Cá cơm than còn có tên gọi khác là cá cơm Trung Hoa, cá cơm đen. Đây là giống cá nhỏ, có mình hình trụ tròn, thịt mềm, thân dài chừng 6-8cm, có hai sọc đen chạy dài khắp 2 bên lườn, mắt rất to, không có màng, khoảng cách hai mắt lớn, khe mang rất rộng, 2 hàm đều có răng nhỏ,…
Loại cá này thường xuất hiện nhiều nhất vào tháng 3 âm lịch hàng năm và xuất hiện nhiều ở khu vực miền Trung. Người dân vẫn thường gọi chúng là cá cơm than để phân biệt với các loại cá cơm khác mình trắng, nhỏ.
Trước đây cá cơm than chỉ được dùng làm nước mắm nên ít người biết đến. Tuy nhiên những năm gần đây cá cơm than trở thành đặc sản nổi tiếng được chị em nội trợ ưa chuộng. Vì vậy mà giá thành của chúng cao hơn trước rất nhiều. Cá cơm than tươi có giá là 100.000 đồng/kg còn loại khô có giá 170.000 đồng/kg. Loại khô được nhiều người tin dùng hơn vì chúng tiện lợi, bất cứ nơi đâu cũng thấy bán.
Từ cá cơm than có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon và dân dã như chiên, nấu canh, xào khô… Tất cả đều thơm ngon và mang hương vị của biển cả.
Cho dù chế biến thành món ăn nào thì cá cơm than cũng thơm ngon. Nhưng ấn tượng nhất vẫn là nước mắm. Giống cá này chứa tới hơn 61% đạm và chỉ 3,3% chất béo. Vì vậy mà nước mắm được sản xuất từ loại cá này có độ đạm cao, vị ngọt hậu rõ.
Để có được nước mắm cá cơm than thơm ngon nhất cần chọn lọc kỹ những con cá cơm than to béo, rửa sạch và ướp với muối tinh khiết rồi ủ chượp trong vòng 1 năm. Những giọt mắm rin đầu tiên sau 12 tháng ủ chượp chính là những giọt nước mắm tươi ngon nhất.
Trong cá cơm than có chứa nhiều axit béo omega-3, protein, vitamin và khoáng chất giúp duy trì sức khỏe tốt. Ngoài ra, cá cơm than còn chứa canxi, sắt, magie, phốt pho, kali, natri và kẽm.
Theo nghiên cứu cho thấy liên kết peptid trong cá cơm thấp và phân phối đều. Chính vì vậy lượng protein của cá dễ hấp thụ và đồng hòa nhiều hơn. Không chỉ vậy, chúng chứa một lượng lớn chất béo không bão hòa. Có thể làm giảm cholesterol LDL (có hại) giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, đau tim và đột quỵ.
Canxi và vitamin A được tìm thấy trong cá cơm có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của xương. Nó có lợi trong việc chống lại sự thoái hóa xương. Đồng thời canxi có vai trò không thể thiếu trong việc bảo vệ răng khỏi sự suy yếu và giữ cho răng khỏe mạnh.
