Làng nghề thủ công mỹ nghệ Đồng Kỵ, Từ Sơn, Bắc Ninh là nhắc đến làng nghề truyền thống có tuổi đời lên đến 300 năm. Nơi đây chính là địa chỉ tin tưởng nơi các đại gia khét tiếng tìm đến đặt hàng những món đồ xa xỉ để trang hoàng khu biệt phủ vương giả của mình.
Đến đầu những năm 2.000, Đồng Kỵ được xem là khu vực kinh tế trọng điểm của huyện Từ Sơn và tỉnh Bắc Ninh. Nơi đây có biệt thự phủ từ đầu làng đến cuối làng, số lượng tỷ phú, giám đốc tại ngôi làng này đếm không xuể. Nếu không là biệt phủ thì người dân nơi đây cũng xây nhà lầu, đi xe hơi.
Uớc tính có tới gần 400 công ty hợp tác xã chuyên sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ tại ngôi làng này. Và cứ khoảng 10 hộ dân lại có một giám đốc công ty hay xí nghiệp, thậm chí trong một gia đình có cả bố và con trai đều làm giám đốc với hai nhà xưởng riêng biệt.
Sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ được làm hết sức khéo léo, cầu kỳ từ khâu chọn nguyên liệu gỗ đến khâu chạm khắc và hoàn thiện. Người thợ với đôi bàn tay khéo léo tỉ mỉ chạm khắc những nét hoa văn độc đáo hay hình những con rồng, con phượng… tạo thành những sản phẩm có đường nét tinh xảo.
Vậy nên nơi đây luôn là địa chỉ tin tưởng của rất nhiều đơn vị thi công, thiết kế cũng như các đại gia khét tiếng tìm đến để đặt hàng những mẫu tượng gỗ, phù điêu gỗ... để trang hoàng khu biệt phủ xa hoa, vương giả của mình.
Những khu đô thị với biệt thự liền kề mọc lên san sát ngay trong làng. Không còn nhà chịu cảnh nhà tranh vách đất như ngày trước, người dân đầu tư sửa sang nhà cửa với những nhà lầu 5 - 7 tầng theo lối kiến trúc châu Âu sang trọng khiến ai đi qua ngôi làng này cũng choáng ngợp về độ phát triển và giàu có của người dân nơi đây.
Trên các trang rao vặt, hầu như không có tin nào về bán đất tại đây. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc người dân làng Đồng Kỵ giữ đất mở xưởng, cơ sở sản xuất, cửa hàng để kinh doanh.
Sự phát triển “nóng” của làng nghề đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ kéo dài đến những năm 2015 thì bắt đầu có dấu hiệu chững lại. Nguyên nhân do hàng hóa sản xuất ra nhiều song đầu ra hạn chế, thị trường xuất khẩu chính là Trung Quốc nay tụt dốc thê thảm; lượng khách mua ngày một ít đi. Đặc biệt từ cuối năm 2018 và đầu năm 2019, đã có không ít cửa hàng phải đóng cửa, nhà nào còn mở thì cũng đìu hiu, vắng vẻ, khách xem hàng đã ít, khách mua hàng lại càng ít hơn.
Trước tình trạng đìu hiu ở làng nghề Đồng Kỵ, người dân đang phải thay đổi các mẫu mã, chủng loại gỗ làm sao để có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để thuận lợi cho khách hàng kiểm chứng chất lượng sản phẩm. Ngoài ra là thay đổi tư duy, cải thiện công nghệ máy móc.Giải được bài toán thị trường, đồ gỗ Đồng Kỵ sẽ bước sang thời kỳ phát triển mới để giữ vững danh hiệu "làng tỷ phú" nức tiếng từ trước đến nay.