó, bên cạnh việc sử dụng cơm và mì thông thường, các bậc phụ huynh nên thêm vào thực đơn của trẻ những loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch và bánh mì nguyên hạt để cung cấp dinh dưỡng đa dạng hơn.
Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao khả năng chú ý và trí nhớ của trẻ, trong khi kẽm có tác dụng kích thích sự phát triển trí tuệ một cách mạnh mẽ.
Do đó, các thực phẩm như gan động vật, thịt nạc, rau bina, hàu, bí ngô và nhiều loại khác cũng nên được đưa vào khẩu phần ăn của trẻ, lý tưởng là từ 1 đến 2 lần mỗi tuần.
Thêm vào đó, việc đưa vào chế độ ăn uống các loại trái cây, rau củ và sản phẩm từ đậu nành cũng rất cần thiết.
Chú ý đến chế độ ăn của trẻ trong từng bữa ăn
Đưa trẻ đi chơi thường xuyên hơn
Việc thường xuyên đưa trẻ ra ngoài chơi có ảnh hưởng tích cực đáng kể đến sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Công viên, khu vườn, trang trại, sở thú, khu rừng và các làng quê
Môi trường ngoài trời này tràn ngập âm thanh, màu sắc, hương vị và cảm giác phong phú, có khả năng kích thích sự kết nối và thúc đẩy sự phát triển của các tế bào thần kinh trong não bộ của trẻ.
Ngoài ra, môi trường tự nhiên còn góp phần làm giảm căng thẳng. Việc duy trì tâm trạng tích cực sẽ hỗ trợ trẻ trong việc phát triển trí não hiệu quả hơn.
Khám phá các viện bảo tàng, trải nghiệm mua sắm tại siêu thị và trung tâm thương mại, cũng như du lịch đến những thành phố và quốc gia đa dạng.
Khi tham quan viện bảo tàng, trẻ sẽ có dịp chiêm ngưỡng những di tích lịch sử và kiệt tác nghệ thuật. Còn tại siêu thị, trẻ có thể khám phá nhiều loại hàng hóa và hiểu rõ hơn về quy trình mua sắm.
Khi có cơ hội khám phá các thành phố khác nhau, trẻ sẽ được trải nghiệm đa dạng nền văn hóa, điều này sẽ góp phần mở rộng tầm nhìn và nhận thức của trẻ một cách phong phú.
Cần thường xuyên ghé thăm các khu vui chơi giải trí
Giao lưu với các trẻ em khác tại công viên, chia sẻ đồ chơi và trao đổi, chào hỏi với hàng xóm trong cộng đồng có thể nâng cao kỹ năng giao tiếp. Điều này sẽ hỗ trợ sự phát triển của các vùng não bộ liên quan đến việc quản lý cảm xúc và nhận thức xã hội.
Sự phát triển não bộ của trẻ không thể xảy ra qua đêm, mà cần sự kiên nhẫn và bền bỉ từ phía cha mẹ. Bố mẹ nên thường xuyên trò chuyện với con về cuộc sống, tham gia đọc sách và chơi đùa cùng nhau, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ phát triển trí tuệ và lớn lên một cách khỏe mạnh.
