Vùng đất Lục Yên, tỉnh Yên Bái được biết đến với một sản vật quý hiếm từng được dâng lên vua chúa, đó chính là cá bỗng. Loài cá này thuộc họ trắm, chép, với thân hình thon gọn, vây đỏ và lưng màu xanh rêu. Đặc biệt, thịt cá bỗng có vị ngọt, dai, thơm mà không hề tanh, cùng với hàm lượng dinh dưỡng cao.
Theo người dân địa phương, trước đây cá bỗng chỉ được sử dụng để chiêu đãi các vị khách quý hoặc trong những dịp lễ Tết.
Vùng đất Lục Yên, tỉnh Yên Bái được biết đến với một sản vật quý hiếm từng được dâng lên vua chúa, đó chính là cá bỗng
Anh Hòa, một người dân ở Lục Yên, chia sẻ: "Ngày trước, loài cá này sinh sống tự nhiên và bà con thường khai thác để chế biến thành các món ăn ngon. Hiện nay, cá tự nhiên rất hiếm, nên người dân ở đây đã phát triển việc nuôi cá để cung cấp ra thị trường."
Anh Hòa cho biết, việc nuôi cá bỗng đòi hỏi nhiều kinh nghiệm và sự chăm sóc tỉ mỉ. Loài cá này thích sống ở những nơi nước sạch, ao không có bùn mà chủ yếu là nền đá, và cần có dòng nước liên tục lưu thông ra vào.
Hiện nay, cá tự nhiên rất hiếm, nên người dân ở đây đã phát triển việc nuôi cá để cung cấp ra thị trường
Theo thông tin được biết, cá bỗng phát triển rất chậm, những con cá có tuổi đời từ 30-40 năm cũng chỉ đạt khoảng 20kg. Cá càng lớn thì thịt càng ngon ngọt và có giá trị cao. Trên thị trường, cá bỗng có thể được bán với giá lên tới 700.000 đồng/kg.
Cá bỗng có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, nhưng nổi tiếng nhất ở Lục Yên là món gỏi cá bỗng. Du khách đến đây thường ghé thăm các nhà hàng, quán ăn để thưởng thức món đặc sản trứ danh này.
Điểm đặc biệt nhất của gỏi cá bỗng là không sử dụng thính gạo như các món gỏi khác. Thay vào đó, đồng bào dân tộc thường tận dụng xương cá bỗng, băm nhỏ, rang vàng, xay mịn rồi trộn đều với gia vị, sau đó ướp cùng những lát cá thái mỏng.
Cá bỗng có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, nhưng nổi tiếng nhất ở Lục Yên là món gỏi cá bỗng
Gỏi cá được ăn kèm với các loại rau thơm và rau rừng như lá tía tô, đinh lăng, đọt cóc, cúc tần, lá quế vị, lá đại bi... Những loại lá này không chỉ làm tăng hương vị cho món ăn mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Khi cắn miếng gỏi cuốn, thực khách sẽ ngay lập tức cảm nhận được vị ngọt mát của cá, bùi thơm của thính, chút đậm đà béo ngậy của chẻo, cùng hương thơm của rau rừng hòa quyện với vị cay nồng của tiêu và ớt, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực vô cùng hấp dẫn.
“Để chế biến món gỏi cá bỗng, cần sử dụng nhiều loại rau thơm phong phú, nước chua ngâm từ quả tai chua phơi khô, nước cốt chanh, và bẹ chuối thái mỏng. Sau đó, tất cả được trộn đều với thịt cá đã rút xương và thái lát mỏng, cùng với xương dăm được rang vàng. Tất cả những yếu tố này hòa quyện tạo nên một món ăn vô cùng đặc trưng mà chỉ nơi đây mới có,” anh Hòa chia sẻ thêm.
Ngoài món gỏi cá đặc trưng, người dân Lục Yên còn chế biến cá bỗng thành nhiều món ăn phong phú khác như nướng, nấu canh chua, hấp, và chiên giòn. Tại các nhà hàng ở Lục Yên, những món ngon từ cá bỗng luôn thu hút sự yêu thích của thực khách đến từ xa. Với sự khan hiếm và tốc độ sinh trưởng chậm, cá bỗng có giá trị cao trên thị trường.
