Năm 2023 là một năm khó khăn chung của nền kinh tế nước ta. Theo thống kê, lượng hồ sơ đề nghị hưởng bảo hiểm thất nghiệp những tháng cuối năm ở Thủ đô chững lại, nhưng nếu tính cả năm thì tăng khoảng 20% so với 2022.
Lao động hưởng bảo hiểm thất nghiệp tăng 20%
Trong 11 tháng qua, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội giải quyết cho hơn 80.200 người nhận trợ cấp thất nghiệp, 730 người được hỗ trợ học nghề. Ước tính cả năm, hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tăng khoảng 20% so với 2022.
Hồ sơ gửi về trung tâm hồi giữa năm dao động 9.000-10.000 do làn sóng mất việc, giãn việc, giảm giờ làm tăng mạnh. Từ tháng 10 đến nay, lượng hồ sơ gửi về giảm còn khoảng 6.000 mỗi tháng. "Đây là tín hiệu đáng mừng, cho thấy tình trạng lao động mất việc những tháng cuối năm đã giảm nhiệt, không gay gắt như thời gian trước", bà Vũ Thị Thanh Liễu, Phó giám đốc Trung tâm, đánh giá.
Độ tuổi hưởng trợ cấp thất nghiệp cao nhất là nhóm nữ từ 25 đến dưới 40, chiếm gần 40%, nam cùng độ tuổi chiếm 29%; nữ trên 40 tuổi chiếm 12,5%, nam cùng độ tuổi khoảng 10%. Điều này cho thấy nguy cơ mất việc ở lao động trung tuổi ngày càng tăng. Trên 35 tuổi, nhiều người bắt đầu suy giảm khả năng làm việc và nhiều doanh nghiệp không muốn tuyển dụng.
50% người nộp hồ sơ là lao động có hợp đồng từ một đến dưới ba năm; 44% là lao động không xác định thời hạn; 4% là hợp đồng dưới một năm. Lao động hưởng trợ cấp nhiều nhất là nhân viên bán hàng, kế toán, thợ may thêu và các nhóm thợ, môi giới bất động sản, xây dựng...
Trong tổng số lao động nộp hồ sơ, chỉ 0,8% chọn học nghề, chủ yếu học lái ôtô, nấu ăn, tin học văn phòng, những ngành cơ bản để nhanh chóng tìm kiếm việc làm mới. Theo bà Liễu, lao động mất việc thường chịu áp lực bởi tích lũy không nhiều, muốn nhận tiền mặt để duy trì cuộc sống.
Theo khảo sát hồi quý III/2023 của Navigos Search, gần 70% doanh nghiệp chọn sa thải lao động khi gặp khó khăn, tiếp đến là tạm dừng tuyển dụng mới. Lao động cần chuẩn bị tốt kỹ năng đáp ứng nhu cầu tuyển dụng mới khi thị trường bình ổn trở lại. Cụ thể là tìm kiếm cơ hội việc làm từ nhiều nguồn, chủ động học thêm các kỹ năng mà doanh nghiệp ưu tiên tuyển dụng để tăng cơ hội việc làm.
Điều kiện hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp
+ Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ các trường hợp sau đây:
- Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật;
- Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.
+ Đã đóng BHTN từ đủ:
- 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối với các trường hợp: Hợp đồng lao động có xác định và không xác định thời hạn
- 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối với các trường hợp: Ký hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng
+ Đã đăng ký thất nghiệp và nộp hồ sơ hưởng trợ cấp t tại Trung tâm dịch vụ việc làm.
+ Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng BHTN, trừ các trường hợp sau đây:
- Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an;
- Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên;
- Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
- Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù;
- Ra nước ngoài định cư; đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng;
- Chết.Thời gian nộp hồ sơ để được hưởng trợ cấp thất nghiệp
Trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động chưa có việc làm trực tiếp nộp 01 bộ hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm nơi người lao động muốn nhận trợ cấp.
Trường hợp người lao động không thể nộp hồ sơ trực tiếp thì có thể ủy quyền cho người khác nếu người lao động thuộc một trong những trường hợp sau:
- Ốm đau, thai sản, có xác nhận của cơ sở y tế đủ thẩm quyền.
- Bị tai nạn có xác nhận của cảnh sát giao thông hoặc cơ sở y tế có thẩm quyền.
- Hỏa hoạn, lũ lụt, động đất, sóng thần, địch họa, dịch bệnh, có xác nhận của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn.
Nếu quá thời hạn nêu trên mà người lao động chưa nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm thì được xác định là không có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp. Thời gian đóng BHTN chưa hưởng trợ cấp sẽ được bảo lưu và làm căn cứ tính trợ cấp thất nghiệp cho những lần hưởng tiếp theo.
Hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp bao gồm:
- Đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp.
- Bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu của một trong các giấy tờ sau đây: Quyết định sa thải, quyết định thôi việc, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, thông báo hoặc thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, giấy tờ xác nhận chấm dứt hợp đồng lao động đối với lao động mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định.
