Theo BS. TS. Từ Ngữ, Phó Chủ tịch – Tổng thư ký Hội Dinh dưỡng Việt Nam: Nước chiếm khoảng 65% trọng lượng cơ thể. Để bổ sung đủ lượng nước cần thiết phù hợp với từng người, ta phải tính đến độ tuổi, giới tính và mức độ hoạt động thể chất. Chỉ cần cơ thể thiếu hụt 2% lượng nước, lập tức chúng ta sẽ cảm thấy mệt mỏi, uể oải do cơ chế phản ứng tự nhiên của cơ thể.
Không khí oi bức vào mùa hè dễ khiến bạn cảm thấy "bốc hỏa", để tỉnh táo và sảng khoái hơn nhiều người sẽ lựa chọn thưởng thức một ly nước lạnh, một quả dừa tươi mát bổ. Tuy nhiên việc uống nước lạnh quá nhiều trong mùa hè thực sự có thể đem lại những tác dụng phụ nguy hiểm.
Kiểu uống nước vào mùa hè như "thuốc độc" có thể gây sốc nhiệt, đột quỵ
Uống nhiều nước lạnh vào ngày nóng
Vào những ngày nóng, thói quen phổ biến nhất của các gia đình đó là vừa ăn vừa uống một ly nước lạnh. Thói quen này có thể giúp cơ thể hấp thu, điều hòa nhiệt độ. Tuy nhiên theo PGS-TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia: Việc uống đồ lạnh quá mức có thể khiến các vi mạch trong dạ dày và ruột co thắt lại từ đó làm giảm chức năng tiêu hóa tức thì.
Ngoài ra, còn một thói quen khác cũng rất nguy hiểm vào mùa hè đó là uống nước đá khi vừa đi nắng về. Đồ uống lạnh có thể khiến nhiệt độ trong cơ thể bị thay đổi đột ngột, có thể dẫn đến tình trạng sốc nhiệt, với triệu chứng là chóng mặt, buồn nôn.
Trong mùa hè tốt nhất vẫn nên uống nước ở nhiệt độ thường, hoặc thi thoảng có thể sử dụng nước mát khi cơ thể ở trong trạng thái khỏe mạnh.
Uống quá nhiều nước trong một lúc
Nước từ lâu đã được coi là liều thuốc tốt nhất trên đời. Rõ ràng việc uống ít nước là không tốt, nhưng nếu uống nước quá nhiều sẽ khiến cơ thể chúng ta bị tổn thương nhiều hơn.
Uống nhiều nước có thể gây ra tình trạng ngộ độc nước, hay còn gọi là hạ natri máu. Các triệu chứng bao gồm đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, tăng huyết áp, buồn ngủ, yếu cơ, chuột rút, mất cảm giác, dạ dày khó chịu, chướng bụng. Trường hợp nặng có thể gây phù não, rối loạn thần kinh, hôn mê hoặc tử vong.
Đặc biệt, uống quá nhiều nước cũng sẽ làm tăng gánh nặng cho thận. Uống quá nhiều nước đồng nghĩa với việc thận phải lọc nhiều hơn, điều này sẽ làm thận bị quá tải.
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Hoàng (Bệnh viện Quân Y 110), liều lượng uống nước đúng nhất được tính theo công thức, tối thiểu là 0,4 lít nước cho mỗi 10kg cân nặng của cơ thể. Ví dụ, nếu ai có cân nặng là 50kg thì cần uống 2 lít nước mỗi ngày, còn nếu ai có cân nặng là 60kg thì cần uống 2,4 lít nước mỗi ngày.
Lạm dụng nước dừa để giải nhiệt
Trong Đông y, nước dừa thuộc âm, có vị ngọt ấm, không độc, giúp tăng cường khí lực, tươi nhuận nhan sắc, giải nhiệt, làm mát cơ thể nhanh... Uống nước dừa vào mùa hè có tác dụng giải nhiệt, bù nước rất tốt nhưng nếu mọi người uống liên tục, uống quá nhiều một lúc sẽ ảnh hưởng nguy hiểm cho sức khỏe.
