Ở thị trường Việt Nam, quả thanh long không phải xa lạ, nhất là thanh long ruột trắng, ruột đỏ,… Giá thanh long có những thời điểm cũng rất rẻ. Giữa tháng 5 tại thủ phủ thanh long Bình Thuận, giá bán chỉ ở mức 500-1.000 đồng/kg, còn nhỉnh hơn lên 1.200-1.500 đồng/kg là hàng thanh long đẹp để xuất khẩu. Giá thanh long trên thị trường khoảng 5.000 – 20.000 đồng/kg.
Tuy nhiên, thanh long tổ yến với phương pháp canh tác mới, lại có giá bán lên đến 300.000 đồng/kg. Trung bình, một quả thanh long tổ yến từ 400-700 gram có giá lên đến 120.000 – 200.000 đồng/quả. Nếu so với các loại thanh long khác, quả thanh long này có giá gấp vài chục lần, trong khi công đoạn canh tác lại không quá khó khăn, phức tạp.
Quả thanh long tổ yến khá nhỏ, vỏ màu vàng bắt mắt, phần ruột có màu trắng, khi ăn có vị ngọt thanh mát. Nó còn có tên gọi khác là quả kỳ lân, có xuất xứ từ Ecuador.
Bãi ven sông Trà Lý (Thái Bình) có 4 hecta trồng thanh long tổ yến của ông Nguyễn Hồng Sơn – xã Hồng Khánh, huyện Hưng Hà. Ông Sơn tự hào cho biết: “Đất ruộng ở quê nhà thì bà con trồng lúa, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật nhiều, nhất là thuốc diệt cỏ. Do đó, tôi phải dùng các thuốc để xử lý độ đọng thuốc bảo vệ thực vật trong đất rồi sau đó mới bắt đầu cải tạo, dần dần đất mới có thể trồng được thanh long tổ yến và đảm bảo được chất lượng sạch”.
Theo chia sẻ của ông Sơn, phương thức canh tác thanh long tổ yến không quá khó. Sau khi chọn giống, xây trụ cách trụ 2,5m, luống cách luống 3m, đảm bảo cho việc tưới tiêu, chăm sóc cây thanh long tổ yến được thuận lợi. Loại cây này ưa nóng, có khả năng chịu hạn, chịu đất mặn, đất phèn nhưng không chịu được ngập úng. Muốn cây phát triển tốt và có năng suất cao thì nên trồng ở những vùng khí hậu khô nóng, nhiều ánh sáng. Đất cằn thì bón phân hữu cơ bổ sung chất dinh dưỡng cho cây.
Trên 1 hecta thanh long tổ yến, mỗi năm cho khoảng 10-20 tấn, với 4 hecta đất thì tổng diện tích vườn thanh long nhà ông Sơn đã cho gần trăm tấn quả. Thương lái đến mua với giá từ 70.000 – 120.000 đồng/kg. Thời điểm “khát hàng” – dịp cuối mùa, thanh long tổ yến có thể được mua với giá hơn 300.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, mỗi năm ông Sơn thu về hàng tỷ đồng lợi nhuận. Nhận thấy tiềm năng của cây thăng long tổ yến trên đất Hưng Hà, ông Sơn tự ươm giống với mục tiêu mở rộng diện tích trồng thanh long với khoảng 30 hecta vào năm tới.
Long An được xem là thủ phủ thanh long của miền Tây với gần 12.000ha. Đa số bà con nông dân ở đây trồng thanh long ruột đỏ vì giá bán luôn cao hơn thanh long ruột trắng. Nhờ thanh long, những người trồng đều xây dựng được nhà cửa khang trang. Nhưng vài năm trở lại đây, thanh long trượt giá, bà con trồng thanh long cũng có cuộc sống bấp bênh và phải chuyển đổi sang trồng thanh long ruột vàng. Một trong số đó là vườn thanh long của anh Nguyễn Duy Khang ơ xã Dương Xuân Hội.
Anh Khang tâm sự: “Nhà tôi trướng giờ trồng thanh long đã mười mấy năm rồi, Tình cờ được một người quen cho ăn thử trái thanh long tổ yến. Ăn thấy rất ngon. Tôi tìm hiểu thông tin tại đồng bằng sông Cửu Long chưa có ai trồng loại thanh long này nên quyết định nhập giống về trồng”.
Sau khi thử nghiệp 100 gốc đầu tiên, thấy cây có thể cho trái, phù hợp với khí hậu của địa phương nên anh quyết định đầu tư giàn, hệ thống tưới tự động, trồng thêm hơn 400 cây giống nữa. Anh Khang cho biết, thanh long tổ yến có giá trị cao nhưng cũng hơi khó trồng. Đển bán được giá cao, các siêu thị yêu cầu sản phẩm sạch, hữu cơ nên gia đình anh quyết định canh tác theo hướng VietGAP.
Anh Khang chia sẻ thêm: “Từ lúc quyết định trồng thanh long vàng tôi đã nghĩ đến trồng theo hướng hữu cơ, để cây phát triển tự nhiên, hạn chế can thiệp thuốc bảo vệ thực vật quá nhiều. Nếu buộc phải sử dụng thuốc tôi cũng lựa chọn những sản phẩm sinh học để sản phẩm an toàn hơn. Đối với những nhánh bệnh thì tôi sẽ cắt bỏ bớt chứ không can thiệp nhiều”.
Vườn thanh long của anh Khang hiện nay đều được một công ty xuất khẩu trái cây trong khu vực “bao tiêu” đầu ra, lại được giá hơn thanh long ruột đỏ và ruột trắng nên kinh tế nhà anh Khang cũng ổn định hơn hẳn. Nhiều nông dân trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và xã của anh Khang cũng bắt đầu chuyển đổi sang loại cây trồng mới lạ và tiềm năng này. Tính đến nay, toàn khu vực đã có hơn 1.000 hecta trồng thanh long tổ yến, đảm bảo được nguồn cung cho thị trường.
