Một nghiên cứu tiên tiến đã phát hiện rằng tinh bột kháng, có mặt trong những thực phẩm quen thuộc như yến mạch và đặc biệt là chuối xanh, có khả năng giảm nguy cơ phát triển một số loại ung thư đáng kể. Phát hiện này xuất phát từ thử nghiệm CAPP2, với sự tham gia của gần 1.000 người mắc hội chứng Lynch từ nhiều quốc gia khác nhau. Nghiên cứu được thực hiện bởi các chuyên gia tại Đại học Newcastle và Leeds ở Australia.
Hội chứng Lynch, ảnh hưởng đến khoảng một trong số 300 người ở Vương quốc Anh, là một rối loạn di truyền có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc ung thư, chủ yếu là ung thư ruột, tử cung và buồng trứng. Những người sống chung với hội chứng này có tới 80% khả năng phát triển ung thư ruột trong suốt cuộc đời, bên cạnh việc đối mặt với các loại ung thư khác từ sớm hơn so với dân số nói chung.
Kết quả từ nghiên cứu cho thấy rằng việc tiêu thụ một liều lượng tinh bột kháng thường xuyên, hay còn gọi là chất xơ lên men, trong suốt hai năm không có ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc ung thư ruột. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là loại tinh bột này đã giúp giảm hơn một nửa tỷ lệ mắc ung thư ở các cơ quan khác trong cơ thể.
Hiệu quả bảo vệ này đặc biệt rõ rệt đối với những dạng ung thư liên quan đến hệ tiêu hóa trên, bao gồm các bệnh liên quan đến thực quản, dạ dày, đường mật, tuyến tụy và tá tràng. Một điểm đáng chú ý là tác dụng bảo vệ của tinh bột kháng vẫn tiếp tục kéo dài đến 10 năm sau khi những người tham gia ngừng việc sử dụng các chất bổ sung này.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cancer Prevention Research, được thực hiện với một kế hoạch chi tiết thông qua khảo sát mù đôi, bao gồm một giai đoạn theo dõi kéo dài 10 năm, cùng với việc thu thập dữ liệu từ các cơ quan đăng ký ung thư quốc gia trong tối đa 20 năm cho 369 người tham gia.
Tinh bột kháng là một loại carbohydrate không bị tiêu hóa tại ruột non mà thay vào đó được lên men ở ruột già, nơi chúng hỗ trợ cho sự phát triển của các vi khuẩn có lợi. Tương tự như chất xơ, tinh bột kháng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, mặt khác còn có lượng calo thấp hơn so với tinh bột truyền thống.
Giáo sư John Mathers, một nhà nghiên cứu dinh dưỡng hàng đầu tại Đại học Newcastle, cho rằng tinh bột kháng có khả năng làm giảm nguy cơ phát triển ung thư bằng cách thay đổi cách thức vi khuẩn chuyển hóa axit mật. Ông giải thích rằng: "Chúng tôi cho rằng tinh bột kháng có thể làm giảm sự hình thành ung thư thông qua cơ chế điều chỉnh quá trình chuyển hóa axit mật của vi khuẩn, từ đó giảm thiểu việc sản sinh ra các loại axit mật có thể gây hại cho DNA, dẫn đến ung thư." Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải có nhiều nghiên cứu hơn nữa để hiểu rõ về cơ chế này.
Giáo sư Mathers nhấn mạnh sự giảm thiểu đáng kể nguy cơ ung thư do tinh bột kháng mang lại, với phát hiện cho thấy loại carbohydrate này có thể làm giảm tỷ lệ mắc nhiều loại ung thư lên tới hơn 60%. Hiệu ứng này đặc biệt rõ ràng ở các bệnh ung thư liên quan đến phần trên của hệ tiêu hóa, điều này rất quan trọng vì ung thư đường tiêu hóa trên thường khó chẩn đoán và thường bị phát hiện muộn.
Ngoài ra, nghiên cứu còn cho thấy aspirin có khả năng giảm nguy cơ ung thư ruột già tới 50%, dẫn đến việc Viện Quốc gia về Sức khỏe và Chăm sóc Sức khỏe Anh (NICE) khuyến nghị sử dụng aspirin cho những người có nguy cơ mắc ung thư di truyền cao.
Tinh bột kháng có thể được bổ sung thông qua thực phẩm tự nhiên như đậu Hà Lan, chuối xanh và yến mạch, hoặc dưới dạng bổ sung dạng bột. Giáo sư Mathers nhấn mạnh về lợi ích sức khỏe của tinh bột kháng, không chỉ vì lượng calo thấp hơn mà còn do khả năng trong việc phòng ngừa ung thư thông qua điều chỉnh quá trình chuyển hóa axit mật. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định rằng cần thêm nghiên cứu để xác thực những lợi ích này.