Theo lương y Vũ Quốc Trung (Hội Đông y Việt Nam), dừa và những loại quả nhiều nước đều có tính mát. Người nào mới đi nắng về thì không nên ăn, uống nhiều nước dừa vì có thể gây sốc nhiệt.
Nước dừa tốt nhưng mỗi tuần cũng chỉ nên uống khoảng 3-4 quả. Nếu uống nước dừa với liều lượng vượt quá mức cho phép, sẽ gây giảm huyết áp nhanh chóng và làm mềm yếu gân cơ. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với những người tập luyện thể thao và không nên lạm dụng chất điện giải này. Nếu không, sẽ làm giảm hiệu quả tập luyện, làm cho cơ thể mệt mỏi hơn và khi kết hợp với thời tiết nắng nóng đỉnh điểm, sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Dùng bia, rượu lạnh để giải nhiệt
Phát ngôn viên của Viện dinh dưỡng và Chế độ ăn của Mỹ, bà Heather Mangieri, rượu bia được cho là thuốc lợi tiểu vì chúng làm tăng lượng nước tiểu, tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến nguy cơ mất nước cho cơ thể. Ngoài ra, bia, rượu vốn được coi là thức uống không tốt cho gan, có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan vì thế thói quen giải nhiệt bằng bia, rượu lạnh thực sự vô cùng nguy hiểm.
Uống bao nhiêu nước là đủ?
Bác sĩ Vũ cho biết, trung bình mỗi người trưởng thành cần 6 - 8 cốc nước mỗi ngày (tương đương 1,5 lít). Nhu cầu nước còn tùy theo độ tuổi, cân nặng, thời tiết, điều kiện sinh hoạt, tình trạng lao động, tình trạng sinh lý...
Cụ thể, theo cân nặng, trẻ em từ 1 đến 10 kg có nhu cầu nước là 100ml/kg. Trẻ em từ 11 đến 20 kg cần khoảng 1.000 ml + 50 ml nước cho mỗi 10 kg cân nặng tăng lên. Trẻ từ 21 kg trở lên cần khoảng 1.500ml + 20ml/kg cho mỗi 20kg cân nặng tăng lên. Với trẻ vị thành niên, từ 10 đến 18 tuổi, nhu cầu nước là 40ml/kg.
Người từ 19 đến 30 tuổi hoạt động thể lực nặng thì nhu cầu nước là 40ml/kg; từ 19 đến 55 tuổi hoạt động thể lực trung bình nhu cầu nước là 35ml/kg. Người trưởng thành trên 55 tuổi nhu cầu nước là 30ml/kg + 15ml/kg cho mỗi 20 kg cân nặng tăng lên.
Theo bác sĩ Vũ, có nhiều cách bổ sung nước cho cơ thể, bằng ăn hoặc uống. Thông dụng nhất là uống nước đun sôi để nguội, nước lọc đóng chai. Muốn nước lọc có hương vị tự nhiên dễ uống, mọi người có thể cho thêm vào nước vài lát chanh, dâu tây, dưa chuột hoặc lá bạc hà...
Những thức uống mùa hè như nước sâm (nấu từ các vị thuốc nam như rong biển, mía lau, rễ tranh, la hán quả, đường) có tác dụng thanh nhiệt giải độc, giải khát nhanh, an toàn. Nước dừa, nước chanh, sinh tố nếu được cho thêm một chút muối, sẽ vừa cung cấp nước, vitamin các loại chất xơ... vừa bổ sung chất điện giải bị mất.
Bên cạnh đó, ăn trái cây trực tiếp như dưa hấu, cam đào, dứa,... hoặc các loại rau như bông cải xanh, bắp cải, rau bina rất lý tưởng để giải nhiệt, cấp nước cho cơ thể, giúp da mềm mại, sáng đẹp. Sử dụng nước rau luộc hoặc nước canh trong bữa cơm cũng là cách bổ sung nước, một lượng vitamin và khoáng chất.
Một người trưởng thành có thể bài tiết 2 đến 3 lít mồ hôi mỗi giờ; mỗi ngày đào thải 1 đến 1,5 lít nước tiểu; 450 ml nước thấm qua da (không phải mồ hôi) và 250 đến 350 ml nước qua khí thở.
