Trong việc thờ cúng của người Việt thì nhiều gia đình làm cỗ mặn dâng cúng gia tiên, nhiều gia đình làm cỗ chay. Trong món cỗ chay hay mặn thì đều có thể có nước mắm bởi có nước mắm chay nước mắm mặn.
Nước mắm là thứ nước chấm đặc trưng phổ biến của người Việt. Với nhiều người, trong mâm cơm thiếu chén nước mắm thì mất ngon, không đủ vị. Vậy trong mâm cỗ cúng thì có nên đặt nước mắm vào không?
Việc thờ cúng ông bà tổ tiên là tín ngưỡng của người Việt. Có nơi quan niệm trần sao âm vậy nên việc dâng cúng cũng tương tự như làm cơm mời ông bà tổ tiên khi còn sống. Theo quan niệm này thì khi đã làm cỗ cúng cần đầy đủ như cỗ ăn. Tuy nhiên trong đó vẫn có một vài kiêng kỵ để tránh sự phàm tục trên ban thờ. Ví dụ như sẽ tránh các món có mùi hôi tanh, nặng mùi như trâu bò chó, gỏi sống, cá... Do đó việc đặt chén nước mắm vào mâm cơm cúng hay không còn tùy thuộc vào quan niệm của gia đình.
Theo góc nhìn phong thủy thờ cúng thì nơi thờ cúng cần giữ được sự trang trọng, thơm tho thanh sạch nhẹ nhàng. Bởi thế khi làm cỗ cúng, ông bà ta thường chọn những món rất truyền thống nhưng hầu hết có vị thanh thơm như bánh chưng, xôi, gà luộc, hoa quả thơm, canh măng, canh bóng, nem rán... bởi thế những thứ nặng mùi thì nên tránh. Khi đặt chén nước mắm vào mâm cỗ cúng có thể thể hiện lòng thành chỉn chu đầy đủ trong ẩm thực nhưng cũng có thể gây ra mùi khó chịu trong không gian thờ cúng. Bởi vậy gia chủ cần chú ý nếu đặt nước mắm vào nên chọn nước mắm ngon nhưng mùi nhẹ nhàng, tránh nước mắm nặng mùi sẽ làm không gian thờ cúng nặng mùi. Hơn nữa mùi của nước mắm nồng nàn có thể gây cho người đứng lễ không tập trung, dễ bị phân tâm.
Những chú ý khi dâng cỗ cúng
- Cỗ cúng nên tránh các món có mùi tanh và món kiên kỵ như gỏi sống, cá, thịt vịt, cá mè, thịt bó, thịt trâu,trứng lộn, mắm tôm...
- Cỗ cúng cần chú ý bày biện lên mâm bát đĩa dành riêng để cúng sẽ trang trọng hơn là dùng chung bát đĩa với gia đình. Khi cúng xong, trút đồ ăn từ bộ bát đĩa chuyên để cúng sang bát đia ăn của gia đình, còn bộ bát đĩa cúng lại rửa riêng rồi cất chỗ riêng.
- Chú ý không đặt mâm cỗ cúng quá lâu ở ban thờ vì sẽ thu hút ruồi muỗi đến làm ảnh hưởng không khí phòng thờ và làm mất vệ sinh đồ cúng
- Người cúng nên chú ý ăn mặc gọn gàng chỉn chu kín đáo khi đứng cúng lễ
- Tránh để tàn hương rơi vào thức ăn cúng lễ vì sẽ gây mất vệ sinh khi thụ lộc đồ cúng
*Thông tin tham khảo chiêm nghiệm