Chuột vẫn được xem là loài gây hại, là mầm mống của nhiều dịch bệnh và là tác nhân tàn phá mùa màng nên người dân thường tìm cách tiêu diệt. Các biện pháp được sử dụng như thuốc diệt chuột, dùng bẫy điện, nuôi mèo,… nhưng không ngăn nổi sự phát triển, sinh sôi của loài vật này.
Nhưng khi thịt chuột trở thành món ăn, thậm chí là món “đặc sản” thì người nông dân cũng nhìn chuột với con mắt khác. Từ khi chuột được dùng nhiều làm thức ăn, mồi nhậu thì săn chuột đã trở thành nghề kiếm thêm thu nhập của không ít người dân.
Anh Lê Duy Trường (Đông Anh, Hà Nội) cho biết cứ vào khoảng tháng 9 – 10 hàng năm, cánh đồng gặt hết lúa là người dân quanh vùng anh sinh sống lại đi săn bắt chuột đồng về bán.
Anh Trường chia sẻ: “Tôi chỉ là dân buôn nên cũng không rõ cách họ bắt như nào nhưng đều phải có mẹo hay kỹ thuật mới bắt được chuột. Vì chuột đồng sống hoang dã nên chạy rất nhanh. Họ sẽ đem về làm sạch rồi bán, tôi sẽ mua về và bán lại cho người có nhu cầu”.
Do mới bán được hơn một năm nên khách hàng của anh Trường chưa nhiều. Tuy thế, mỗi ngày anh bán ra thị trường khoảng 8 – 10kg. Chuột đồng thường có vào buổi sáng nhiều vì dân thường bắt từ tối hôm trước, làm sạch để hôm sau bán. Nếu khách đặt muộn sẽ không có, phải đợi ngày hôm sau.
Từ chuột đồng có thể chế biến được nhiều món ngon. Sau khi bắt về, chuột được nhúng vào nồi nước sôi, rồi làm sạch lông và đem thui. Thui vàng xong thì người làm sẽ mổ bụng lấy ruột, rửa sạch và đem bán cho thương lái.
Hiện anh Trường đang thu mua với mức giá hơn 100.000 đồng/kg và bán cho khách giá gần 200.000 đồng/kg loại làm sạch chưa thui. Loại thui vàng sẽ có giá 220.000 đồng/kg. Mỗi cân chuột khoảng 5-6 con.
Làng Tú Đôi ở Hải Phòng cũng nổi tiếng với nghề đào bắt và chế biến thịt nguội. Nơi đây mỗi ngày cung cấp ra thị trường khoảng 400-500kg thịt chuột luộc hoặc làm sẵn.
Các bậc cao niên trong vùng cho biết làng Tú Đôi có truyền thống bắt chuột và ăn thịt chuột từ hơn 100 năm qua. Ban đầu, do kinh tế khó khăn, người dân nơi đây dùng thịt chuột để cải thiện bữa cơm trong gia đình. Về sau dù kinh tế khá giả, nhiều người vẫn thích ăn bởi mê cái vị béo ngậy, đậm đà của thịt chuột.
Ở làng Tú Đôi, người dân chỉ chế biến món chuột luộc. Sau khi bắt chuột về sẽ làm sạch lông, bỏ hoi, bỏ ruột rồi cuộn tròn luộc trong nồi gang, bên dưới có lót lớp lá ré (loại cây mọc nhiều ở các vùng nông thôn, về hình dáng giống cây riềng). Khi đã ráo nước, chuột được đưa đi bán tại chợ chiều Tú Đôi.
Người dân mua về chỉ cần chặt nhỏ, rắc lớp lá chanh thái nhỉ, chấm với muối cộc rang khô trộn với ớt xanh, hạt tiêu xay nhuyễn là có thể thưởng thức. Từng miếng thịt chuột béo ngậy, thơm mùi thóc mới khiến nhiều thực khách trong và ngoài huyện Kiến Thuỵ mê mẩn.
Vậy nên khi những sạp thịt bò chỉ có giá 220.000 đồng/kg mà vẫn ế ẩm, thì mẹt thịt chuột luộc có giá lên tới 250.000 đồng/kg vẫn nhiều người tìm mua. Thịt chuột đã trở thành nét văn hoá ẩm thực truyền thống nổi tiêngs của người làng Tú Đôi.
Anh Phạm Văn Hiếu (huyện Kiến Thuỵ, Hải Phòng) cho biết hiện không chỉ người làng Tú Đôi mà nhiều thực khách trong và ngoài huyện Kiến Thuỵ đều mê món thịt chuột. Vì vậy mà nó trở thành món đinh của một số nhà hàng sang trọng trong huyện.
Để đáp ứng nhu cầu của thực khách, người dân Tú Đôi đã bán cả thịt chuột làm sẵn để mọi người có thể mua về và chế biến thành nhiều món khác nhau như nấu giả cày, nấu xôi, nướng, chiên vàng.
Về mặt y học, thịt chuột giàu chất dinh dưỡng, có vị ngọt, tính ấm, không độc nên trong đông y chuột đồng còn được coi là một bài thuốc quý. Nhưng vì là loài gặm nhấm nên thịt của nó tiềm ẩn nhiều mầm bệnh. Trước đây chuột từng là loài trung gian truyền vi rút dịch hạch rất nguy hiểm cho con người, do đó cần đặc biệt chú ý khi chế biến thịt chuột.
