Loài hoa bước ra từ truyền thuyết
Thiên Sơn tuyết liên là loài hoa được nhiều người biết tới qua tác phẩm phim kiếm hiệp Trung Quốc. Câu chuyện trong tác phẩm văn học của loài hoa này gắn liền với sự huyền ảo và công dụng cải lão hoàn đồng, chữa lành vết thương.
Ngỡ tưởng loài hoa này chỉ có trong tưởng tượng của nhà văn nhưng hóa ra chúng có thật ngoài đời, chỉ là không phải để cải lão hoàn đồng. Hoa sen cảu Thiên Sơn mọc ở vùng núi cao lạnh lẽo. Năm 2018, sen tuyết được thấy tại núi cao trên đỉnh Thiên Sơn, Trung Quốc. Đến năm 2020, Thiên Sơn tuyết liên tiếp tục được phát hiện ở Dzungarian Gobi, núi Baitag Bogd, Mông Cổ, cách Thiên Sơn khoảng 250km.
Loài hoa này đặc biệt và hiếm là vì 7 năm mới nở một lần và mỗi lần nở chỉ kéo dài vài ngày. Thế nên tìm kiếm và thu hoạch sen tuyết Thiên Sơn rất khó khăn, mất nhiều công sức. Bởi vậy giá của hoa sen tuyết rất cao.
Không chỉ có trong truyền thuyết, loài hoa này có thật
Vẻ đẹp của sen tuyết
Hoa sen tuyết có vẻ ngoài độc đáo, những cánh hoa màu trắng vàng, nhụy hoa đỏ tím, mọc trên tuyết trắng. Bông hoa sen tuyết có kích thước tương tự những bông hoa sen thông thường. Loài hoa sen tuyết này phát triển và ra hoa trong tuyết của núi cao nên được gọi là sen tuyết. Nơi sinh sống của sen tuyết là những dãy núi đá phủ tuyết trắng quanh năm, cao từ 2.500m đến 4.000m, tập trung chủ yếu ở Tân Cương và Tây Tạng (Trung Quốc).
Sen tuyết thường mọc ra từ khe núi, mỏm đá nên càng trở thành loài hoa thơ mộng. Loài hoa này sinh trưởng rất chậm, phải mất tời 5 - 7 năm và chỉ 5% số hạt có thể nảy mầm nên chúng là loại hoa quý hiếm. Hạt sen tuyết nảy mầm ở nhiệt độ 0 độ C, phát triển ở 3-5 độ C, và có thể chịu được thời tiết giá lạnh tới -21 độ C. Chính điều kiện sống khắc nghiệt này đã tạo nên sự quý hiếm và giá trị đặc biệt cho Thiên Sơn tuyết liên. Loài hoa này được xem như thực phẩm quý và có dược tính kỳ diệu.
Hoa nở trên núi lạnh lẽo
Truyển thuyết về loài hoa sen tuyết
Trong dân gian sen tuyết được ca ngợi như một loại hoa thần. Người ta kể rằng khi ăn loài hoa này thì bạn có thể cởi trần đi trong giá rét mà không bị cảm lạnh. Kỳ diệu hơn người ta cho rằng ăn hoa sen tuyết liên sẽ có thể cải lão hoàn đồng. Loài hoa này có thể chịu lạnh một cách rất phi thường, chúng sống ở núi cao và hấp thụ tinh hoa của núi tuyết nên cho rằng chúng có năng lượng thần bí.
Thực tế thì sen tuyết cũng là một thảo mộc quý có nhiều công dụng nhưng không phải là cải lão hoàn đồng như truyền thuyết như dân gian đồn thổi. Sen tuyết thực tế có công dụng như chủ trị thận hư, đau lưng, trừ phong thấp, giúp thông kinh và kích thích tuần hoàn máu như nhiều thảo mộc khác chứ không phải "thần dược" đến nỗi như truyền thuyết.
Hoa sen tuyết trên đỉnh Thiên Sơn thường được thu hoạch khi nở vào mùa tháng 7 - tháng 8 hàng năm. Sau khi hái, hoa được phơi khô dưới ánh nắng để giữ dược tính.
Vì chúng hiếm và thu hoạch khó khăn, môi trường sinh trưởng ở núi cao nên giá của sen tuyết liên trên thị trường rất cao. Hiện nay người ta đã có thể trồng sen tuyết liên nhân tạo, giá bán của loại này trên thị trường dao động từ vài chục tệ một bông ở Trung Quốc. Trong khi đó giá của sen tuyết tự nhiên thì lên tới hàng trăm nghìn tệ. Thế nên người ta nói chỉ nhà giàu mới săn lùng sen tuyết liên. Một số đại gia người Việt cũng săn lùng mua sen tuyết liên với giá 4 đến 5 triệu đồng, còn nếu mua theo cân thường dao động từ 100 đến 120 triệu đồng/kg.
Chính vì việc khai thác tuyết liên để bán nên từ năm 2020 Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), cảnh báo sen tuyết đối diện nguy cơ tuyệt chủng do bị khai thác quá mức để làm thuốc cổ truyền. Chính quyền Trung Quốc cũng đã liệt kê sen tuyết vào nhóm thực vật hoang dã cần được bảo vệ. Ngày nay những người du lịch Tây Tạng vẫn không ngừng săn tìm sen tuyết liên để được ngắm nhìn chúng.
